Прэзідэнт Сербіі Аляксандр Вучыч падчас свайго першага візіту ва Украіну заявіў, што ён «не здрадзіў Расіі» і не падпісаў дэкларацыі саміту Украіна-Паўднёва-Усходняя Еўропа ў Адэсе, таму што ў ёй заклікалася да ўвядзення санкцый супраць Расіі, паведаміла інфармацыйнае агенцтва Tanjug.
На просьбу журналістаў пракаментаваць паведамленні сербскіх апазіцыйных СМІ, якія называюць яго візіт ва Украіну ў сераду «здрадай Расіі», Вучыч сказаў: «Гэта мой чацвёрты раз на гэтым саміце, і зноў я адзіны, хто не прыняў дэкларацыю».
«У адрозненне ад тых, хто прыняў бы што заўгодна, пакуль гэта супраць Расіі. Але гэта сведчыць аб іх разгубленасці; яны самі ўжо не ведаюць, чаго хочуць», – сказаў прэзідэнт Сербіі.
Дэкларацыя, падпісаная пасля саміту, асуджае ўварванне, заклікае да членства Украіны ў НАТА і асуджае ваенныя злачынствы, учыненыя Расіяй. У дакуменце таксама змяшчаецца заклік да Крамля вывесці свае войскі з Украіны і асуджаецца дэпартацыя тысяч украінскіх мірных жыхароў, у тым ліку дзяцей.
Пасля перамоваў прэзідэнт Сербіі прызнаў, што ніхто не «ціснуў» на яго празмерна, каб ён падпісаў дэкларацыю. Ён таксама сказаў, што «ганарыцца палітыкай Сербіі» і яе «незалежнасцю», дадаўшы, што будзе працягваць гэтую палітыку.
Вучыч абвясціў у Адэсе, што Сербія «хацела б аднавіць адзін-два гарады або меншы рэгіён» Украіны і такім чынам аказаць падтрымку сваім грамадзянам.
Ён таксама паабяцаў працягваць паважаць міжнароднае права, якое ўключае «абарону тэрытарыяльнай цэласнасці краін, прызнаных у рамках Арганізацыі Аб'яднаных Нацый».
Сербскі лідар падзякаваў прэзідэнту Украіны Уладзіміру Зяленскаму за «павагу да тэрытарыяльнай цэласнасці Сербіі», адзначыўшы, што ў саміце не прысутнічалі прадстаўнікі Косава, былой правінцыі Сербіі, незалежнасць якой, абвешчаная ў 2008 годзе, не прызнаецца, сярод іншых, Бялградам і Кіевам.
У сваім акаўнце ў Instagram Вучыч абвясціў, што ў Адэсе ён выступаў за актывізацыю дыялогу і хуткае дасягненне міру. Ён паведаміў, што на палях саміту сустрэўся з прэзідэнтам Зяленскім, з якім «абмяняўся меркаваннямі аб важнасці доўгатэрміновага і трывалага міру, павагі да міжнароднага права і ролі дыпламатыі».
Пасля пачатку паўнамаштабнай вайны Расіі супраць Украіны Сербія прыняла тысячы ўкраінскіх бежанцаў, неаднаразова асуджала расійскую агрэсію і накіравала гуманітарную дапамогу ў Кіеў. Бялград таксама падтрымлівае тэрытарыяльную цэласнасць Украіны, у тым ліку анексаванага Расіяй Крымскага паўвострава.
У той жа час сербскі ўрад падтрымлівае кантакты з Расіяй і адмаўляецца далучацца да санкцый, уведзеных супраць краіны. У маі гэтага года Вучыч паехаў у Маскву на гадавіну перамогі СССР у Другой сусветнай вайне, дзе ўпершыню з 2022 года афіцыйна сустрэўся з расійскім лідарам Уладзімірам Пуціным.
У канцы мая Служба знешняй разведкі Расіі (СЗР) раскрытыкавала Сербію за экспарт боепрыпасаў ва Украіну «насуперак яе абвешчанаму нейтралітэту». У адказ на паведамленне расійскіх службаў Вучыч запэўніў, што ўлады ў Бялградзе спыняць экспарт айчыннай зброі ў раёны, пацярпелыя ад ваенных аперацый.
PAP/вх