Палітыка, якая пачыналася пры ліберальным урадзе Ларса Лёкэ Расмусэна ў 2015 годзе і была працягнутая сацыял-дэмакратычным кабінетам Мэтэ Фрэдэрыксэн, стала адным з найбольш жорсткіх міграцыйных падыходаў у Еўропе. У выніку колькасць людзей, якія атрымліваюць прытулак, скарацілася ў дзесяць разоў за дзесяцігоддзе, а 90 % нелегальных мігрантаў былі выдвараныя з краіны, піша Rzeczpospolita.
Данія фактычна падзяляе мігрантаў на «жаданых» і «непажаданых». Мігранты з краін Скандынавіі і ЕС не выклікаюць праблем, асноўныя абмежаванні накіраваныя на прыток уцекачоў з краін па-за «заходнім светам».
У краіне жыве 750 тыс. прыезджых – 16% ад шасцімільённага насельніцтва. Але каля 200 тыс. – гэта людзі з іншых скандынаўскіх краін, яшчэ 200 тыс. – грамадзяне ЕС. Ані тыя, ані другія не ўспрымаюцца як праблема. Каля 50 тыс. пастаянных жыхароў – палякі, каля 30 тыс. – украінцы.
Нямногія мігранты выбіраюць Данію, бо ўмовы атрымаць тут пастаянны дазвол на жыхарства складаныя. Трэба пражыць не менш за 8 гадоў, паказаць добрае веданне дацкай мовы, стабільную працу і адсутнасць дзяржаўных датацый на працягу мінімум трох гадоў. Шмат эмоцый выклікае «закон аб гета»: магчымасць ліквідаваць сацыяльнае жыллё ў раёнах, дзе больш за палову насельніцтва – людзі з па-за «заходняга свету». Іншы спрэчны закон дазваляе ўладам забіраць маёмасць мігрантаў на пакрыццё расходаў іх утрымання.
Пры гэтым высокія падаткі фінансуюць моцную сацыяльную сістэму, што стварае своеасаблівую атмасферу «hygge» і шырокі грамадскі кансэнсус. Большасць грамадзян падтрымлівае жорсткую міграцыйную лінію, бо яна ўспрымаецца як неабходная для захавання сацыяльнай мадэлі і культуры. Данія таксама актыўна заключае пагадненні аб рэадмісіі з краінамі паходжання мігрантаў.
Данія, як увесь Захад, перажывае дэмаграфічны крызіс, хоць не такі востры, як у Польшчы: на адну жанчыну прыходзіцца 1,5 дзіцяці. Дзякуючы палітыцы кансэнсусу, у краіне ўдалося ўзняць пенсійны ўзрост з 67 да 70 гадоў. Але ўсё роўна краіне патрэбныя легальныя працоўныя мігранты. У мінулым годзе выдадзена 100 тыс. дазволаў на жыхарства, але толькі 859 (менш за 1%) – для ўцекачоў. Астатнія – спецыялісты, патрэбныя эканоміцы.
Поспех гэтай палітыкі прывёў да таго, што Данія стала мадэллю для іншых краін. Швецыя, Германія, Нідэрланды і нават Вялікабрытанія абвяшчаюць намер пераняць элементы дацкага падыходу – у тым ліку і зрабіць іх больш жорсткімі, чым у самой Даніі.
Такім чынам, краіна стварыла ўнікальную сістэму: жорсткі кантроль міграцыі, моцны сацыяльны дабрабыт і шырокі грамадскі кансэнсус. Менавіта гэтая камбінацыя зрабіла Данію адным з самых уплывовых узораў у еўрапейскіх дэбатах пра міграцыю.
вх