Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Gwara warszawska

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2019 10:00
Gwary wytwarzały zarówno grupy społeczne, jak i etniczne po to, by podkreślić swoją odrębność czy żeby utrudnić obcym zrozumienie pewnych informacji.
Audio
Warszawa 1939. Ulica Świętokrzyska przy skrzyżowaniu z ulicą Nowy Świat. Widoczny gmach Prudentialu
Warszawa 1939. Ulica Świętokrzyska przy skrzyżowaniu z ulicą Nowy Świat. Widoczny gmach PrudentialuFoto: Ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

Miasto podobnie jak wieś wytworzyło swój specyficzny język, charakterystyczny dla grup społecznych, zawodowych czy kulturowych, a nawet przestępczych. Największy wpływ na rozwój gwary warszawskiej miała sytuacja historyczna w XIX wieku, kiedy miasto w wyniku zaborów najpierw było stolicą Księstwa Warszawskiego, a potem częścią Imperium Rosyjskiego. Za wiele słów, fraz czy sposobów artykulacji w gwarze odpowiadają liczne naleciałości z języków rosyjskiego, niemieckiego czy jidisz.

Charakterystyczna dla języka warszawskiego jest np. końcówka -ak, jak w wyrazach kurczak zamiast kurczęcia, Wileniak zamiast Dworca Wileńskiego, chłopak zamiast chłopca. W dużym stopniu dla zachowania gwary warszawskiej przysłużył się Stefan Wiechecki "Wiech", ponieważ zapisywał rozmówki warszawskie, które podsłyszał na targowisku na Kercelaku.

***

Tytuł audycji: Słowianek

Przygotowała: Patrycja Zisch

Gość: Michał Gruszczyński - historyk i pasjonat gwary warszawskiej

Data emisji: 31.08.2019

Godzina emisji: 8.50

at

Zobacz więcej na temat: folklor kultura ludowa
Czytaj także

"Daj dla mamy", czyli mówimy w gwarze podlaskiej

Ostatnia aktualizacja: 10.08.2019 09:00
Gwara podlaska jest odłamem dialektu mazowieckiego, ale jest bardzo zróżnicowana, a jej odmiany były kształtowane przez liczne wpływy, m.in. białoruski, litewski, ukraiński rosyjski, niemiecki i jidisz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gwara podhalańska

Ostatnia aktualizacja: 17.08.2019 09:00
Gwara podhalańska bardzo wyróżnia się na tle innych gwar ponieważ jej użytkownicy bardzo dbają o jej utrzymanie i rozwój, pielęgnują kwestie językowe i dbają o to, aby gwara ta trwała.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Żywiecka mowa

Ostatnia aktualizacja: 24.08.2019 09:00
Żywiecczyzna to region w południowo-środkowej Polsce, który należy do południowo-zachodniej części dialektu małopolskiego.
rozwiń zwiń