Polskie Radio
Section05

Rzeczpospolita

Jan Amos Komensky. Prekursor nowoczesnej pedagogiki

Pochodzący z Czech i osiadły w Polsce naukowiec i teoretyk nauczania postulował wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego przez państwo blisko dwieście lat przed tym, jak ta sztuka powiodła się w pierwszym europejskim państwie. Mógł przyczynić się do rozwoju szkolnictwa w Rzeczpospolitej, jednak fatalna decyzja z czasów potopu szwedzkiego spowodowała, że zmarł na wygnaniu i w niesławie dokładnie 355 lat temu.
Zobacz więcej na temat:  szkoła protestantyzm NAUKA edukacja potop szwedzki

Michał Piekarski. Królobójca na mękach

Przemysł II zginął prawdopodobnie z rąk Brandenburczyków. Konfederaci barscy, o ile nie działali na polecenie samego króla, chcieli skłonić go tylko do abdykacji. Spiskowcy uwiecznieni w "Kordianie" nie zdecydowali się podnieść ręki na cara, który został koronowany na króla Polski. To czyni niedoszłego zabójcę Zygmunta III Wazy jedynym królobójcą w historii kraju.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Stefan Żółkiewski Turcja Warszawa

Polsko-niemiecki traktat graniczny. Dokument, na który Polska czekała 45 lat

- Oto w sposób pokojowy Polacy i Niemcy usuwają źródła historycznych konfliktów i zamykają okres, w którym problem granicy dzielił nasze kraje, był dla nas Polaków źródłem obaw i poczucia zagrożenia – powiedział 14 listopada 1990 roku ówczesny premier Rzeczpospolitej Tadeusz Mazowiecki. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA Niemcy lata 90 Hans-Dietrich Genscher Krzysztof Skubiszewski POLSKA

Dawni obcokrajowcy o Polsce i Polakach. "Są tu bezczelni"

Z pewnej XVII-wiecznej książki o charakterze przewodnikowym, opisującej m.in. "rozkosze Francji, Hiszpanii i Polski", możemy się dowiedzieć, jak podróżnicy sprzed wieków widzieli nasz kraj i jego mieszkańców. W tego typu historycznych źródłach na temat Polski znaleźć można całą skalę emocji: zachwyt i niechęć, uznanie i rozczarowanie.  
Zobacz więcej na temat:  wspomnienie Francja podróże turystyka obcokrajowcy

Czy Rzeczpospolita musiała upaść? Zapytaliśmy historyków

Dokładnie 230 lat temu, 24 października 1795 roku, w Petersburgu zawarty został układ rozbiorowy między Rosją, Prusami i Austrią. W wyniku III rozbioru Rzeczpospolita została ostatecznie podzielona między zaborców i na ponad 100 lat zniknęła z mapy Europy. Zapytaliśmy historyków, czy ich zdaniem historia mogła potoczyć się inaczej.
Zobacz więcej na temat:  rozbiory Polski Rosja Prusy Austria Stanisław August Poniatowski

Unia hadziacka i marzenia o stworzeniu Rzeczpospolitej Trojga Narodów

16 września 1658 roku zostało zawarte porozumienie pomiędzy Rzeczpospolitą Obojga Narodów a hetmanem kozackim Iwanem Wyhowskim, które zakładało powołanie do życia nowego państwa składającego się z Korony, Wielkiego Księstwa Litewskiego i kozackiego Księstwa Ruskiego. Planów tych nigdy nie udało się jednak zrealizować.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA potop szwedzki Litwa Ukraina POLSKA