Chrześcijańska organizacja Mission Eurasia wraz z Instytutem Wolności Religijnej (IRF) Ukrainy opublikowały niedawno raport „Wiara pod ostrzałem” na temat sytuacji wolności religijnej w kraju w czasie wojny z Rosją.
Raport „podkreśla tragiczną sytuację wymagającą natychmiastowej uwagi i działań na całym świecie” i dokumentuje ją, „dostarczając niezbitych dowodów zniszczeń dokonanych w ciągu ostatnich 21 miesięcy”.
Ukazuje „szokującą rzeczywistość, w której wspólnoty religijne i z nimi powiązane struktury są systematycznie atakowane, przejmowane i niszczone, podczas gdy wolności religijne są poważnie ograniczane, a wszystko to zaostrza trwająca brutalna wojna” – zauważają autorzy.
Zniszczono ponad 200 ewangelickich miejsc kultu
Według raportu zniszczonych lub uszkodzonych zostało co najmniej 630 miejsc kultu, w tym ponad 600 kościołów chrześcijańskich, w tym 206 ewangelickich.
Większość zniszczeń budynków kościelnych była skutkiem rosyjskich rakiet, dronów i artylerii, ale „co tydzień pojawiają się nowe doniesienia o splądrowaniu lub zajęciu innego kościoła przez żołnierzy rosyjskich w celu wykorzystania go jako bazy wojskowe lub kryjówek do ostrzału” stanowisk” – czytamy w raporcie.
Najwięcej kościołów, domów modlitw, synagog i meczetów zniszczono w obwodzie donieckim (co najmniej 146), ługańskim (co najmniej 83) i chersońskim (co najmniej 78).
Zakaz działalności religijnej
W raporcie przypomniano, że na początku inwazji rosyjscy żołnierze nie zwracali uwagi na miejsca kultu, ponieważ nie uważali ich za „niezależnych i wpływowych uczestników społeczeństwa obywatelskiego, ale po prostu ośrodki pomocy humanitarnej”.
Jednak około maja-czerwca 2022 roku rosyjscy żołnierze wprowadzili całkowity zakaz pomocy humanitarnej pochodzącej z terytoriów kontrolowanych przez władze ukraińskie, przez co ukraińskie kościoły nie mogły już tak aktywnie pomagać potrzebującym, jak to miało miejsce wcześniej.
Następnie, jak wynika z raportu, rosyjscy żołnierze zaczęli napadać na domy modlitw, często podczas nabożeństw. „Przeprowadzili przeszukania, sporządzili listy obecnych członków kościoła oraz zebrali ich dane osobowe i biometryczne, które wykorzystali do dalszej inwigilacji”.
Rosyjskie wojsko zażądało także od niektórych kościołów „aktualnych planów działania: jakie wydarzenia będą organizowane w ciągu tygodnia, kto będzie za nie odpowiedzialny oraz notatek do kazań na nadchodzące nabożeństwo” oraz „mogło zabronić odprawiania nabożeństw, jeśli nie lubili lub przeszkadzali im określonej działalności” – wyjaśnia raport.
Represje miały miejsce zarówno w miastach, jak i małych wsiach. Były one skierowane przeciwko kościołom wszystkich wyznań. Wyjątkiem były parafie Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej zrzeszonej w Patriarchacie Moskiewskim, pod warunkiem, że ich księża potwierdzą swoją lojalność wobec władz okupacyjnych.
Prześladowania przywódców religijnych
W kwietniu 2023 roku Instytut Studiów Wojennych podał, że od początku inwazji na Ukrainę władze rosyjskie zabiły lub porwały co najmniej 29 księży lub przywódców religijnych.
Według Mission Eurasia „różne wyznania nieustannie napływają nowe dowody znęcania się, poniżania i tortur wobec księży, pastorów i innych osobistości religijnych na terytoriach ukraińskich kontrolowanych przez Rosję”.
„Obecnie można stwierdzić, że represje wobec osób religijnych ze strony rosyjskich władz okupacyjnych mają coraz bardziej brutalny i systemowy charakter. Rośnie niebezpieczeństwo dla duchownych na terytoriach okupowanych” – dodają.
Rosyjski rząd usprawiedliwia tę przemoc zarzutami o rzekomą „działalność ekstremistyczną” przeciwko ustawie Jarowej z 2016 r., która zakazała działalności mniejszościowych grup wyznaniowych, takich jak kościoły ewangelickie.
evangelical focus