Strona główna > Artykuł

"Z Powstania do Brazylii" - Katarzyna Błaszczyk

Polskie Radio

Wtorek, 4 września, Program 1, godz. 13.45. Historia niezwykłego życia Janiny Wścieklicy, która po Powstaniu Warszawskim trafiła do Brazylii. Janina Wścieklica opowiada, jak to się stało, że została "Baronową de Jari".

fot. Janina Wścieklica obok Pomnika Powstania Warszawskiego, fot. K. Błaszczyk

Reporterka spotyka Janinę Wścieklicę podczas kolejnej rocznicy Powstania Warszawskiego. Janina, pseudonim Janka, była łączniczką w batalionie Gozdawa.  Do Warszawy przyjechała z Brazylii, gdzie mieszka od ponad 60 lat, z których kilka spędziła w amazońskiej puszczy. Jej mąż Janusz Wścieklica był dyrektorem projektu Jari. Przedsiębiorstwo to jest wielkim kombinatem przemysłowym usytuowanym w dorzeczu rzeki Jari w samym sercu Amazonii. Przedsiębiorstwo Jari założone przez multimilionera amerykańskiego Daniela Ludwika zajmuje się produkcją celulozy. Oryginalny pomysł polegał na tym, by stworzyć tam plantację eukaliptusa, który rósł znacznie szybciej niż gdzie indziej (w Amazonii potrzebuje raptem 8 lat) i wykorzystywać go do produkcji papieru.  W latach 70-tych przemysłowe zagospodarowanie Amazonii oznaczało, że Brazylia zwiększała swoją obecność na tym terenie. Krytycy projektu Jari podkreślali, że działalność człowieka w Amazonii niesie ogromne zagrożenie ekologiczne dla całego świata, a fabryki przyczyniają się do niszczenia Amazonii. Tam, gdzie wycięto las deszczowy, nie urośnie on przez następne 100 lat. Projekt Jari w zmienionej formie realizowany jest do dzisiaj. Jednak obecnie to teren obszarów chronionych, podzielonych na plantacje eukaliptusa, teren, gdzie odtwarzany jest las deszczowy. W Jari nadal mieszkają Metysi, którym pomagała Janina Wścieklica...