Marian Bernaciak

Marian Bernaciak "Orlik" (Wikimedia Commons/dp); Henryk Sternhel (Google Maps)

Foto: Wikimedia Commons/dp; Google Maps

Marian Bernaciak ps. Orlik

Podporucznik rezerwy Wojska Polskiego. W 1939 roku walczył w wojnie obronnej. Podczas obrony Włodzimierza Wołyńskiego dostał się do niewoli sowieckiej. Udało mu się zbiec z transportu wiozącego polskich oficerów do obozów. Od 1940 roku zaangażowany w działalność ZWZ, a później AK. Od 1943 roku ukrywał się, zagrożony aresztowaniem przez Gestapo. W tym samym roku sformował oddział partyzancki, który przeprowadzał skuteczne akcje zbrojne przeciwko Niemcom. Dzięki niemu podczas akcji "Burza" w Dęblinie uratowano ważne obiekty wojskowe i gospodarcze, a ludność cywilną uratowano od wywózki. Od 1945 roku w AK-WiN. Stworzył oddział osób zagrożonych aresztowaniem. Dowodził jednym z największych oddziałów podziemnej partyzantki zbrojnej na Lubelszczyźnie. Przeciwko "Orlikowi" władze zmobilizowały ogromne siły żołnierzy LWP, KBW oraz funkcjonariuszy MO i UB. "Orlik" zginął w 1946 roku podczas próby wydostania się z okrążenia.

Henryk Sternhel

Działacz Komunistycznej Partii Polski. W czasie wojny domowej w Hiszpanii był lekarzem batalionowym Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego. Po upadku republiki hiszpańskiej internowany został w obozie we Francji. W 1942 roku wrócił do Polski. W tym samym roku wstąpił do Gwardii Ludowej i Polskiej Partii Robotniczej. Był dowódcą okręgu Gwardii Ludowej Warszawa – Stare Miasto. Organizował zbrojną pomoc grup uderzeniowych GL dla powstania w getcie warszawskim. Inicjator akcji zbrojnych przeciwko Niemcom. Został zamordowany przez Gestapo w 1943 roku.