Logo Polskiego Radia
Trójka
Michał Karpa 18.01.2022

Warkot e-auta. O tym, czy "elektryk", jak przyspiesza, to gwiżdże

Jak projektowane jest brzmienie samochodów elektrycznych? Wprowadzone normy stanowią, że "elektryki" nie mogą być bezgłośne. Producenci aut wykorzystali nowe przepisy, aby zaproponować nabywcom jak najciekawsze brzmienia aut. W tym celu zatrudnili projektantów dźwięków oraz kompozytorów – także polskich.

Zgodnie z unijnymi przepisami od blisko pół roku samochody elektryczne, poruszając się z prędkością do 20 km/h, aby być słyszalne tak jak tradycyjne auta, muszą wydawać dźwięk. Norma wynika z troski o bezpieczeństwo.

Trudny wybór

Wybór dźwięków jest ogromny, już nawet podstawowe modele "elektryków" mogą nas pod tym względem zaskoczyć. – W samochodach jest funkcja, za pomocą której można wybrać brzmienie samochodu i zdecydować, czy chcemy jechać klasycznym samochodem rodzinnym, który nie przyciąga uwagi, wyścigówką rajdową, jak kiedyś Robert Kubica, czy prawie że lecieć statkiem kosmicznym – mówi prof. Krzysztof Jastrząb, reżyser dźwięku z Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

Zabawa dźwiękiem

"Zabawa dźwiękiem samochodu" brzmi nie tylko jak spełnienie marzeń, lecz także jak początek nowej ery. Cóż, nic bardziej mylnego – dźwięki aut projektowane są już od dziesięcioleci.

– W samochodach nieelektrycznych też stosuje się różne triki, by zmienić wydawany przez nie dźwięk. Można go wzmocnić – to są operacje z tłumikiem, do którego czasem wkłada się głośnik lub gwizdki imitujące wirujące skrzydełka turbiny. Dostępne są programy, które generują dźwięki i potrafią je modyfikować w sprzężeniu z obrotami silnika czy prędkością obrotu kół – dodaje prof. Krzysztof Jastrząb.

Kiedyś mechanicy, dziś kompozytorzy

Brzmienie tradycyjnych aut tworzyli przede wszystkim mechanicy, motoryzacyjni specjaliści, a więc zupełnie inni eksperci niż ci, którzy odpowiadają za brzmienie samochodów elektrycznych. Jako że e-auta swoją barwę akustyczną tworzą poprzez odtworzenie zwykłego pliku dźwiękowego, w projektowanie brzmienia samochodów zaangażowano kompozytorów – tak zrobił m.in. koncern Stellantis, który zatrudnił Vincenta Roussarie.


Posłuchaj
04:30 TROJKA Trojka do trzeciej Brzmienie aut elektrycznych 022_01_18-14-33-06.mp3 Jak brzmią samochody elektryczne? (Trójka do trzeciej)

 

– Pojazd to bardzo specyficzne wnętrze. Do komponowania dźwięku do samochodu podchodzę jak do tworzenia muzyki do domu. Muzyki tła, która ma się zbytnio nie wyróżniać, a do tego musi sprawdzać się w każdej sytuacji, w samochodzie bowiem, tak jak w domu, przeżywamy różne chwile. Na tworzoną przeze mnie melodię składa się nawet sto ścieżek dźwiękowych, znajdujące się tam warstwy mogą dziwić, czasem jest to elektryczny wiatrak, czasem odgłos bieżni. Projektowanie takiego brzmienia czasem zajmuje kilka godzin, nawet miesiąc. Jednak stworzenie dźwięku to nie koniec pracy, moje dzieło jest potem weryfikowane przez grupę fokusową, która sprawdza, czy brzmienie jest spójne z ogólną wizją – opowiada Vincenta Roussarie.

Dźwięk uniwersalny 

Grupa fokusowa może przekazać kompozytorowi swoje uwagi. Te są jednak bardzo ogólne i tak naprawdę twórca musi sam dojść do tego, co zrobił źle. Po poprawie dźwięku znów jest on weryfikowany przez grupę fokusową. Tym razem jednak w trochę innym składzie. To typowa procedura stosowana przy tworzeniu komercyjnych dźwięków.

– Wszystkie sytuacje, w których dostarczamy dźwięk komercyjne, wymagają kontroli. Wynika to przede wszystkim z tego, że każdy odbiorca ma inne oczekiwania. Zresztą inny pomysł ma także sam kompozytor, a dźwięk samochodów elektrycznych musi być uniwersalny, ma nikogo nie drażnić i nie zniechęcać do wyboru nowego pojazdu. Dźwięk musi więc podobać się większości, ale tak jakby nie za bardzo, bo na trafienie w indywidualne gusta czy eksperymentowanie jeszcze będzie czas, gdy już wszyscy będą jeździć samochodami elektrycznymi – ocenia prof. Jesko Verhey, prezydent Niemieckiego Związku Akustyków. A to, według prognoz, stanie się faktem dopiero około 2050 roku.

How Music Composers Are Replacing The Sound Of Engines In Cars / Business Insider

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Mateusz Drozda
Autor materiału reporterskiego: Paweł Turski
Data emisji: 18.01.2021
Godzina emisji: 14.33

mk