Fragment filmu o Józefie Światle. Dzięki uprzejmości Narodowego Centrum Kultury:
Józef Światło sprawował m.in. funkcję wicedyrektora Departamentu X MBP. Po śmierci Stalina i aresztowaniu szefa radzieckiego NKWD Ławrientija Berii, podczas podróży służbowej do Berlina Wschodniego, 5 grudnia 1953 roku Światło uciekł na Zachód.
28 września 1954 roku Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Audycje demaskowały zbrodnie doby stalinizmu i przyspieszyły zmiany w kierownictwie partyjnym po śmierci Stalina.
Kariera w resorcie bezpieki
Do pracy w nowo formowanym MBP skierował go gen. Konrad Świetlik, zastępca szefa Wydziału Politycznego I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer WP wszedł w kontakty z ujawniającymi się żołnierzami AK, a potem brał udział w ich aresztowaniach, w tym ostatniego dowódcy AK – gen. Leopolda Okulickiego.
Józef Światło, wspólnie z innymi funkcjonariuszami bezpieki, fałszował wyniki referendum w czerwcu 1946 roku i wyborów do Sejmu w styczniu roku 1947, o czym mówił później w swym cyklu "Za kulisami bezpieki i partii" na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
12:57 Kartoteka bezpieki.mp3 Kartoteka bezpieki - wypowiedź Józefa Światły, fragm. cyklu "Za kulisami bezpieki i partii" emitowanego na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. (RWE, 1954)
W swych audycjach demaskował metody pracy Urzędu Bezpieczeństwa. Dzięki bliskim kontaktom z samym Bolesławem Bierutem znał wiele tajemnic z życia nie tylko I sekretarza KC PZPR, ale innych ważnych osób w państwie.
Aresztowanie Gomułki
To ppłk. Józef Światło na podstawie osobistego polecenia Bieruta aresztował w Krynicy Władysława Gomułkę i jego żonę Zofię. Uczestniczył w zatrzymaniu prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz marszałka Michała Roli-Żymierskiego.
- W swoim gabinecie, w Ministerstwie Bezpieczeństwa, miałem taki mały skorowidz. Nie było wielkiego nazwiska w Biurze Politycznym, w rządzie i w otoczeniu tych dygnitarzy, które by nie figurowało w moim skorowidzu - wspominał Światło.
Posłuchaj, co mówił w audycjach "Za kulisami bezpieki i partii".
Ucieczka
W grudniu 1953 roku, wraz z dyrektorem Departamentu X MBP, płk. Anatolem Fejginem pojechał do Berlina Wschodniego. Ich zadaniem było "uciszenie" Wandy Brońskiej. W czasie robienia zakupów przypadkowo znaleźli się w zachodniej części miasta.
- Tam zobaczyliśmy wielkie sklepy bardzo ładnie urządzone, ogrom towarów, zupełnie odcinające się od Berlina Wschodniego. Raczej uważaliśmy, że jesteśmy we Wschodnim Berlinie, tylko że dotychczas nie widzieliśmy centrum. Weszliśmy do sklepu i zaczęliśmy kupować różne rzeczy, które nam się podobały w owym czasie. Kiedy mieliśmy zapłacić za towar, okazało się, że potrzebne nam są zachodnie marki i wtedy dopiero zorientowaliśmy się, że znajdujemy się w Berlinie Zachodnim – opisywał ten fakt Józef Światło. Uciekł następnego dnia, 5 grudnia 1953 roku. Zgłosił się do władz amerykańskich.
- Było to dla nich zupełne zaskoczenie, kiedy się wylegitymowałem i kiedy dowiedzieli się, kim jestem. W Berlinie Zachodnim spędziłem tylko jedną noc - mówił później.
Na antenie Rozgłośni Polskiej RWE
Rewelacje ppłk. Światły prezentowane na antenie Rozgłośni Polskiej RWE w cyklu "Za kulisami bezpieki i partii" oraz zrzucane od lutego 1955 za pomocą balonów 40-stronicowe ulotki pod tym samym tytułem doprowadziły do głębokich zmian w bezpiece i likwidacji Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
Zajrzyj na strony serwisu "Radia Wolności">>>
bs/im