Polscy specjaliści o noblistach z fizyki

"Dzięki odkryciom tegorocznych noblistów z fizyki wreszcie wiemy, jak mało wiemy na temat naszego Wszechświata".

Tegoroczną Nagrodę Nobla z fizyki otrzymali Saul Perlmutter, Brian P. Schmidt i Adam G. Riess. Zdaniem ekspertów odkrycie, że Wszechświat rozszerza się coraz szybciej, przewróciło kosmologię do góry nogami. - Dwie grupy badaczy ścigały się w badaniu Wszechświata poprzez odszukiwanie najodleglejszych supernowych, wybuchających gwiazd. Naukowcy mieli nadzieję, że ustalając w jakiej odległości są od nas te gwiazdy oraz jak szybko się oddalają, będzie można ustalić, jaki los czeka Wszechświat. Spodziewali się odnaleźć sygnały świadczące o tym, że ekspansja zwalnia. Okazało się, że jest odwrotnie: Wszechświat rozszerza się coraz szybciej - podał Komitet Noblowski w uzasadnieniu swojej tegorocznej decyzji. 

Zdaniem prof. Jerzego Lewandowskiego, pytanie co sprawia, że Wszechświat rozszerza się coraz szybciej to jedno z największych wyzwań rzuconych współczesnej fizyce. - Z nutką przekory można powiedzieć, że dzięki odkryciom tegorocznych noblistów z fizyki wreszcie wiemy, jak mało wiemy na temat naszego Wszechświata - powiedział dr hab. Arkadiusz Olech.

Dr Stanisław Bajtlik wyjaśnił, że odkrycie noblistów oznacza, że trzy czwarte masy Wszechświata jest w formie bardzo egzotycznej ciemnej energii, która charakteryzuje się np. ujemnym ciśnieniem. - Nie ma żadnej teorii fizycznej wyjaśniającej czym jest ciemna energia, dlaczego jest jej akurat tyle. Prawdopodobnie laureatom udało się odkryć kawałek przyrody, którego nie wyjaśniają obecnie żadne teorie fizyczne - powiedział uczony.

W ocenie prof. Krzysztofa Meissnera odkrycie tegorocznych noblistów ma fundamentalne znaczenie. - Jest to coś absolutnie zdumiewającego dotyczącego naszego Wszechświata - powiedział prof. Meissner. Mianem rewolucji określa je prof. Andrzej Sołtan, a zdaniem prof. Marka Demiańskiego odkrycia tegorocznych noblistów z fizyki otworzyły nowy etap w badaniach Wszechświata.

Dla dr. hab. Macieja Mikołajewskiego nagroda jest jednak zaskoczeniem. - Wprawdzie wyniki obserwacji supernowych przełożone na tempo rozszerzania się Wszechświata mają olbrzymie reperkusje dla astronomii i kosmologii, ale to tylko dwa niezależne eksperymenty, metoda badawcza. Sądzę, że w tym przypadku z nagrodą można było jeszcze trochę poczekać na weryfikację wyników tych obserwacji - powiedział.

Dr Agnieszka Pollo podkreśliła, że przyznanie Nagrody Nobla za zaobserwowanie przyspieszonej ekspansji Wszechświata było tylko kwestią czasu. - Ich odkrycie pod koniec lat dziewięćdziesiątych przewróciło kosmologię do góry nogami - powiedziała dr Agnieszka Pollo. - To bardzo odważna decyzja, że zdecydowano się na przyznanie nagrody tak młodym ludziom za tak niedawne odkrycie - skomentował decyzję Komitetu Noblowskiego dr hab. Andrzej Marecki.

52-letni Amerykanin Saul Perlmutter pracuje na Uniwersytecie Kalifornijskim, gdzie kieruje Supernova Cosmology Project, którego głównym celem jest poszukiwanie wybuchających odległych gwiazd supernowych. 44-letni Brian P. Schmidt ma obywatelstwo amerykańskie i australijskie. Pracuje na Australijskim Narodowym Uniwersytecie.

Najmłodszy z tegorocznych noblistów 42-letni Amerykanin Adam G. Riess jest profesorem astronomii na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w USA. W Space Telescope Science Institute prowadzi badania nad supernowymi i cefeidami (gwiazdami zmiennymi pulsującymi).

(ew/pap)