Прычынай гэтай незвычайнай сітуацыі з'яўляецца надворʼе, гаворыць Анджэй Палачак з Музея прыродазнаўства Інстытута сістэматыкі і эвалюцыі жывёл Польскай акадэміі навук:
- Калі гаворка ідзе пра наяўнасць насякомых у дадзеным сезоне, найбольшы ўплыў мае спалучэнне розных умоў надворʼя. У гэтым годзе ў нас быў халодны май і сухі чэрвень, а гэта фактары, якія не спрыяюць камарам. Найлепшае надворʼе для камароў – гэта калі цёпла, вільготна і пажадана душна ўдзень.
Паколькі зімой не было снегу, рэкі вясной не разліваліся. Сезонныя вадаёмы, у якіх лёгка размнажаюцца камары, таксама не ўтварыліся, дадае энтамолаг, прафесар Станіслаў Чахароўскі з Вармінска-Мазурскага ўніверсітэта ў Ольштыне:
- Знікненне гэтых вадаёмаў звязана са змяненнем клімату і паглыбленнем гідралагічнай засухі. У нас няма тыповага вясновага перыяду адліг і ўтварэння шматлікіх сажалак і лужын. Такім чынам, не хапае асяроддзя пражывання, характэрнага для развіцця камароў, а дакладней – асяроддзя пражывання іх лічынак.
У гарадах у барацьбе з камарамі ўдзельнічае не толькі надворʼе, але і людзі. Ужо некалькі гадоў Уроцлаў змагаецца з камарамі біялагічнымі спрэямі, кажа Мікалай Чэрвінскі з мэрыі Уроцлава:
- Праграма барацьбы з камарамі ахоплівае ўвесь горад, мерапрыемствы праводзяцца з сакавіка па кастрычнік кожнага года. Вясной пачынаецца апырскванне біялагічнымі прэпаратамі, якія дзейнічаюць выключна на лічынкі камароў і, што важна, бясшкодныя для іншых арганізмаў.
Варшава не плануе глабальнай кампаніі па барацьбе з камарамі. Не ўсе метады барацьбы з камарамі бяспечныя. Мажэна Гаўкоўская з мэрыі Варшавы папярэджвае аб небяспецы хімічных спрэяў:
- Актыўныя інгрэдыенты ў прасторавых спрэях маюць адносна нізкую таксічнасць для цеплакроўных жывёл, але вельмі таксічныя для пчол і іншых насякомых. Яны таксама вельмі небяспечныя для водных арганізмаў. Выкід гэтых прэпаратаў у навакольнае асяроддзе таксама стварае рызыку знішчэння іншай фаўны, а не толькі камароў і водных арганізмаў, якія зʼяўляюцца асноўнай крыніцай ежы для некаторых птушак.
Але адсутнасць камароў – гэта толькі вяршыня айсберга, адзначае прафесар Станіслаў Чахароўскі:
- Ужо шмат гадоў мы назіраем зніжэнне папуляцыі насякомых не толькі ў Еўропе. Часцей за ўсё гэта бачна на вокнах аўтамабіляў падчас кіравання. На шкле ўжо не так шмат плям ад насякомых, як раней, і насякомыя больш не збіраюцца ў вулічных ліхтарах або хатніх лампах. Хутчэй за ўсё, гэта звязана з вялікай колькасцю хімічных сродкаў абароны раслін і выкарыстаннем вялікай колькасці пестыцыдаў. Ну і што, калі насякомых стане менш? Можна падумаць, што ўсё будзе толькі лепш. Не, бо калі няма насякомых, аўтаматычна ўзнікае дэфіцыт не толькі апыляльнікаў для раслін, якімі мы сілкуемся, але і ежы для дробных млекакормячых, птушак і іншых насякомых.
Хоць многія людзі адчуваюць палёгку ад таго, што камароў гэтым летам надзвычай мала, няма неабходнасці святкаваць заўчасна. Адсутнасць гэтых насякомых можа сведчыць аб трывожных зменах у навакольным асяроддзі. Камары, хоць і зʼяўляюцца непрыемнасцю, зʼяўляюцца важным звяном у экасістэме – яны забяспечваюць ежай многія віды птушак, кажаноў і стракоз. Іх масавае знікненне можа сведчыць аб парушэнні натуральнага балансу, напрыклад, выкліканым засухай, забруджваннем вады або рэзкімі ваганнямі тэмпературы.
Акрамя таго, адсутнасць камароў зараз не азначае, што яны не зʼявяцца пазней – і ў большай колькасці. Камары могуць хутка аднавіцца, як толькі ўзнікнуць спрыяльныя ўмовы: стаячая вада, вільготнасць і адпаведная тэмпература. Адкладзеная ўспышка можа адбыцца ў канцы лета або восенню.
ав