У Кіеве пад хатнім арыштам знаходзіцца грамадзянін Беларусі, якога падазраюць у датычнасці да незаконнага абароту наркотыкаў. Ягонае імя і прозвішча «Свабодзе» вядомыя, але ў адпаведнасці з украінскім заканадаўствам не агалошваюцца — пакуль ідзе следства і няма прысуду.
Беларуса затрымалі 7 траўня на Гастомельскай шашы ў Кіеве. Паводле версіі следства, падчас спынення ягонага аўтамабіля ён нібыта выкінуў тры пакункі з белым крышталічным рэчывам. Экспертыза паказала — гэта псіхатропныя рэчывы, агульнай вагой больш за два кілаграмы. Месца падзеі аглядалі некалькі гадзін, і пасля гэтага пакункі былі далучаныя да справы.
Першапачаткова мужчына правёў суткі ў ізалятары. Аднак суд улічыў, што ён быў удзельнікам дыверсіі ў беларускіх Мачулішчах у 2023 годзе, і замест СІЗА абраў яму хатні арышт. Ён абавязаны насіць электронны бранзалет і можа выходзіць з дому толькі падчас паветраных трывог.
У самой крымінальнай справе шмат нестыковак. У розных дакументах фігуруюць розныя дадзеныя: дзе-нідзе гаворыцца пра тры пакункі наркотыкаў, у іншых — пра шэсць. Сам падазраваны катэгарычна адмаўляе віну. Яго адвакат падкрэслівае, што следства не падае аб’ектыўных доказаў, а абвінавачанні грунтуюцца на здагадках.
Следчыя ўжо працягнулі расследаванне да кастрычніка. За гэты час яны плануюць вывучыць тэлефонныя размовы беларуса, яго перамяшчэнні, фінансавыя аперацыі і нават правесці следчы эксперымент.
Асобная ўвага да гэтай справы прыцягнутая таму, што гэты чалавек — адзін з тых, хто, паводле розных звестак, быў задзейнічаны ў дыверсіі на аэрадроме ў Мачулішчах пад Мінскам. 26 лютага 2023 года там дронамі пашкодзілі расійскі самалёт далёкай выведкі А-50. Гэтая аперацыя стала гучнай падзеяй: беларускія ўлады спачатку яе адмаўлялі, але пазней паведамілі пра затрыманні дзясяткаў чалавек. Праваабаронцы адзначаюць, што пад «зачыстку» трапілі сотні беларусаў, у якіх рабілі ператрусы і праводзілі допыты.
Мінскі гарадскі суд у 2024 годзе ўжо асудзіў 12 чалавек у гэтай справе, прысуды складаюць ад двух да 25 гадоў турмы. Некаторых фігурантаў судзілі завочна. Сярод іх і беларус, які цяпер пад хатнім арыштам ва Украіне: у Беларусі яму прысудзілі 15 гадоў пазбаўлення волі ў калоніі ўзмоцненага рэжыму.
Паводле ўкраінскіх законаў, справа можа мець і дадатковыя наступствы. Калі суд прызнае яго вінаватым у абароце наркотыкамі, гэта можа стаць падставай для скасавання дазволу на сталае жыхарства ва Украіне. Закон прадугледжвае такую магчымасць, калі іншаземец парушае заканадаўства або стварае пагрозу нацыянальнай бяспецы. Пакуль жа рашэння пра ягоны статус няма.
Беларуская дыверсія ў Мачулішчах афіцыйна прызнаная аперацыяй украінскіх спецслужбаў. Старшыня Службы бяспекі Украіны Васіль Малюк у 2024 годзе заявіў, што гэта была хірургічна дакладная аперацыя, і яе ўдзельнікі знаходзяцца пад аховай дзяржавы. Ці прапанавалі гэтую праграму абароны беларусу, які цяпер пад следствам, у СБУ не паведамляюць.
Такім чынам, справа беларуса ў Кіеве мае два вымярэнні: крымінальнае — звязанае з наркотыкамі, і палітычнае — звязанае з дыверсіяй у Мачулішчах. Следства працягваецца, і ягоныя вынікі могуць уплываць не толькі на лёс самога беларуса, але і на міжнародны кантэкст, у якім Украіна і Беларусь успрымаюць гэтую гісторыю.
нг