Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Gwara radomska

Ostatnia aktualizacja: 14.09.2019 09:00
Pogranicze Mazowsza, określane także jako Radomskie, to teren położony łukiem od Rawy Mazowieckiej i obejmujące Radom, Zwoleń, Puławy, Ryki, Kozienice. Jest to pogranicze mazowiecko-małopolskie, znajduje się na styku kilku krain.
Audio
Muzeum Wsi Radomskiej
Muzeum Wsi RadomskiejFoto: Grzegorz Śledź

Tereny dawnej Ziemi Radomskiej dzisiaj znajdują się w obrębie województwa mazowieckiego, historycznie są traktowane jako terytorium małopolskie związane z Ziemią Sandomierską. Na pograniczu małopolsko-mazowieckim ścierają się wpływy dwóch dużych dialektów: mazowieckiego i małopolskiego, na tę gwarę oddziałuje także dialekt wielkopolski.

Fonetyka międzywyrazowa jest tutaj ubezdźwięczniająca: wóz naładowany. Występuje mazurzenie: siecka, a także zjawiska pokrewne, np. siakanie; dysiel, kosiuka oraz szadzenie; nażywali, szamiec. Asynchroniczna wymowa spółgłosek wargowych miękkich jest niejednolita. Cechą typową dla Radomszczyzny jest przedłużanie artykulacji -s, także takiego, które pochodzi ze zmazurzonego -sz. Jest to też cecha, która pojawia się na innych terenach Małopolski; las, łossa, ewentualnie z rozpodobnieniem w leście, do lassu. Podobnie jak w gwarach mazowieckich spółgłoska l zawsze wymawiana jest twardo: lys, lypa.

Więcej o szczegółach gwary radomskiej - w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Słowianek

Przygotowała: Patrycja Zisch

Gość: dr Ewelina Kwapień

Data emisji: 14.09.2019

Godzina emisji: 8.50

gs/at

Zobacz więcej na temat: folklor kultura ludowa
Czytaj także

Gwary Lubelszczyzny Wschodniej

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2019 10:00
Gwary Lubelszczyzny Wschodniej obejmują tereny wschodniej części województwa lubelskiego. Dialektologicznie region ten mieści się w obrębie dialektu małopolskiego. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Żywiecka mowa

Ostatnia aktualizacja: 24.08.2019 09:00
Żywiecczyzna to region w południowo-środkowej Polsce, który należy do południowo-zachodniej części dialektu małopolskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gwara warszawska

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2019 10:00
Gwary wytwarzały zarówno grupy społeczne, jak i etniczne po to, by podkreślić swoją odrębność czy żeby utrudnić obcym zrozumienie pewnych informacji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mowa z Sieradzkiego

Ostatnia aktualizacja: 07.09.2019 10:00
Jest to najdalej wysunięty na północny zachód region należący do Małopolski, dlatego gwara sieradzka określana jest jako Pogranicze Małopolsko-Wielkopolsko-Mazowieckie. 
rozwiń zwiń