Jeśli wyglądasz młodziej, niż w rzeczywistości masz lat, masz szansę na długie życie. Wynika tak z międzynarodowych badań na bliźniętach. Informację na ten temat zamieszcza pismo "British Medical Journal".
Młody znaczy zdrowy
Nie od dzisiaj wiadomo, że wygląd świadczy o stanie zdrowia. Lekarze często uwzględniają to, na ile lat wygląda pacjent w ogólnej ocenie jego zdrowia. Aby sprawdzić, czy jest jest to zasadne przekonanie, naukowcy z Uniwersytetu Południowej Danii w Odensee we współpracy z badaczami z Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i USA przeprowadzili badania wśród 387 par bliźniąt. W badaniach wzięły udział zarówno bliźnięta jednojajowe (o identycznym genomie), jak i dwujajowe (o materiale genetycznym różnym tak, jak zwykłego rodzeństwa).
Badania trwały kilka lat. Wiosną 2001 roku, kiedy uczestnicy testu mieli od 70 do 99 lat, sfotografowano ich twarze. Następnie, na postawie tych zdjęć 41 osób oceniało ich wiek. Wśród oceniających znalazło się 20 pielęgniarek (w wieku 25-46 lat) zajmujących się osobami starszymi, 11 starszych kobiet (w wieku od 70 do 87 lat) oraz 10 młodych mężczyzn - nauczycieli (w wieku 22-37 lat). Zdjęcia każdego z bliźniąt z pary oceniano innego dnia.
Tajemnica telomerów
W 2001 toku naukowcy ocenili też sprawność fizyczną staruszków (m.in. czy są w stanie przejść dwa rzędy schodów), z jaka siłą ściskają dłoń (to świadczy o sile mięśni) oraz sprawność intelektualną. Poza tym zmierzono im długość tzw. telomerów w białych krwinkach. Są to końcówki chromosomów, które zabezpieczają komórki przed utratą cennego materiału genetycznego podczas podziałów. Im są dłuższe, tym lepiej. Ich długość świadczy o tym, ile podziałów przeszły już komórki, ile podziałów przed nimi i jak długo będą żyły. Krótsze telomery oznaczają, mówić krótko, ryzyko wielu schorzeń podeszłego wieku oraz szybszej śmierci.
Stan zdrowia badanych osób śledzono średnio przez 7 lat. Do stycznia 2008 roku zmarło 225 z badanych. Okazało się, że bliźnięta dwujajowe, których wiek na podstawie zdjęć oceniono na młodszy niż w rzeczywistości, częściej dozywały do późniejszego wieku niż ich starzej wyglądające rodzeństwo. Im większa była różnica w postrzeganym wieku, tym większe było ryzyko, że bliźniak wyglądający na starszego umrze wcześniej. Osoby wyglądające na więcej lat niż ich rodzeństwo były także mniej sprawne fizycznie i umysłowo, a telomery w ich białych krwinkach były krótsze.
Nie pal i nie smuć się
Wiek, płeć i zawód nie miały wpływu na wyniki. Są jednak czynniki, które mogą pogarszac lub poprawiać nasz wygląd. Do czynników postarzających wygląd naukowcy zaliczyli ekspozycję na słońce, palenie papierosów oraz niski wskaźnik masy ciała – a zatem starzej wyglądali palacze, osoby chude i nadużywające kąpieli słonecznych. Niekorzystnie na wygląd wpływa również depresja. Dobroczynne skutki dla wyglądu mają wysoki status społeczny i bycie w związku małżeńskim.
Jak mówi prowadzący badania prof. Kaare Christensen, trudne warunki życia, znajdują odzwierciedlenie na naszej twarzy i są zarazem czynnikiem, który zwiększa ryzyko zgonu. Zdaniem badaczy, ich analizy wskazują, że to, na ile lat wyglądamy, rzeczywiście jest ważnym wskaźnikiem tempa naszego starzenia się oraz zdrowia. Może zatem służyć do przewidywania długości życia.
Jak komentuje prof. Tim Spector, brytyjski ekspert w sprawach starzenia, najnowsze badania mogą stanowić ważną wskazówkę dla lekarzy. "Jeśli pacjent wygląda staro na swój wiek to prawdopodobnie powinni poświęcić mu więcej uwagi" – mówi.
(ew/pap/bbc)