Henryk Sienkiewicz. "My wszyscy z niego"

"My wszyscy z niego" - pisał o Henryku Sienkiewiczu w 1924 roku Stanisław Cat-Mackiewicz.

Henryk Sienkiewicz - zobacz serwis specjalny

Nie chciał być lekarzem

Jako 17-latek chciał wziąć udział w powstaniu styczniowym, ale był zbyt młody i nie pozwolono mu przystąpić do walk. W 1865 roku zdał egzamin maturalny. - Uczył się niespecjalnie - mówił dr Piotr Dmitrowicz w audycji "Mieć 19 lat". - Uczył się właściwie tylko pod koniec roku, po to tylko żeby przejść z klasy do klasy. Bardzo dużo czytał, a inne przedmioty, poza historią, którą znał świetnie, mówiąc delikatnie, odpuszczał sobie.

Jego rodzice chcieli, żeby został lekarzem i Sienkiewicz zgodnie z ich wolą dostał się na wydział lekarski. Kilka miesięcy później jednak przeniósł się na filologię. Był zafascynowany Józefem Ignacym Kraszewskim. Co ciekawe, to Kraszewski jako pierwszy napisał "Krzyżaków 1410", później ten pomysł kontynuował Sienkiewicz.

Pisał pod pseudonimem "Litwos" do "Gazety Polskiej" oraz "Niwy". W lutym 1876 roku wraz z Heleną Modrzejewską i grupą znajomych wybrał się w podróż do USA. Podczas tej wyprawy powstały m.in.: "Listy z podróży do Ameryki", "Latarnik" czy "Sachem". Do Europy pisarz powrócił w 1878 roku. Zatrzymał się w Londynie, następnie przez rok przebywał w Paryżu. W 1881 roku wziął ślub z Marią Szetkiewiczówną, cztery lata później Maria zmarła na gruźlicę.

Doceniony przez naród

Od maja 1883 do marca 1884 roku w warszawskim "Słowie" i krakowskim "Czasie" drukowana była powieść "Ogniem i mieczem". Ta i kolejne części "Trylogii" przyniosły pisarzowi wielką popularność. W 1884 roku pojawiły się pierwsze odcinki "Quo vadis". Sześć lat później Henryk Sienkiewicz wydał "Krzyżaków". W 25-lecie pracy twórczej otrzymał od narodu majątek ziemski w Oblęgorku.

Posłuchaj audycji o powieściach Henryka Sienkiewicza: "Panu Wołodyjowskim", "Potopie" i "Wirach".

Nagroda Nobla

Odbierając nagrodę Nobla, powiedział: Ci, którzy mają prawo ubiegać się o nagrodę ustanowioną przez szlachetnego filantropa nie należą do ludzi jednego szczepu i nie są mieszkańcami jednego kraju. Wszystkie narody tego świata idą w zawody o tę nagrodę w osobach swoich poetów i pisarzy. Dlatego też wysoki areopag, który tę nagrodę przyznaje i dostojny monarcha, który ją wręcza wieńczą nie tylko poetę, ale zarazem i naród, którego synem jest poeta.

Sienkiewicz podkreślał, że nagroda to wyróżnienie nie tylko dla niego, ale też dla Polaków, pozbawionych w tym czasie własnego państwa. – Jego laur literacki był prawdziwym balsamem dla poddanych trójzaborowej niewoli rodaków – mówił dr Janusz Osica w "Kronice Polskiej" z 2001 roku.

Po wybuchu wojny pisarz wyjechał do Szwajcarii. Z Ignacym Paderewskim założył Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Zmarł 15 listopada 1916 w Vevey i został tam pochowany. Osiem lat później prochy Henryka Sienkiewicza sprowadzono do kraju i pochowano w podziemiach katedry św. Jana w Warszawie.

mb