Współtwórcami Legionów byli m.in. Karol Kniaziewicz i Józef Wybicki.
- Do polskiego wojska we Włoszech napływali głównie dezerterzy z amii austriackiej, wcieleni do niej przymusowo – mówił historyk prof. dr hab. Andrzej Szwarc w cyklicznej audycji Polskiego Radia "Historia Polski". – W Legionach Polskich panował demokratyczny duch, awansować mogli również ludzie pochodzenia plebejskiego, nie stosowano kar cielesnych i wszyscy zwracali się do siebie "obywatelu".
Historia hymnu Polski - zobacz serwis specjalny
Mundury i sztandary były zbliżone do polskich, język komend i stopnie wojskowe również były polskie. Trójkolorowe kokardy przypięte do mundurów nawiązywały do rewolucji francuskiej, symbolizowały sojusz i protekcję Republiki. Na naramiennikach mundurów żołnierze Legionów nosili napis "Ludzie wolni są braćmi". Wierzyli, że przez pokonaną przez Napoleona Austrię przejdą do Polski.
- Wiarę tę odzwierciedlała popularna wśród legionistów pieśń autorstwa Józefa Wybickiego, która potem stała się hymnem Polski - zaznaczył prof. Szwarc.
05:35 06 Legiony Polskie.mp3 O Legionach Polskich mówił prof. Andrzej Szwarc w cyklicznej audycji "Historia Polski". (PR, 2004)
Hymn w pierwotnej wersji brzmiał: "Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy. Co nam obca moc wydarła, szablą odbierzemy. Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi włoskiej do Polski, za twoim przewodem złączym się z narodem".
Rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana. Napoleon jeszcze w 1797 roku zawarł pokój z Austriakami. Wojna niedługo potem rozpoczęła się od nowa. Po stronie Austrii stanęła Rosja. Legioniści ponosili duże straty w kolejnych bitwach.
Posłuchaj, kiedy i dlaczego Legiony Polskie zrobiły się dla Napoleona niewygodne.
W Legionach służyło około tysiąca oficerów oraz 25 tysięcy podoficerów i szeregowych. Wielu z nich walczyło potem o sprawę polską. Tworzyli świetnie przeszkoloną kadrę dowódczą w armii Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz uczestniczyli w powstaniu listopadowym.
im