Wikipedia kończy dziś 15 lat. Dostarcza informacje w ponad 270 językach - także w śląskim i kaszubskim. Ma łącznie 37 milionów haseł.
- Dziś jest jest stabilniejsza i przechodzi mniej zmian niż kiedyś- mówi polski wikipedysta, częstochowski socjolog Sebastian Skolik. - Przestała być aż tak awangardowa, jak w pierwszych pięciu latach i trochę później, gdy ją dopiero zauważono - dodaje.
Zdaniem ekspertów, Wikipedia wiarygodnością dorównuje tradycyjnym encyklopediom, choć zdarzają się w niej błędy. Jednym z problemów jest malejąca liczba edytorów-ochotników, oraz - paradoksalnie - nadmiar funduszy od darczyńców.
W rankingu Alexa Wikipedia jest siódmą najczęściej odwiedzaną witryną internetową świata.
Jak to się zaczęło?
Pierwsza angielska wersja wystartowała 15 stycznia 2001 roku. Jej założycielami byli amerykański biznesmen Jimmy Wales wraz z filozofem Larry'm Sangerem.
Największa, angielska wersja encyklopedii składa się z ponad pięciu milionów haseł. Na kolejnych miejscach znalazły się wersja szwedzka - ponad dwa i pół miliona artykułów, niemiecka - niemal milion 900 tysięcy i niderlandzka - ponad milion 800 tysięcy.
Wikipedia w Polsce
Wersja polska pod względem ilości haseł znajduje się na dziewiątym miejscu i zawiera ponad milion sto tysięcy haseł. W naszym kraju Wikipedia zajmuje dziewiąte miejsce wśród najczęściej odwiedzanych witryn.
Polskojęzyczna Wikipedia działa od września 2001 roku. Jej założycielami są Paweł Jochym, pracownik naukowy Instytutu Fizyki Jądrowej PAN i Krzysztof Przemysław Jasiutowicz, lekarz internista. Dziennie w przybywa około dwustu haseł, a kilkaset jest uaktualnianych lub zmienianych.
Problematyczne hasła
Dziesięć lat temu Wikipedia była najchętniej linkowanym portalem w internecie. W tym roku miał również miejsce pierwszy skandal, kiedy to pod hasłem "John Seigenthaler" pojawiły się, niezauważone przez cztery miesiące, nieprawdziwe informacje.
Incydent ten zapoczątkował dyskusję na temat formuły otwartości portalu. Pojawiły się różnego typu zabezpieczenia.
W 2006 roku doszło do kolejnego skandalu - ujawniono, że członkowie Kongresu amerykańskiego dokonują zmian w swoich życiorysach.
Od 2001 roku Jimmy Wales mówił, że Wikipedia nigdy nie będzie wyświetlać reklam ani innych komercyjnych treści, jak dotąd dotrzymał słowa. Działalność encyklopedii jest uzależniona od darczyńców, którzy w organizowanej co roku zbiórce wpłacają na konto Wikimedia Foundation dobrowolne darowizny.
Kim są założyciele?
Jimmy Wales, współzałożyciel Wikipedii i Wikii, urodził się w 1966 w Huntsville, w stanie Alabama. Po ukończeniu studiów na Auburn University i University of Alabama rozpoczął pracę jako makler giełdowy w Chicago.
W połowie lat 90. założył Bomis - portal zajmujący się wyszukiwaniem informacji dotyczących różnych aspektów pop-kultury. W 2000 roku założył encyklopedię internetową Nupedia.com. Rok później działalność rozpoczęła Wikipedia.
Początkowo Wikipedia miała dostarczać treści dla Nupedii w celu dalszej jej obróbki przez zespół redakcyjny. Wkrótce jednak okazało się, że Wikipedia prześcignęła projekt Nupedii, z którego z czasem zrezygnowano. W połowie 2003 roku Wales założył Wikimedia Foundation, organizację non-profit z siedzibą w Saint Petersburgu na Florydzie, która prowadzi Wikipedię i projekty z nia związane.
Do listopada 2006 roku Wales był prezesem Fundacji i przewodniczącym jej zarządu. Jimmy Wales założył także serwis oferujący hosting projektów wiki - Wikia, dawniej Wikicities.
"Znacznie więcej niż encyklopedia"
- 15 lat temu Wikipedia wydawała się efemerycznym projektem, który nie będzie miał racji bytu. Obecnie Wikipedia jest z dużym zapasem najpopularniejszą encyklopedią na świecie. O największej sile Wikipedii stanowi dziś zasięg i jakość informacji, a także jej łatwa dostępność. Naszą misją jest doprowadzenie do sytuacji, w której suma ludzkiej wiedzy będzie dostępna za darmo dla każdego. Jeszcze trochę nam brakuje, ale jesteśmy na dobrej drodze - przekonuje prof. Dariusz Jemielniak z Akademii Leona Koźmińskiego.
- Model działania Wikipedii jest ahierarchiczny, a jednocześnie tworzenie haseł wymaga niewielkiego wysiłku - w tym sensie, że każdy może sam zdecydować, czy chce poprawić jeden przecinek, dopisać jedno zdanie, czy więcej - a i tak przyczynia się do rozwoju encyklopedii - Jemielniak w ten sposób tłumaczy oddolne zaangażowanie się edytujących w rozwój Wikipedii.
Naukowiec podkreśla, że istnienie Wikipedii uwolniło ogromne pokłady wiedzy do powszechnego użytku. Powstanie Wikipedii i zastosowany w niej model licencyjny, pozwalający na dowolne wykorzystywanie zawartych w niej informacji, pod warunkiem podawania źródła, zaowocował powstaniem licznych serwisów specjalistycznych wykorzystujących wiedzę z Wikipedii w innych formatach.
Wystarczy wspomnieć choćby o Yahoo Answers, czy wynikach wyszukiwania Google. Na modelu Wikipedii opierają się też m.in. Wikivoyage, Wiktionary, Wikiversity, Wikinews, Wikidata, Wikisource czy Commons (repozytorium plików medialnych).
- Przez ostatnie 15 lat Wikipedia stała się czymś znacznie większym i ważniejszym niż tylko internetową encyklopedią. Wypracowany w niej model prawny oraz takie projekty jak Wikimedia Commons czy WikiBooks, które archiwizują ogromne ilości zasobów kultury, otworzyły drogę do tego, by internet faktycznie stał się najlepszym miejscem do przechowywania i udostępniania twórczości i wiedzy - powiedział Kamil Śliwowski z Creative Commons Polska, który przewodniczy także Koalicji Otwartej Edukacji.
IAR, PAP, bk
