Józef Dietl pochodził z niezamożnej rodziny urzędniczej i był jednym z siedmiorga rodzeństwa. Mimo trudności finansowych, udało mu się zdobyć wykształcenie: studiował filozofię w Łodzi i zrobił doktorat z medycyny w Wiedniu.
W 1851 roku objął kierownictwo Katedry Medycyny Wewnętrznej i Kliniki Lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku akademickim 1861/1862 był rektorem tej uczelni.
Jego patriotyczna postawa nie podobała się władzom austriackim, które nie zatwierdziły jego wyboru na następną kadencję. Walka o repolonizację oświaty i nauki w Galicji spowodowała, że w 1865 roku został specjalnym dekretem Franciszka Józefa usunięty z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rok później wziął udział w wyborach do rady miejskiej i został prezydentem Krakowa. Został zapamiętany jako wielki reformator miasta.
- Rozwinął bardzo energiczną działalność na polu unowocześnienia gospodarki miejskiej i jej gruntownej reorganizacji. Dokonał zmian w magistracie krakowskim, co ogromnie usprawniło pracę tej instytucji - mówił prof. Andrzej Notkowski w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków".
Kraków potraktował jak żywy organizm, który potrzebuje lekarza. Wiedział, że jest tak zdrowe, jak jego krwiobieg.
- Wystąpił z projektem uregulowania Wisły, dokończenia budowy kanalizacji i uruchomienia nowoczesnych wodociągów - mówił historyk.
Wobec nacisków opozycji w Radzie Miasta, ustąpił ze stanowiska prezydenta w 1874 roku.
Dietlowi zawdzięczamy też badania wód mineralnych w Galicji i rozwój uzdrowisk. Zmarł 18 stycznia 1878.
bm