Auschwitz
Section02
Auschwitz - historia i teraźniejszość
"Obóz Auschwitz stał się dla świata symbolem Holokaustu, ludobójstwa i terroru. Został utworzony przez Niemców w połowie 1940 roku na przedmieściach Oświęcimia włączonego przez nazistów do III Rzeszy" - czytamy w opracowaniu zamieszczonym na stronie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. POBIERZ PDF

Z archiwum Polskiego Radia

Z Polskiego Radia
Przeżyć za wszelką cenę

- Głód, wszy, epidemie. Jak weszłam do obozu, to powiedziałam sobie, że muszę żyć i muszę przeżyć. Aż się zlękłam tego wyzwania - obozowe wspomnienia kobiet.(20.11.1971)

Myśmy tam byli

- Kaci czuli się dumni, że potrafią pozbawić człowieka tego, co najważniejsze - człowieczeństwa, zrobić z niego kłębek strachu - mówił były więzień. (09.04.1955).

Piekło na ziemi

- Tu był blok samych dzieci, bezbronnych, zabranych od matek. Niemcy wiedzieli, że one tu taką szkołę dostaną, że wyginą - opowiadała Eulalia Rudak. (13.05.1972)

Ocalone cudem

- Wśród więźniów wyzwolonych z Auschwitz było około 200 dzieci, tyle ocalało z 700 tys. dzieci, które znalazły się w obozie - słyszymy w audycji. (14.10.1964)

Tam zostało nasze dzieciństwo

- Nas zostało osiem w łagrze cygańskim, ja miałam 7 lat. Owszem, Rosjanie wkroczyli, ale nikt tam się nami nie zajął - wspominała jedna z więźniarek. (13.05.1972)

Marsz śmierci

- Obudzono nas w nocy, syreny obozowe wyły. Nikt nie widział co się dzieje – wspominała ewakuację obozu więźniarka Jadwiga Apostoł-Staniszewska. (11.04.1981)

Więzień nie znaczył nic

- Z 850 osób z mojego transportu po czterech latach zostały cztery - opowiadał dr Rudolf Diem w rozmowie z Joanna Suchecką. (21.04.1971)

Obozowe dzieci

- Byliśmy wyniszczeni, głodni, zmarznięci - wspomnienia byłych więźniów niemieckich obozów zagłady Auschwitz-Birkenau, którzy trafili do nich jako dzieci. (10.04.1972)

Celinko, ja cię stąd zabiorę (cz.1)

- Parę dobrych słów, uśmiech to były rzadkie w obozie emocje - opowieść Jerzego Bieleckiego o swojej miłości do Żydówki Celiny i o decyzji ucieczki. (26.12.1968)

Celinko, wszystko będzie dobrze (cz.2)

Jerzy Bielecki wspomina brawurową ucieczkę z KL Auschwitz razem ze swoją ukochaną Celiną, którą uratował przed śmiercią w komorze gazowej. (30.12.1968)

Wielki kombinat śmierci

Felieton Zbigniewa Rawicza w 17. rocznicę wyzwolenia obozu. Autor nawiązuje do swojej rozmowy z komendantem obozu, Rudolfem Hössem w więzieniu mokotowskim. (18.01.1962)

Góry trupów leżały przed blokami

- Dym z kominów krematoriów, odór spalonych ciał i krzyki paraliżowały nas. Tego nie da się zapomnieć - wspomnienia więźniów Auschwitz-Birkenau. (27.01.1959)

Miałem numer 92

- Przyjechałem z pierwszym transportem. Nikt z nas wtedy nie wiedział, co to jest obóz koncentracyjny w Oświęcimiu - opowiadał jeden z więźniów. (30.01.1965)

Niemcy dobijali chorych

- Miałem 12 lat i byłem królikiem doświadczalnym. Przez ponad miesiąc leżałem w gorączce, cały w ropiejących wrzodach - mówił Włodzimierz Grzywny. (1.03.1971)

Szczególnie nienawidził Żydów

Audycja nadana w 15. rocznicę wyzwolenia KL Auschwitz-Birkenau przez Armię Czerwoną - opowieść o okrucieństwie niemieckiego oprawcy Gerharda Palitzscha. (23.01.1960)

Z bloku śmierci uratował mnie mąż

- Jesteśmy obozowym małżeństwem. Urodziłam w obozie syna. Obiecaliśmy sobie, że jak nas rozdzielą, to po wojnie się odnajdziemy - wspominają byli więźniowie. (8.03.1963)

Koniec naszego świata

- Niektórzy kaci żyją spokojnie do dziś - rozmowa z Wandą Jakubowską, więźniarką Auschwitz, reżyserką filmów ”Ostatni etap” i ”Koniec naszego świata”. (27.03.1963)

Wstrząs na całe życie

- Przyszedł transport z Czech i Węgier, całe rodziny. Oddzielono dzieci, miały lalki, zabawki i tak wpędzono je do komory gazowej - mówiła Eulalia Rudak. (13.05.1972)

Więzień nr 31

- Jak nas tu przywieziono, było 30 więźniów - niemieccy kryminaliści, przyszli kapo - opowiadał Stanisław Ryniak, pierwszy Polak, który trafił do Auschwitz. (19.06.1960)

Nigdy więcej wojny – 15. rocznica wyzwolenia obozu

- Czcimy dziś pamięć ludzi zamęczonych i zamordowanych przez hitlerowców w tym obozie zniszczenia - przemawiał ówczesny premier Józef Cyrankiewicz. (24.01.1960)

Nigdy więcej krwi i ofiar – 20. rocznica wyzwolenia obozu

- Nad głowami zebranych transparenty: Oświęcim ostrzega! Oświęcim żąda kary dla ludobójców! - relacjonował obchody wyzwolenia obozu korespondent PR. (11.04.1965)

Niech nasza pamięć trwa na żałobnej warcie

Audycja w 15. rocznicę wyzwolenia obozu. Mieczysław Kościelniak wspomina ks. M. Kolbego, Maxime Ankowitz opowiada historię 17-letniego chłopca z Bordeaux. (22.01. 1960)

Pamiętajcie o żydowskich dzieciach

Reportaż "Z mroku i mgły” o dramacie żydowskich dzieci nagrany w 57. rocznicę wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau. (16.02.2002)

Pamiętajcie o żydowskich dzieciach

Reportaż "Z mroku i mgły” o dramacie żydowskich dzieci nagrany w 57. rocznicę wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau. (16.02.2002)

Nie możemy pozwolić, żeby to się powtórzyło

Mówią: Seweryna Szmaglewska, Stanisława Leszczyńska i Franciszek Gajowniczek. Ich wstrząsające wspomnienia są przeplatane fragmentami zeznań Rudolfa Hoessa.(23.01.1979)

świadkowie

Władysław Bartoszewski - 199 dni piekła Każdy miał własny Auschwitz, to był jeden obóz, ale los każdego był inny, każdy był w innym kręgu piekła. więcej
Władysław Bartoszewski - 199 dni piekła
Wspomnienia z Auschwitz Przejmujące świadectwa ludzi kultury – pisarzy, dziennikarzy – którzy przeżyli obóz zagłady. więcej
Wspomnienia z Auschwitz
Fotograf Zagłady – Spotkanie z Wilhelmem Brasse i jego osobistą historią wywarło wpływ na całe moje życie, zarówno zawodowe, jak i prywatne – mówiła w Dwójce Anna Dobrowolska, autorka albumu "Fotograf z Auschwitz". więcej
Fotograf Zagłady
"Rozpacz nie zna granic". Lekcja człowieczeństwa Primo Leviego Po prawdopodobnie samobójczej śmierci pisarza w 1987 roku, amerykański twórca żydowskiego pochodzenia Elie Wiesel napisał: "On zmarł w Auschwitz czterdzieści lat wcześniej". więcej
Rozpacz nie zna granic. Lekcja człowieczeństwa Primo Leviego
Kulisy brawurowej ucieczki z Auschwitz W czerwcu 1941 roku z niemieckiego obozu zbiegli więźniowie: Kazimierz Piechowski, Stanisław Gustaw Jaster, Józef Lempart i Eugeniusz Bendera. Była to jedna z najbardziej spektakularnych ucieczek w dziejach Auschwitz. więcej
Kulisy brawurowej ucieczki z Auschwitz
Ofiara i kat w jednej celi śmierci... Stanisława Rachwał była więźniarką w KL Auschwitz. Po wojnie trafiła do komunistycznego więzienia. Tam spotkała esesmanki z obozu. Pokusa zemsty była nieodparta... więcej
Ofiara i kat w jednej celi śmierci...
Bunt Sonderkommando w Auschwitz-Birkenau W walce zginęło około 250 więźniów, wśród nich organizatorzy buntu. Około 200 ocalałych i zatrzymanych rozstrzelano wkrótce potem. więcej
Bunt Sonderkommando w Auschwitz-Birkenau
Józef Garliński - numer 121421 - W Nowym Jorku, kiedy zobaczono numer obozowy na moim ramieniu, uznano mnie za Żyda. Gdy powiedziałem, że byłem Polakiem więzionym w Auschwitz - nie dawano mi wiary. więcej
Józef Garliński - numer 121421
Maksymilian Maria Kolbe - ostatnia droga świętego – Chcę dodać innym odwagi do życia – powiedział zaskoczonemu hitlerowcowi w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau. Zakonnik pokazał wielkość człowieka tym, którzy zatracili poczucie człowieczeństwa. Dobrowolnie oddał swoje życie, aby uratować inne. więcej
Maksymilian Maria Kolbe - ostatnia droga świętego
Edyta Stein - odważna kobieta w diabelskich czasach 1 października 1999 św. Edyta Stein została ogłoszona przez Jana Pawła II patronką Europy. Niespełna rok wcześniej została kanonizowana. więcej
Edyta Stein - odważna kobieta w diabelskich czasach
Franciszek Gajowniczek zawdzięczał życie św. Maksymilianowi Kolbe - Ja nie mogłem nic powiedzieć ani podziękować, tylko się obydwaj patrzyliśmy na siebie i tak on odszedł. Został odprowadzony, a ja wróciłem na blok - wspominał Franciszek Gajowniczek. więcej
Franciszek Gajowniczek zawdzięczał życie św. Maksymilianowi Kolbe
Rotmistrz Witold Pilecki - do Auschwitz z własnej woli 19 września 1940 rotmistrz Witold Pilecki dał się dobrowolnie aresztować Niemcom w łapance ulicznej na Żoliborzu, aby dostać się w celach wywiadowczych do obozu koncentracyjnego Auschwitz. więcej
Rotmistrz Witold Pilecki - do Auschwitz z własnej woli
Nie żyje Wilhelm Brasse, były "portrecista" Auschwitz - Zmarł w Żywcu w woj. śląskim. Miał 95 lat - poinformował dr Adam Cyra, historyk z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. więcej
Nie żyje Wilhelm Brasse, były portrecista Auschwitz

Zbrodniarze i ich procesy

Oskar Grning  buchalter z Auschwitz
Oskar Gröning – buchalter z Auschwitz więcej
Adolf Eichmann  koordynator Ostatecznego Rozwiązania
Adolf Eichmann – koordynator Ostatecznego Rozwiązania więcej
Heinrich Himmler  architekt zagłady
Heinrich Himmler – architekt zagłady więcej
Reinhard Heydrich  autor Ostatecznego Rozwiązania Kwestii Żydowskiej
Reinhard Heydrich – autor Ostatecznego Rozwiązania Kwestii Żydowskiej więcej
Rudolf Hoess - bestia w ludzkiej skórze
Rudolf Hoess - bestia w ludzkiej skórze - Ginęło się w kloace, ginęło się pod murem, ginęło się w piwnicy, ginęło się w komorze gazowej. Bezimiennie, brzydko, w łachmanach, bez sławy i chwały – mówił jeden ze świadków zeznających w procesie Rudolfa Hoessa, komendanta KL Auschwitz-Birkenau. więcej
Josef Mengele - Anioł Śmierci
Josef Mengele - "Anioł Śmierci” - Eksperymenty odbywały się codziennie. Doktor Mengele przychodził do baraku i palcem pokazywał, kto będzie ofiarą danego dnia - wspomina ocalała z obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau bliźniaczka. więcej
Dobroczyńcy z Auschwitz - drugi proces oświęcimski
"Dobroczyńcy" z Auschwitz - drugi proces oświęcimski Proces członków załogi niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, toczył się w dniach od 20 grudnia 1963 do 10 sierpnia 1965 roku. Wyrok był zniewagą dla 4 milionów zamordowanych. więcej

Pamięć o więźniach i ofiarach

Jean Améry: Hańby unicestwienia nie da się już wymazać - Brak mi do tego ochoty, zdolności i przekonania. Za nic nie mogę zaakceptować paralelizmu, który każe mojej drodze biec równolegle z drogami zbirów okładających mnie bykowcem. Nie życzę sobie stać się wspólnikiem moich dręczycieli – pisał w eseju "Resentymenty". więcej
Jean Amry: Hańby unicestwienia nie da się już wymazać
Koniec kłamstwa o "polskich obozach śmierci” - Byliśmy wielokrotnie krzywdzeni, kiedy pojawiał się w obiegu publicznym fałszywy termin "polskie obozy śmierci”. Polacy byli ofiarami Auschwitz obok wielu innych narodów – mówił 27 czerwca 2007 roku ówczesny minister kultury i dziedzictwa narodowego, Kazimierz Michał Ujazdowski. więcej
Koniec kłamstwa o polskich obozach śmierci
69. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Byli więźniowie uczcili ofiary Holokaustu W uroczystościach wzięło udział ponad 100 ocalonych z Zagłady. Towarzyszyła im największa w historii - licząca blisko 60 deputowanych - delegacja Knesetu. Obecni byli również polscy posłowie i parlamentarzyści kilku krajów europejskich. więcej
69. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Byli więźniowie uczcili ofiary Holokaustu
"Na moich oczach rozstrzelali całą rodzinę" Od 2005 roku, 27 stycznia jest obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holocaustu. Tego dnia wyzwolono obóz Auschwitz-Birkenau. Przeżyli nieliczni. więcej
Na moich oczach rozstrzelali całą rodzinę
Auschwitz: "To miejsce mordu, wieczna paląca rana ludzkosci" W Oświęcimiu odbyły się główne uroczystości, upamiętniające 66. rocznicę wyzwolenia hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, jednego z największych miejsc męczeństwa i zagłady II wojny światowej. więcej
Auschwitz: To miejsce mordu, wieczna paląca rana ludzkosci
Wielka łapanka, która wstrząsnęła Włochami 16 października 1943 roku Niemcy przeprowadzili łapankę w rzymskim getcie. Z ponad tysiąca osób, wywiezionych kilka dni później do obozu zagłady Auschwitz, wróciło tylko szesnaście. więcej
Wielka łapanka, która wstrząsnęła Włochami
Uczestnicy Marszu Żywych upamiętnili węgierskie ofiary Holokaustu Ponad 10 tys. Żydów z różnych kontynentów oraz Polacy oddali hołd ofiarom Zagłady, uczestnicząc w Marszu Żywych w Oświęcimiu. więcej
Uczestnicy Marszu Żywych upamiętnili węgierskie ofiary Holokaustu
Pierwsza ucieczka z Auschwitz 6 lipca 1940 roku z niemieckiego obozu koncentracyjnego uciekł Polak Tadeusz Wiejowski o numerze obozowym 220. więcej
Pierwsza ucieczka z Auschwitz
Europa to "w dzień cisza, a w nocy krzyki" - Napisałem książkę o ludziach, którzy wychowali się w trudnych domach, bo ich rodzice przeszli piekło. I ciężko jest być rodzicem, jak każdy inny, jeśli ma się za sobą tak ekstremalne doświadczenie - mówi Mikołaj Grynberg, autor książki "Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne". więcej
Europa to w dzień cisza, a w nocy krzyki
W Auschwitz skasowałem ostrość - W Auschwitz było zbyt dużo cyfr, dlatego moja książka nie ma nawet numerów stron - powiedział w "Klubie Trójki" autor albumu "Auschwitz. Co ja tu robię?". więcej
W Auschwitz skasowałem ostrość
Sztuka tworzona w Auschwitz Więźniowie Auschwitz starali się tworzyć. Działał nielegalny teatr i portretowani byli towarzysze niedoli. Zobacz obozowe prace w galerii Muzeum Auschwitz-Birkenau. więcej
Sztuka tworzona w Auschwitz
Dzień Pamięci o Zagładzie Romów - W lipcu 1943 roku wszedłem na ten blok i odsłoniłem kotarę, która była zawieszona pomiędzy piecem a ścianą. Odór baraku uderzył we mnie jak grom. Wybiegłem stamtąd, krzycząc: Ja tu nie chcę być! – tak zapamiętał obóz dla Cyganów w KL Auschwitz, polski więzień, sanitariusz Kazimierz Lisiak. więcej
Dzień Pamięci o Zagładzie Romów
Lekcja historii o obozie Auschwitz-Birkenau Internet jest doskonałym sposobem na dotarcie do osób, które chcą poznać historię nazistowskiego obozu zagłady, ale nie mogą odwiedzić go osobiście. więcej
Lekcja historii o obozie Auschwitz-Birkenau
Ruchy oporu w Auschwitz-Birkenau 30 grudnia 1944 Niemcy zabili kierownictwo konspiracji w KL Auschwitz: Polaków - Piotra Piątego i Bernarda Świerczynę oraz Austriaków - Ernsta Burgera, Rudolfa Friemela i Ludwiga Vesely'ego. więcej
Ruchy oporu w Auschwitz-Birkenau
Muzeum Auschwitz pokaże jedyne zachowane drzwi komory gazowej Zachowane drzwi komory gazowej pochodzą z jednego z krematoriów, które SS-mani wysadzili w powietrze pod koniec ostatecznej ewakuacji obozu. więcej
Muzeum Auschwitz pokaże jedyne zachowane drzwi komory gazowej
Tajemnice Auschwitz w komiksie "Nosiciele tajemnicy” to historia ludzi zmuszanych do obsługi komór gazowych i krematoriów. więcej
Tajemnice Auschwitz w komiksie

Polskie Radio w rocznicę wyzwolenia obozu

Świat nie wyciągnął lekcji z tamtych tragicznych wydarzeń. Mocne słowa byłego więźnia obozów

"Świat nie wyciągnął lekcji z tamtych tragicznych wydarzeń". Mocne słowa byłego więźnia obozów

O wzajemnym szacunku i pamięci o historii mówił w Warszawie Stanisław Zalewski. Żeby dramatyczna historia się nie powtór...

Wzruszające wspomnienia i ważne słowa. Tak wyglądały uroczystości w Auschwitz-Birkenau

Wzruszające wspomnienia i ważne słowa. Tak wyglądały uroczystości w Auschwitz-Birkenau

Ocaleni z Zagłady byli głównymi gośćmi uroczystości 75. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu kon...

Section04
Section20