25 listopada obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet. To coroczne święto ustanowione przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1999 roku. Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi na problem przemocy wobec kobiet i dziewcząt, mobilizacja rządów do podejmowania działań zapobiegających przemocy oraz wspieranie ofiar i promowanie polityk oraz programów, które chronią prawa kobiet. Z tej okazji bezpłatna platforma VOD ARTE.tv oddaje głos kobietom, które jej doświadczyły, przeszły przez piekło milczenia i dziś walczą o zmianę.
"ZABIJĘ CIĘ" - KIEDY PRZEMOC NIE POZOSTAWIA ŚLADÓW
Premierowy dokument "Zabiję Cię" w reżyserii Karine Dusfour jest mocnym, bezprecedensowym obrazem zjawiska, o którym wciąż mówi się zbyt rzadko - przymusowej kontroli. To forma przemocy psychicznej, w której sprawca stopniowo przejmuje władzę nad życiem partnerki: izoluje ją od rodziny, ogranicza dostęp do pieniędzy, śledzi każdy ruch, a w końcu całkowicie odbiera poczucie wolności. Dusfour pokazuje procesy sądowe we Francji - w Poitiers, Colmar i Paryżu - gdzie po raz pierwszy uznano przymusową kontrolę za przestępstwo. Film zderza emocjonalną prawdę z językiem prawa i dokumentuje moment, w którym system zaczyna rozumieć, że przemoc psychiczna zabija tak samo jak fizyczna. Zamiast pytać: dlaczego ona nie odchodzi?, reżyserka stawia inne, zasadnicze pytanie: co on robi, by uniemożliwić jej odejście?
GISELE PELICOT - SYMBOL ODWAGI
W krótkim dokumencie "Historia w obiektywie: Gisèle Pelicot, prawdziwa ikona" Sonia Devillers przywołuje postać kobiety, która stała się symbolem odwagi i walki o prawa ofiar przemocy seksualnej. Jej mąż Dominique przez blisko dekadę wielokrotnie odurzał ją środkami psychotropowymi, a następnie, nieprzytomną, wykorzystywał seksualnie oraz werbowanych w internecie mężczyzn, aby brali udział w tym procederze. Kiedy prawda wyszła na jaw, wizerunek Gisèle Pelicot - uśmiechniętej, spokojnej, a zarazem niezwykle silnej kobiety, która publicznie wystąpiła przeciw swoim oprawcom - stał się we Francji znakiem godności i odwagi. W 2024 roku BBC umieściło ją na liście 100, a Financial Times 25 najbardziej wpływowych kobiet. Film przypomina, że głos ofiary może zmienić prawo, a odwaga jednostki potrafi wpłynąć na świadomość całego społeczeństwa.
OBLICZA PRZEMOCY
Choć mogłoby się wydawać, że przemoc wobec kobiet to problem odległy, w rzeczywistości przybiera różne formy na całym świecie. Wstrząsający reportaż "Tigraj: gwałt jako broń" w reżyserii Marianne Getti i Agnès Nabat dokumentuje świadectwa kobiet z Etiopii, które padły ofiarą gwałtów podczas wojny domowej - przemocy użytej jako narzędzie terroru i kontroli. To opowieść o kobietach, które próbują odzyskać imię, tożsamość i prawo do godności w świecie, który chciał je uciszyć. Wśród pozostałych filmów dostępnych na ARTE.tv znalazły się reportaże i dokumenty ukazujące współczesne, jak i historyczne formy zniewolenia kobiet. Reportaże "Europejski koszmar kobiet z Ameryki Południowej" i "Przymusowa sterylizacja – europejskie tabu" pokazują dramat kobiet pozbawianych wolności, bezpieczeństwa i prawa do decydowania o własnym ciele. Z kolei produkcja "Czarownice: kronika masakry" przenosi widza w czasy polowań na kobiety oskarżane o czary, przypominając, że mechanizmy lęku, kontroli i przemocy wobec kobiet mają bardzo długą historię - i wciąż powracają w nowych formach.
mo, mat. prasowy
