Недахоп медыцынскага персаналу ў войску падрывае здольнасць дзейнічаць як у мірны час, так і ў патэнцыйнай вайне, гаворыцца ў дакладзе Ваеннага інстытуту медыцыны – Нацыянальнага навукова-даследчага інстытуту ў Варшаве.
«Парадокс польскай сітуацыі заключаецца ў тым, што яна мае трэцюю па велічыні армію ў Паўночнаатлантычным альянсе, адначасова змагаючыся з найбольш сур'ёзным недахопам медыцынскага персаналу сярод асноўных краін-удзельніц НАТА», – гаворыцца ў дакладзе.
Пры цяперашняй колькасці ўзброеных сіл прыблізна 216 000 чалавек адзін лекар у польскіх войсках аказвае медыцынскую дапамогу ў сярэднім 260-270 салдатам. Гэта «трывожна высокі фактар нагрузкі», – гаворыцца ў дакладзе.
Дэфіцыт персаналу закранае практычна ўсе медыцынскія спецыяльнасці. У залежнасці ад медыцынскай спецыяльнасці дэфіцыт персаналу вагаецца ад 40 да 60%. Падкрэсліваецца, што гэта кардынальна падрывае здольнасць ваеннай службы аховы здароўя выконваць свае задачы як у мірны час, так і падчас патэнцыйнага ўзброенага канфлікту.
Сітуацыя ў псіхіятрыі асабліва цяжкая, бо ва ўсіх Узброеных сілах Польшчы ёсць толькі 13 дзеючых ваенных псіхіятраў і прыблізна 20 лекараў, якія спецыялізуюцца ў гэтай галіне. Востры дэфіцыт закранае і фельчараў – з 1846 ставак запоўнена 1056.
Аўтары дакладу лічаць, што прычыны дэфіцыту персаналу глыбока сістэмныя і вынікаюць з шматгадовага структурнага занядбання. Гэта ўключае, сярод іншага, адсутнасць належнай медыцынскай дапамогі. Расфармаванне Ваенна-медыцынскай акадэміі ў 2002 годзе прымусіла ваенных лекараў прайсці навучанне ў грамадзянскім універсітэце, а менавіта ў Лодзінскім медыцынскім універсітэце ў асобным Ваенна-медыцынскім каледжы (KWL).
Штогод некалькі дзясяткаў афіцэраў-урачоў завяршаюць навучанне па праграме бакалаўрыяту (116 у 2025 годзе), але ад 25 да 40 працэнтаў з іх не працягваюць прафесійную ваенную службу або звальняюцца з вайсковых структур у першыя некалькі гадоў пасля заканчэння вучобы.
«Шпіталь, дзе спецыялізуецца ваенны рэзідэнт, часта знаходзіцца за 200-300 км ад часткі, дзе ён праходзіць ваенную службу», – прыводзяцца ў справаздачы нараканні студэнтаў. Яны падкрэсліваюць, што заняткі па ваеннай медыцыне праводзяцца вельмі рэдка. «На працягу некалькіх гадоў цэнтр мадэлявання баявых дзеянняў бачылі ў асноўным у рэкламных матэрыялах», – адзначыў адзін са студэнтаў.
Яшчэ адна прычына сыходу – «розніца ў заробку ў некалькі разоў меншая ў параўнанні з грамадзянскімі лекарамі, што прыводзіць да адсутнасці матывацыі заставацца ў войску пасля завяршэння першай спецыялізацыі». У справаздачы паказваецца, што праблемай таксама зʼяўляецца канфлікт паміж сямейнымі каштоўнасцямі і неабходнасцю прафесійнага развіцця.
Аўтары справаздачы прапанавалі карэкцыйную праграму. У прыватнасці, размова ідзе пра неадкладнае выключэнне немедыцынскіх абавязкаў з абʼёму абавязкаў лекараў у вайсковых падраздзяленнях, абавязковую клінічную ратацыю для ўсяго медыцынскага персаналу і рэгулярныя стажыроўкі ў Ваенным інстытуце медыцыны – Нацыянальным навукова-даследчым інстытуце (ПІБ) і ваенных клінічных шпіталях з перамяшчэннем у траўмацэнтры, удзелам у працэдурах у аперацыйных і працай у аддзяленнях інтэнсіўнай тэрапіі. Гэта мае на мэце забяспечыць падтрыманне і развіццё кампетэнцый у галіне траўматалогіі, анестэзіялогіі і экстранай медыцынскай дапамогі. Трэцім элементам рэформы зʼяўляецца адзіная, зладжаная, сертыфікаваная сістэма кваліфікацыі ваеннай медыцыны.
Досвед канфлікту ва Украіне жорстка аспрэчваў дактрынальныя здагадкі аб хуткай медыцынскай эвакуацыі. «Ваенны лекар вымушаны выконваць увесь спектр хірургічных умяшанняў ва ўмовах абмежаваных рэсурсаў – пераўтвараць бункер, школьны склеп або чыгуначны вагон у імправізаваную аперацыйную», – адзначаецца ў дакладзе.
«Ваенны лекар – гэта таксама салдат, таму ён павінен адпавядаць фізічным і псіхічным патрабаванням, якія прадʼяўляюцца да салдат на полі бою. Чакаецца, што яны будуць у добрай фізічнай форме, каб мець магчымасць эвакуяваць параненых, пераносіць абсталяванне і працаваць у палявых умовах, напрыклад, у поўным рыштунку, шлеме або бронекамізэльцы. Не менш важная псіхалагічная ўстойлівасць: здольнасць спраўляцца са стрэсам на полі бою, прымаць рашэнні ў абмежаваных тэрмінах і з пачуццём адказнасці за жыццё іншых», – гаворыцца ў дакладзе.
Прыведзеныя дадзеныя з апублікаванага дакладу «Аднаўленне звання, захаванне талентаў – стратэгія аднаўлення медыцынскага корпуса Узброеных сіл Польшчы. Дыягностыка дэфіцыту персаналу і праграма структурнай рэформы ваеннай медыцынскай службы» Ваеннага інстытуту медыцыны – Нацыянальнага навукова-даследчага інстытуту ў Варшаве.
У верасні віцэ-прэмʼер-міністр і міністр нацыянальнай абароны Уладзіслаў Косіняк-Каміш абвясціў аб стварэнні Камандавання медыцынскіх войскаў са штаб-кватэрай у Кракаве. Міністр нацыянальнай абароны таксама абвясціў аб стварэнні так званага медыцынскага легіёна, у якім грамадзянскія медыкі будуць падтрымліваць вайскоўцаў.
Паводле РАР/вх