Historia

Marek Aureliusz. Filozof na cesarskim tronie

Ostatnia aktualizacja: 26.04.2024 05:30
– Wolał studiować księgi filozoficzne, niż być cesarzem. Traktował to jako pewną uciążliwość. Mówił o sobie, że z zawodu jest cesarzem, a z zamiłowania filozofem – komentował na antenie Polskiego Radia Tomasz Mazur, założyciel Centrum Praktyki Stoickiej.
Popiersie Marka Aureliusza, fot. Wikimedia Commonsdomena publiczna
Popiersie Marka Aureliusza, fot. Wikimedia Commons/domena publiczna

26 kwietnia 121 roku n.e. urodził się Marek Aureliusz, cesarz rzymski w latach 161-180 i wyznawca filozofii stoickiej.

Zwykł mawiać, że "Człowiek jest tyle wart, ile warte są sprawy, którymi się zajmujemy". Przez późniejszą tradycję został zaliczony do tzw. pięciu dobrych cesarzy. Byli to Nerwa, Trajan, Hadrian, Antoninus Pius i właśnie Marek Aureliusz.

Posłuchaj
14:17 marek aureliusz___v2014009065_tr_0-0_1193596027f9ef25[00].mp3 Marek Aureliusz - audycja Artura Wolskiego z cyklu "Naukowy zawrót głowy". (PR, 05.11.2014)

– Mówi się, że wtedy w cesarstwie zapanował złoty wiek. Sukcesje następowały bezkrwawo, na mocy adopcji jednego cesarza przez drugiego – mówił Krzysztof Łapiński z Zakładu Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii UW.

Czasy Marka Aureliusza to kulminacja tej tradycji. On sam połączył ideał filozofa i władcy, o którym starożytność marzyła od czasów Platona. Jest wzorowym przykładem na skuteczność i trafność stoicyzmu jako sztuki życia i sposobu na radzenie sobie w bardzo trudnych sytuacjach.

A tych los mu nie szczędził. Wojny na granicach i wewnętrzne niepokoje targały politycznym życiem imperium. Wylew Tybru, klęska głodu, uliczne rozruchy, pożary, plaga szarańczy i epidemia dżumy nawiedzały Rzym. Filozoficzne podejście do spraw, przy których trzeba umieć powściągnąć emocje, postąpić racjonalnie i zachować zdrowy dystans uczyniły Marka Aureliusza jednym z najlepiej ocenianych rzymskich cesarzy.

Swoje myśli cesarz-filozof zebrał w dziele o tytule "Rozmyślania". Opisał tam wzorce, do których się odnosił w życiu. To swoista biografia intelektualna w zwierciadle innych osób.

Marek Aureliusz zmarł na dżumę podczas wyprawy wojennej w 180 roku w Vindobonie. Na tronie pozostawił syna, który był jego przeciwieństwem. Kommodus zapisał się w pamięci potomnych jako tyran i szaleniec.

mjm

Zobacz więcej na temat: filozofia Rzym starożytność
Czytaj także

Alea iacta est, czyli kości zostały rzucone

Ostatnia aktualizacja: 10.01.2024 05:35
Słowa te, zapisane przez Swetoniusza, miał wypowiedzieć Juliusz Cezar ponad dwa tysiące lat temu, gdy 10 stycznia 49 p.n.e. na czele swojej armii przekroczył rzekę Rubikon, rozpoczynając wojnę domową w republice rzymskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Justynian Wielki – przywrócić blask Cesarstwu

Ostatnia aktualizacja: 13.11.2021 05:30
Zdobycie na nowo całego Zachodu, jedność religijna, kodyfikacja praw, reforma moralności, roboty publiczne, sztuka i literatura – wszystkie te elementy składały się na program, który Justynian starał się realizować przez cały okres swego panowania.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Heliogabal – szalony cesarz

Ostatnia aktualizacja: 11.03.2017 06:03
- W historiografii przypisuje mu się wszystkie możliwe grzechy. To był taki super Neron. Choć tak naprawdę to postać bardzo typowa dla początku III wieku, czyli okresu głębokiego kryzysu Cesarstwa – mówił Marek Urbański na antenie Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Septymiusz Sewer – żelazna ręka w imperium nieładu

Ostatnia aktualizacja: 11.04.2016 06:00
W pogrążonym w kryzysie państwie częściowo odbudował autorytet cesarza. Ceną była jednak śmierć przeciwników politycznych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Czy Romulus i Remus założyli Rzym?

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2024 05:35
Według legendy ich ojcem był Mars, matką - kapłanka Westy, skazana na celibat. Za złamanie zakazu zakopano ją żywcem. Oni mieli zostać utopieni w rzece. Tak zaczyna się historia Romulusa i Remusa, o których legenda głosi, że dali początek Rzymowi.
rozwiń zwiń