Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Maciej Machcewicz 12.10.2023

Gustaw II Adolf. Twórca szwedzkiej potęgi

Gdy Gustaw II Adolf obejmował tron, Szwecja byłem krajem biednym i zacofanym. Gdy ginął pod Lützen, cała Europa drżała przed nową europejską potęgą, jaką pod jego rządami stało się skandynawskie królestwo.
Gustaw II AdolfGustaw II Adolf Wikimedia Commons/domena publiczna

12 października 1617 roku Gustaw II Adolf został koronowany na króla Szwecji. Zapisał się w historii jako jeden z najwybitniejszych, a być może największy wódz Europy lat 20. i 30. XVII wieku.

Wszechstronnie wykształcony władca, poliglota przeprowadził szereg zakrojonych na wielką skalę reform wewnętrznych. Zreformował szwedzki sejm, dokonał administracyjnego podziału kraju i stworzył czuwającą nad całokształtem podatków izbę skarbową. W warunkach buntu i bezprawia stworzył też krajowy sąd apelacyjny i pomniejsze w poszczególnych landach. Wreszcie dokonał przełomowej reformy armii. Wprowadził stały pobór do armii, udoskonalił artylerię, wyposażając oddziały w słynne działa regimentowe.

- Zasługi Gustawa II Adolfa dla sztuki wojennej są nieocenione. Nawet jego najwięksi wrogowie zmieniali założenia taktyczne pod wpływem negatywnych doświadczeń w starciach z armią szwedzką – mówiła na antenie Polskiego Radia prof. Jolanta Choińska-Mika.


Posłuchaj
14:46 gustaw ii adolf___2528_02_iv_tr_0-0_103532863f317c28[00].mp3 Gustaw II Adolf - audycja z cyklu "Na historycznej wokandzie". (PR, 21.08.2002)

 

Prowadził udane kampanie przeciwko Danii, Rosji i Rzeczpospolitej w wojnie o dominium maris Baltici. W 1629 roku przystąpił do wojny trzydziestoletniej przeciw Habsburgom. W starciu z wojskami cesarskimi odniósł szereg druzgocących zwycięstw. – Osobiście uczestniczył w bitwach. Czuł potrzebę prawdziwej walki, a nie tylko dowodzenia żołnierzami – mówiła historyk.

Zginął 1632 listopada w bitwie pod Lützen. Cała Europa opłakiwała jego śmierć.

Posłuchaj sądu nad postacią Gustawa II Adolfa w audycji z cyklu "Na historycznej wokandzie".

mjm