beta
PrzySłowie
Polskie RadioPrzySłowie
PrzySłowie

PrzySłowie

Publicystyka

Te dwa słowa w ostatnich dniach wielokrotnie pojawiało się w przestrzeni publicznej. W tym odcinku sięgamy m.in. do "Leksykonu Wiedzy Wojskowej" wyjaśnia podobieństwa i różnice w zakresie znaczeniowym obu pojęć.

Skoro używamy przymiotnika "niechlujny", to dlaczego nie mówimy "chlujny"? I jakie wobec tego jest językowe przeciwieństwo niechlujności? Dawniej mówiono "chludzić" czyli czyścić, robić porządek. Stąd już całkiem blisko do "schludnego", który funkcjonuje do dziś. Podobna nielogic...

Dlaczego dłuższy o rok dzień nazywamy przestępnym? Czy ma to jakiś związek z "przestępstwem"? Nasi przodkowie mówiąc "przestępny" mieli na myśli to, co "przestąpiono" czyli pominięto. A że 29 lutego pojawia się w kalendarzu tylko raz na 4 lata, to ten dzień nazywano "przestępnym"...

Omawiane przez nas wyrazy - konsolacja, stypa i poczesne - mają związek z obrzędami pogrzebowymi. Skąd się wzięły w naszym języku i co oznaczają oraz czy oznaczają to samo, czy też różne obrzędy. Dowiadujemy się także cóż to takiego jest... tryzna. 

Szczery czyli czysty, przejrzysty i bez domieszek. Mamy zatem w polszczyźnie "szczerą prawdę", "szczere złoto" i "szczery" jako przymiotnik opisujący ludzi nie ukrywający swoich zamiarów. Spotykamy też osoby "prawe", którym językowo blisko do prawdy,  czasem przytafiaja się nam "...

"Keczup" czy "keczap"?

"Keczup" czy "keczap"?

12.11.2025
02:44

W tym odcinku rozstrzygamy jedną z najgorętszych kulinarno-językowych zagadek. Czy poprawnym jest napisać "keczup" czy może "keczap"? Jak naprawdę brzmi ta nazwa w ustach Polaków? Po tym odcinku Państwa dyskusje przy grillu na temat tego popularnego sosu już nigdy nie będą pozost...

Czym jest cisza? Czy brak słów może prowadzić do głębszego zrozumienia? I jak doświadczyć ciszy w świecie, który bez przerwy mówi? O tym, między innymi opowiada Małgorzatą Sieradzką-Imhoff - prezeska fundacji "Kannon", filozofka, psychoterapeutka Gestalt w trakcie szkolenia, któr...

Dlaczego w języku polskim powszechnie używamy czasownika "odchudzić", a brakuje logicznie przeciwstawnego "odgrubić", który na pozór wydawałby się bardziej intuicyjny? W tym odcinku rozkładamy na czynniki pierwsze konstrukcję czasowników z przedrostkiem "od-". Tłumaczymy również,...

Która forma jest poprawna: "wyprzedaż" czy "wysprzedaż"? Poszukując odpowiedzi na to pytanie trzeba wrócić do historii, kiedy to w języku polskim funkcjonował wyraz "przedać", od którego pochodzi "wyprzedaż". Jednak forma "wysprzedaż", pochodząca od "sprzedaży"... jest także popr...

Głowę mamy jedną, skąd zatem liczba mnoga w popularnym powiedzeniu? Żeby wyjaśnić te kwestię sięgamy do znaczenia logiki i estetyki w języku, bo to one odgrywają tu kluczowe znaczenie. Na tej samej zasadzie, co wspomniane przysłowiowe "głowy" w polszczyźnie funkcjonuje też "samoc...

z 18