Zasada działania piramidy finansowej jest następująca - nowi członkowie finansują swoimi wkładami zyski członków, którzy zainwestowali wcześniej. Piramida może więc działać tak długo, jak długo pozyskuje wystarczająco dużo nowych środków, by zaspokajać dotychczasowe zobowiązania. Taki model działania jest nie do utrzymania na dłuższą metę. W pewnym momencie piramida wali się, a inwestorzy tracą powierzone pieniądze.
Oczywiście, fakt bycia piramidą finansową jest najpilniej strzeżoną tajemnicą takiej spółki. Ujawnienie jej charakteru oznacza natychmiastowy upadek (nikt nie chce inwestować nowych środków, wszyscy próbują odzyskać dotychczas zainwestowane pieniądze).
Jak poznać piramidę finansową? Zwróć uwagę na poziom zysku lub zwrotu z inwestycji. Jeśli jest znacznie wyższy niż w przypadku lokat bankowych albo obligacji skarbu państwa, a jednocześnie "w stu procentach gwarantowany", w twojej głowie powinna zapalić się żółta lampa ostrzegawcza. Im bardziej zyskowna inwestycja, tym większe ryzyko. Jeśli ktoś próbuje je ukryć, nie działa uczciwie.
Zapytaj o mechanizm generowania zysków przez dany podmiot. Jeśli jest skomplikowany i trudny do wytłumaczenia, zastanów się dobrze, czy na pewno chcesz inwestować w coś, czego nie rozumiesz. W przypadku piramidy, zagmatwane opisy strategii inwestycyjnych mają przykrywać faktyczną pustkę - w końcu "zysk" pochodzi po prostu z wpłat kolejnych klientów.
Piramidy żyją z dopływu świeżego kapitału, a więc chętnie nagradzają tych spośród swoich członków, którzy przyprowadzą nowych klientów. Rozbudowany program premiowy może (ale nie musi) być złym znakiem.
Część piramid, z niesławnym Amber Gold na czele, udaje instytucje parabankowe. Czasem jednak piramidy kryją się pod postacią programów lojalnościowych, firm sprzedaży bezpośredniej, itd. Obietnica jest jednak zawsze ta sama: duże zyski; tym większe, im więcej nowych klientów przyprowadzisz, a to wszystko absolutnie bez ryzyka.
Na koniec warto rzucić okiem na listę ostrzeżeń publicznych udostępnianą przez KNF (https:\/\/bip.knf.gov.pl/?l=/Urzad_Komisji/042_Ostrzezenia_publiczne/000_index.html).
Michał Milewski
