Kultura

Krym w teatrze i na ekranie

Ostatnia aktualizacja: 24.03.2014 13:05
Premierową "Miłość na Krymie" Sławomira Mrożka w reżyserii Jerzego Jarockiego, czyli wybitny spektakl warszawskiego Teatru Narodowego oraz legendarną "Szarżę lekkiej brygady" Tony’ego Richardsona o wojnie krymskiej pokaże TVP1 w poniedziałek 24 marca. Obie pozycje w gwiazdorskiej obsadzie, obie dziejące się w miejscu, na które skierowane są dziś oczy całego świata.
Miłość na Krymie w realizacji Teatru Telewizji TVP1,podstawie dramatu Sławomira Mrożka w reżyserii Jana Englerta. Na zdjęciu: Jolanta Fraszyńska i Mariusz Bonaszewski
"Miłość na Krymie" w realizacji Teatru Telewizji TVP1,podstawie dramatu Sławomira Mrożka w reżyserii Jana Englerta. Na zdjęciu: Jolanta Fraszyńska i Mariusz Bonaszewski Foto: PAP/Jan Bogacz

"Miłość na Krymie" Mrożek napisał w 1993 r. i określił swoje dzieło mianem komedii tragicznej w trzech aktach. Każdy akt to odsłona innej Rosji – carskiej, sowieckiej i współczesnej. Mrożek w syntetycznym skrócie pokazuje, co stało się z ludźmi i rzeczywistością, w której żyją, od początku naszego stulecia do dziś. I choć nie był w stanie przewidzieć rozgrywających się właśnie na naszych oczach tragicznych losów Krymu, jednak nazwał swój dramat profetycznie "komedią tragiczną"...

W znakomitej obsadzie "Miłości na Krymie" – która swoją premierę miała na deskach Teatru Narodowego w Warszawie 17 stycznia 2007 r. – znajdują się m.in.: Jan Frycz, Janusz Gajos, Anna Seniuk, Małgorzata Kożuchowska, Jolanta Fraszyńska, Barbara Horawianka, Mariusz Bonaszewski, Jerzy Radziwiłowicz i Grzegorz Małecki. Spektakl powstał w koprodukcji Narodowego Instytutu Audiowizualnego i Telewizji Polskiej. Zdjęcia, które w Teatrze Narodowym realizował Witold Adamek, trwały od 16 do 23 grudnia 2013 r., telewizyjną wersję spektaklu wyreżyserował wspaniale Jan Englert.

Krym - zobacz serwis o wydarzeniach na Ukrainie>>>

W "Miłości na Krymie" w Teatrze Narodowym spotkało się dwóch wielkich twórców, dwóch gigantów teatru polskiego, niemal równolatków – Mrożek i Jarocki. Było to ich jedno z ostatnich artystycznych spotkań. Obaj, dzisiaj już nieżyjący, pozostawili po sobie dzieło, któremu można nadać telewizyjną formę, ocalić dla współczesnych i następnych pokoleń. - Raz na parę lat trafia się w teatrze przedstawienie współczesnego polskiego dramatu, które – oceniał wybitny znawca teatru Jerzy Koenig (La Belle Epoque, "Teatr" 2007 nr 4) - jest pomyślane. Jest zrobione. Jest zagrane. Mówi rzeczy ważne, których przedtem się nie słyszało. Wirtuozowsko teatralizuje słowo. Ze zróżnicowanych indywidualności aktorskich buduje zespół teatralny. Jest śmieszne, jak chce tego autor (…), ale i "straszne", jak z naciskiem dopowiada sztukę Mrożka reżyser (los bohaterów dobiega kresu, ale to jeszcze nie koniec historii, zobaczycie, co was jeszcze czeka).

Od 27 marca, kiedy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Teatru, spektakl będzie dostępny w serwisie NINATEKA.PL.

Sławomir Mrożek „Miłość na Krymie”, TVP1, poniedziałek 24 kwietnia 2014 r., godz. 20:20 Koprodukcja Narodowego Instytutu Audiowizualnego i TVP Adaptacja teatralna i reżyseria: Jerzy Jarocki, reżyseria telewizyjna: Jan Englert, scenografia: Jerzy Juk Kowarski, muzyka: Stanisław Radwan, zdjęcia: Witold Adamek, montaż: Milenia Fiedler, dźwięk: Wacław Pilkowski, Marcin Kijo, Grzegorz Martecki.

"Szarża lekkiej brygady"

Vanessa Redgrave, John Gielgud i Trevor Howard w brytyjskim dramacie historycznym "Szarża lekkiej brygady" Tony’ego Richardsona przypomną czas klęski Rosji na Krymie sprzed blisko 160 lat. Główny temat filmu to polemika reżysera (twórcy m.in. "Samotności długodystansowca" i oscarowych "Przygód Toma Jonesa") z tradycyjnym w Wielkiej Brytanii wyobrażeniem tytułowej szarży na rosyjskie pozycje pod Bałakławą, jako czynu niezwykle heroicznego, a w gruncie rzeczy pełnego błędów, zawinionych przez pychę i niekompetencję dowódców brytyjskich. Warto jednak pamiętać, że wojna krymska, której bitwa ta stanowiła fragment, wybuchła po tym, gdy w 1853 r. cesarz Mikołaj I zażądał od Turcji wyłącznego prawa opieki nad miejscami świętymi w Palestynie oraz przekazania pod jej opiekę wszystkich prawosławnych obywateli w Imperium osmańskim. Po stronie Turcji stanęły Anglia oraz Francja i - w wyniku starcia się ze sprawnymi i dobrze wyposażonymi technicznie armiami państw zachodnich oraz przez wewnętrzną korupcję i kradzieże w administracji cywilnej i wojskowej - Rosja tę wojnę sromotnie przegrała. W dodatku broniący się na Krymie Rosjanie ponieśli większe straty w ludziach od atakujących, co dowiodło dużych dysproporcji w umiejętności organizacji działań wojennych.

Akcja filmu rozgrywa się tuż przed wybuchem i w czasie trwania wojny. Reżyser wiernie odtwarza wydarzenia historyczne tamtego okresu, ukazuje Anglię epoki wiktoriańskiej, z jej karami cielesnymi, bezrozumnym posłuszeństwem i okrutną dyscyplinę w armii. Na tym tle pokazane są losy jednego z oficerów lekkiej brygady - kapitana Louisa Nolana (David Hemmings) i jego przyjaciół. Reżyseria: Tony Richardson Obsada: David Hemmings, Vanessa Redgrave, John Gielgud Trevor Howard, Peter Bowles, Helen Cherry, Jill Bennett i inni.

"Szarża lekkiej brygady" TVP1, poniedziałek 24 marca, godz.22:40.


(materiały promocyjne TVP1)

www.narodoweczytanie.polskieradio.pl
Cichociemni