Z grillem jest trochę tak jak z kotletem. - Ci, którzy wielbią staranną polszczyznę, mówią "poproszę kotlet" i "pokroić ci kotlet, kochanie?", a ci, którzy hołdują mowie swobodnej i potocznej, powiedzą "proszę kotleta" i "pokroić ci kotleta?". Z grillem jest podobnie - mówi Martyna Matwiejuk.
W starannej polszczyźnie grill ma biernik równy mianownikowi, w polszczyźnie potocznej - biernik równy dopełniaczowi. Starannie powiemy: "wybrałeś już miejsce na grill?", "rozstaw grill na tarasie" i "oferujemy duży wybór produktów na grill". Potocznie mówimy raczej: "przynieś kaszankę na grilla" i "czemuś tak krzywo tego grilla postawił?" - Wybór formy biernika zależy również od znaczenia rzeczownika grill. Jeśli grill oznacza "przyjęcie na świeżym powietrzu połączone z przyrządzaniem potraw na grillu", to biernik ma najczęściej formę równą dopełniaczowi, np. "Monika i Wojtek robią grilla w sobotę, może się wybierzemy?". Zdanie "Monika i Wojtek robią grill w sobotę" byłoby poprawne, jednak brzmiałoby nieco dziwnie - dodaje autorka cyklu.
02:02 CZWÓRKA Majowka z Czworka - ojczysty 03.05.2023.mp3 Idziemy na grill czy na grilla? Sprawdziła to Martyna Matwiejuk (Pierwsze słyszę/Czwórka)
***
Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.
Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia".
Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.
***
Tytuł audycji: Pierwsze słyszę
Prowadzi: Kamil Jasieński
Data emisji: 03.05.2023
Godzina emisji: 07.35
kul
