Byli lekarzami, ale sprzeniewierzyli się składanej przysiędze. Mimo zadania olbrzymich cierpień tysiącom istnień ludzkich prawie żaden z hitlerowskich lekarzy nie poczuwał się do winy.

Wyroki śmierci przez powieszenie wykonano 2 sierpnia 1948 w więzieniu Landsberg. Ponieważ kary pozbawienia wolności były stopniowo łagodzone, do 1960 roku pozostali skazani byli już na wolności.

Amerykański trybunał wojskowy przeciwko nazistowskim lekarzom

Był to pierwszy z 12 procesów norymberskich, przeprowadzonych przed amerykańskimi trybunałami wojskowymi po zakończeniu głównego procesu 22 niemieckich zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.

German Death Camps - zobacz serwis edukacyjno-społeczny

Na ławie oskarżonych zasiadły 23 osoby, wśród nich: główny oskarżony dr Karl Brandt (komisarz III Rzeszy ds. zdrowia, lekarz przyboczny Adolfa Hitlera); dr Karl Gebhardt (ostatni prezes hitlerowskiego Czerwonego Krzyża, lekarz przyboczny Heinricha Himmlera); dr Joachim Mrugowsky (dyrektor Instytutu Higieny Waffen-SS); dr Waldemar Hoven (lekarz obozowy w Buchenwaldzie); Wolfram Sievers (sekretarz generalny Towarzystwa Ahnenerbe zajmującego się dowodami na wyższość rasy aryjskiej).

Pseudomedyczne eksperymenty

Wszyscy zostali oskarżeni o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, a także przynależność do organizacji przestępczej SS. Zarzucono im przede wszystkim przeprowadzanie eksperymentów na więźniach niemieckich obozów koncentracyjnych. Zbrodnicze eksperymenty na więźniarkach Ravensbrück osobiście przeprowadzał dr Karl Gebhardt i dr Herta Oberheuser.

Podobną zbrodniczą działalność jako lekarz obozowy w Buchenwaldzie prowadził dr Waldemar Hoven. Dr Karl Brandt wydawał rozkazy i osobiście nadzorował wszystkie eksperymenty. Z kolei Viktor Brack był odpowiedzialny za przeprowadzenie akcji Einsatz Reinhard (zagłady Żydów w Generalnym Gubernatorstwie i regionie białostockim) oraz plany sterylizacji całych narodów. Brack przewodził też akcji T4 (eutanazji umysłowo chorych oraz inwalidów) i akcji eksterminacji niezdolnych do pracy więźniów obozów koncentracyjnych.

mk

W uroczystościach biorą udział pierwsze damy Niemiec i Polski - Daniela Schadt i Anna Komorowska. Po mszy świętej, która została odprawiona w obozowym bunkrze przez arcybiskupa Andrzeja Dzięgę, Anna Komorowska złożyła kwiaty przed polską tablica pamiątkową.

- Nie można zapomnieć i nie zapomnimy o strasznych zbrodniach narodowego socjalizmu - mówiła Anna Komorowska. W przemówieniu małżonka prezydenta przypominała, że bramy obozu przekroczyło ponad 40 tysięcy Polek - kobiet i dziewcząt zaangażowanych w pracę konspiracyjną, oświatową, nauczycielską, patriotyczną i harcerstwo. Jak mówiła, dnia oswobodzenia doczekało tylko około ośmiu tysięcy. Anna Komorowska zwracała uwagę, że baraki w  Ravensbrück zapełniały się Polkami szczególnie szybko po wybuchu Powstania Warszawskiego.

Cytując więźniarkę  Ravensbrück, Karolinę Lanckorońską, mówiła, że transporty przybywały do obozu tak jak padały kolejne dzielnice Warszawy: Wola, Stare Miasto, Mokotów, Żoliborz, Śródmieście. W swoim przemówieniu Pierwsza Dama apelowała, aby nie zapomnieć o losach więźniarek Ravensbrück. Anna Komorowska mówiła, że pragnie, aby wyraźnie wybrzmiało zdanie "Jeśli echo ich głosów umilknie, zginiemy" - wypisane na tablicy upamiętniającej polskich więźniów obozu.

Małżonka prezydenta zaznaczyła, że obecność niemieckiej pierwszej damy jest "najlepszym dowodem na cud polsko-niemieckiego pojednania" - na przejście "od Europy mogił i zgliszczy do Europy pokoju i wolności".

Historia w portalu polskieradio.pl>>>

Ravensbrück był największym kobiecym obozem koncentracyjnym istniejącym na terenie Niemiec. Pierwsze więźniarki zaczęły do niego trafiać wiosną 1939 roku. W czasie wojny obóz systematycznie rozbudowywano. Pod koniec 1944 roku uruchomiono komorę gazową, w której zgładzono blisko sześć tysięcy osób.

Dziesiątki tysięcy straciły życie z powodu chorób, głodu, wycieńczenia czy eksperymentów pseudomedycznych. Szacuje się, że w czasach istnienia obozu wieziono w nim ponad 150 tysięcy osób, w tym wiele Polek. Ravensbrück został wyzwolony przez Armię Czerwoną 30 kwietnia 1945 roku.

W niedzielę odbywają się główne uroczystości rocznicowe z udziałem małżonek prezydentów Niemiec i Polski. W Niemczech odbywają się w niedzielę także obchody wyzwolenia położonego nieopodal Ravensbrück obozu koncentracyjnego Sachsenhausen.

Zobacz serwis portalu polskieradio.pl: II wojna światowa >>>

IAR,kh

Stefania Wernik, z domu Piekarz urodziła się 8 listopada 1944 roku w obozie Auschwitz-Birkenau. Po przyjściu na świat otrzymała numer obozowy 89136. Wraz z matką Anną przeżyły pobyt w obozie.

- Po wyjściu z obozu pomogli nam obcy ludzie w Libiążu. Byłyśmy tam ze dwa tygodnie. Mama skontaktowała się z tatą, ale tatuś nie uwierzył, że ja się urodziłam, bo jak można w takich warunkach urodzić dziecko i ono jeszcze przeżyło - wspominała opowieści matki Stefania Wernik. - I to naprawdę jest cud, cud, dzięki któremu zostałam ocalona. Zawdzięczam Panu Bogu, że mnie ocalił.

Niemiecki nazistowski obóz śmierci Auschwitz-Birkenau w ciągu niemal pięciu lat istnienia pochłonął ok. 1,1 mln ofiar z blisko 1,3 mln wszystkich więźniów. Około 90 proc. z nich stanowili Żydzi pochodzący z całej Europy, w tym ok. 300 tys. obywateli polskich. Zamordowano również co najmniej 70 tys. Polaków, 20 tys. Romów, 15 tys. jeńców sowieckich oraz 10–15 tys. więźniów innych narodowości.

27 stycznia 1945 roku oswobodzonych zostało 7 tysięcy więźniów największej "fabryki śmierci", w tym ponad 300 dzieci. Niemieckiemu kierownictwu obozu Auschwitz nie udało się zatrzeć wszystkich śladów.

im

Trybunał amerykański skazał siedmiu oskarżonych na karę śmierci, dziewięciu na karę dożywotniego lub terminowego pozbawienia wolności, zaś siedmiu postawionych przed sądem uniewinniono.

Wyroki śmierci przez powieszenie wykonano 2 sierpnia 1948 roku w więzieniu Landsberg. Ponieważ kary pozbawienia wolności były stopniowo łagodzone, do 1960 roku pozostali skazani byli już na wolności.

Amerykański trybunał wojskowy przeciwko nazistowskim lekarzom

Był to pierwszy z 12 procesów norymberskich, przeprowadzonych przed amerykańskimi trybunałami wojskowymi po zakończeniu głównego procesu 22 niemieckich zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.

German Death Camps - zobacz serwis edukacyjno-społeczny

Na ławie oskarżonych zasiadły 23 osoby, wśród nich: główny oskarżony dr Karl Brandt (komisarz III Rzeszy ds. zdrowia, lekarz przyboczny Adolfa Hitlera); dr Karl Gebhardt (ostatni prezes hitlerowskiego Czerwonego Krzyża, lekarz przyboczny Heinricha Himmlera); dr Joachim Mrugowsky (dyrektor Instytutu Higieny Waffen-SS); dr Waldemar Hoven (lekarz obozowy w Buchenwaldzie); Wolfram Sievers (sekretarz generalny Towarzystwa Ahnenerbe zajmującego się dowodami na wyższość rasy aryjskiej).

" Mengele - "Anioł Śmierci" z Auschwitz"

Pseudomedyczne eksperymenty

Wszyscy zostali oskarżeni o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, a także przynależność do organizacji przestępczej SS. Zarzucono im przede wszystkim przeprowadzanie eksperymentów na więźniach niemieckich obozów koncentracyjnych. Zbrodnicze eksperymenty na więźniarkach Ravensbrück osobiście przeprowadzał dr Karl Gebhardt i dr Herta Oberheuser.

Podobną zbrodniczą działalność jako lekarz obozowy w Buchenwaldzie prowadził dr Waldemar Hoven. Dr Karl Brandt wydawał rozkazy i osobiście nadzorował wszystkie eksperymenty. Z kolei Viktor Brack był odpowiedzialny za przeprowadzenie akcji Einsatz Reinhard (zagłady Żydów w Generalnym Gubernatorstwie i regionie białostockim) oraz plany sterylizacji całych narodów. Brack przewodził też akcji T4 (eutanazji umysłowo chorych oraz inwalidów) i akcji eksterminacji niezdolnych do pracy więźniów obozów koncentracyjnych. 

mk/im

27 stycznia 2022 r. obchodzić będziemy 77. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Główne uroczystości rozpoczną się o godz. 16. Szczegółowy program nie został jeszcze zaprezentowany, ale muzeum wskazało, że w związku z pandemią w obchodach weźmie udział tylko niewielka liczba osób, głównie ocalałych. Wydarzenie będzie transmitowane w internecie.

"Świat nie wyciągnął lekcji z II wojny światowej"

"Widzimy, co dzieje się wokół granic Ukrainy, widzimy, co dzieje się w licznych częściach świata. Czujemy też wzrost zbędnych napięć i groźnych powiewów haseł antysemickich i rasistowskich. Czujemy rosnącą obojętność i bierność. Świat nie wyciągnął lekcji z II wojny światowej. Po konsultacji z Prezydentem RP Muzeum pragnie, by podczas 77. rocznicy wyzwolenia, w 80-lecie rozpoczęcia Zagłady w KL Auschwitz, zamiast przemówień polityków była wymowna minuta ciszy i refleksji. Niech przemówią tylko Ocalali z Auschwitz. Naprawdę przemyślmy, czy każdy zrobił wszystko, by powstrzymać w miarę swoich możliwości rozrost zła na naszym świecie" - wskazało muzeum.

Początek zagłady w KL Auschwitz, która rozpoczęła się wiosną 1942 r., będzie w szczególny sposób uwypuklony podczas obchodów. - Jeśli Szoa, względem wszystkich innych ludobójstw, wyróżniał przede wszystkim charakter głęboko programowy, logistyczny, niemalże industrialny, to w Auschwitz osiągnął on swoje apogeum - mówił w grudniu dyrektor muzeum dr Piotr Cywiński.

Masowe deportacje do obozu zagłady

Rok 1942 r. był kluczowy dla kształtowania się funkcji obozu Auschwitz jako ośrodka zagłady. Wiosną tego roku Niemcy rozpoczęli masowe deportacje Żydów do Auschwitz, władze obozowe zdecydowały o utworzeniu dwóch prowizorycznych komór gazowych w pobliżu obozu Auschwitz II-Birkenau, obok nich najpierw kopano masowe groby, a następnie ciała ofiar zaczęto spalać na wolnym powietrzu.

Na rampie wyładowczej lekarze SS zaczęli przeprowadzać selekcje wśród deportowanych Żydów. Po wizycie w Auschwitz SS-Reichsfuehrera Heinricha Himmlera w lipcu 1942 r. przystąpiono do budowy czterech krematoriów wraz z komorami gazowymi, które zostały oddane do użytku wiosną kolejnego roku.

Co najmniej milion zamordowanych osób

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. WW kompleksie obozowym funkcjonowała zarazem sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz został oswobodzony przez Armię Czerwoną 27 stycznia 1945 r.

W 2005 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych uchwaliła dzień 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Honorowy patronat nad obchodami rocznicowymi objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.

‼️📢 Nowy odcinek naszego podcastu "O Auschwitz"

Los dzieci zarejestrowanych w obozie Auschwitz jako więźniowie w zasadzie nie różnił się od losu więźniów dorosłych. W naszym podcaście mówimy o tym, jak wyglądał obóz widziany oczami dziecka. #podcasthttps://t.co/puAIwtKLId

— Muzeum Auschwitz (@MuzeumAuschwitz) January 13, 2022

Zobacz także: Paweł Kukiz w "Salonie politycznym Trójki"

Czytaj również:

• Maksymilian Maria Kolbe: "Chcę dodać innym odwagi do życia"
• Drugi proces oświęcimski – załoga Auschwitz-Birkenau przed sądem
• Mordowali, zamiast leczyć. 75 lat temu rozpoczął się proces nazistowskich lekarzy

nt