- W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" sprawdzamy skąd się wzięły różne słowa w naszym języku. Tym razem opowiadamy o olbrzymie.
- Olbrzym nie powstał od słowa "olbrzymi".
- Olbrzym - a dawniej obrzym - to pozostałość dawnej słowiańskiej nazwy Awarów.
W ramach kampanii
"Ojczysty - dodaj do ulubionych" w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem pod lupę bierzemy słowo "olbrzym".
Sądzicie, że olbrzym nazywa się olbrzymem, bo jest olbrzymi? Nie, jest wręcz odwrotnie!
To przymiotnik olbrzymi powstał od rzeczownika "olbrzym", a dopiero od przymiotnika "olbrzym" utworzono czasownik "wyolbrzymiać".
Językoznawcy z NCK wyjaśniają: Olbrzym - a przed XVI wiekiem obrzym - to pozostałość dawnej słowiańskiej nazwy Awarów (prasłowiańskie: obъrinъ), koczowniczego i bitnego plemienia, z którym Słowianie zetknęli się najprawdopodobniej już w VI wieku. Wszystkie ludy mają podania przedstawiające jakieś dawne plemiona czy dawnych mieszkańców jakichś terenów jako ludzi ogromnego wzrostu i niezwykłej siły - potężnych, nieustraszonych i niezwyciężonych. Tak właśnie Słowianie przedstawiali sobie Awarów, a nazwa, którą ich określali, pozostała w języku nawet, gdy ślad po Awarach zaginął.
01:03 czwórka pierwsze słyszę 23.04.2024 ojczysty olbrzym 6.35.mp3 "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Skąd się wzięło słowo "olbrzym"? (Pierwsze słyszę/Czwórka)
Audycja powstała we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.
___
Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.
Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 6.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk.
POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<
Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku - dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.
***
Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 6.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.
