Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Michał Czyżewski 24.09.2013

"Mikrogramy" - książka, której miało nie być

- Rok po śmierci Roberta Walsera jego przyjaciel Carl Seelig otrzymał pudełko po butach pełne zapisanych karteluszek. Zdawało się, że nie sposób ich odcyfrować... - mówił w Dwójce Arkadiusz Żychliński, jeden z tłumaczy "Mikrogramów".
Pismo KurrentschriftPismo KurrentschriftNina Stoessinger; flickr/cc
Posłuchaj
  • Łukasz Musiał i Arkadiusz Żychliński opowiadają o "Mikrogramach" Roberta Walsera (Notatnik Dwójki/Dwójka)
Czytaj także

- Carl Seelig opublikował jedną z karteluszek, opatrując ją adnotacją, że chodzi tu o tajemnicze dzieło Walsera, które prawdopodobnie jest niemożliwe do odszyfrowania - opowiadał Arkadiusz Żychliński. - Później jednak młody doktorant z Kolonii, Jochen Greven odczytał ten fragment i chciał podjąć się opracowania pozostałych zapisków. Nie obyło się bez problemów. Seelig początkowo zamierzał uszanować ostatnią wolę Walsera i zniszczyć cały jego dorobek. Ostatecznie jednak zdecydował się udostępnić dzieło. W końcu, w latach 1980-2000 utwór odcyfrowali Werner Morlang i Bernhard Echte - powiedział tłumacz.

Rękopis "Mikrogramów" to fragmenty przypadkowych kartek - kopert, blankietów, rachunków, gazet, pism urzędowych - zapisanych miniaturowymi literami za pomocą uproszczonej pisowni niemieckiej zwanej Kurrent. Drugi z tłumaczy dzieła, Łukasz Musiał mówił w Dwójce, co doprowadziło do tak szczególnej formy zapisu. - Kryzys psychiczny i twórczy sprawił, ze Walser nie był dłużej w stanie używać pióra - opowiadał. - Zamienienie go na ołówek było bardzo istotne z psychologicznego punktu widzenia. Ołówek to dla niego narzędzie mniej zobowiązujące, stwarzające wrażenie pewnej tymczasowości - dodał.

Była to też dla pisarza szczególnego rodzaju terapia, którą stosował wobec - jak to określił w jednym z listów - "zmęczenia ręki". - Sam Walser mówi, że sięga po ołówek, by od nowa nauczyć się pisać - mówił Łukasz Musiał. - Było w tym coś z dziecięcej zabawy, ale też dziecięcej ciekawości i otwartości. W istocie to poważna praktyka odkrywania oraz opisywania świata na nowo - powiedział.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Doroty Gacek z tłumaczami "Mikrogramów", które ukazały się nakładem Korporacji Ha!art.

mc