Праект закона Міністэрства юстыцыі Польшчы прадугледжвае, што развод будзе магчымы на падставе аднагалосных заяў мужа і жонкі, пададзеных кіраўніку аддзела ЗАГС (urząd stanu cywilnego).
Да гэтага часу ў Польшчы скасаванне шлюбу было магчымым толькі праз суд. Муж і жонка, якія перажылі канчатковае і поўнае разбурэнне свайго шлюбу і жадалі мірна скончыць яго, павінны былі падаць пазоў.
Прапанова Міністэрства юстыцыі адпавядае чаканням грамадскасці, уводзячы больш просты і хуткі спосаб спынення шлюбаў, якія фактычна перасталі існаваць. Новыя правілы дазволяць больш эфектыўна вырашаць справы аб разводзе без спрэчак, разгрузяць суды, умацуюць аўтаномію мужа/жонкі і будуць спрыяць папулярызацыі пазасудовых метадаў вырашэння спрэчак.
Мы прапануем рашэнне, якое спрасціць працэдуру разводу ў выпадках поўнай згоды мужа/жонкі і адсутнасці юрыдычных перашкод, адначасова забяспечваючы дзяржаўны кантроль і абараняючы прынцыпы нязменнасці шлюбу і найлепшыя інтарэсы дзіцяці, кажа Аркадыўш Мырха, намеснік міністра юстыцыі.
Штогод у суды падаецца 50 000-60 000 заяў аб разводзе, з якіх прыкладна 30-40% – гэта пары без непаўналетніх дзяцей. Такім чынам, размова ідзе пра значную змену, а не толькі пра сімвалічную, падкрэслівае міністр.
Хто будзе мець права?
Пазасудовая працэдура разводу будзе даступная для пар, шлюб якіх цалкам і незваротна распаўся. Гэта фундаментальная ўмова, без якой развод немагчымы. Акрамя таго, павінны быць выкананы некалькі патрабаванняў:
- муж і жонка павінны ўзаемна жадаць скасаваць шлюб без вызначэння віны,
- у іх няма сумесных непаўналетніх дзяцей,
- іх шлюб доўжыўся не менш за адзін год,
- паміж мужам і жонкай няма чаканага разводу, разлукі з заявай аб разводзе або працэдуры аб прызнанні шлюбу несапраўдным.
Прапанаванае рашэнне будзе даступна як для грамадзян Польшчы, так і для замежнікаў, якія пражываюць у Польшчы, але толькі калі ў іх няма агульнага грамадзянства.
Працэдура будзе даступная толькі ў тым выпадку, калі абодва мужа і жонкі дамовяцца аб працэдуры. У кожным выпадку захаваецца магчымасць выбару традыцыйнага судовага разбору.
Мы хочам, каб працэдура была простай, празрыстай і прадказальнай. Мы ўводзім рашэнне, якое дазваляе хутка і без канфліктаў спыніць адносіны, калі абодва мужа і жонкі цалкам згодныя са сваім рашэннем. У той жа час мы захоўваем права выбару – заўсёды ёсць магчымасць звярнуцца ў суд, падкрэслівае намеснік міністра Мырха.
Законапраект прадугледжвае двухэтапную працэдуру пазасудовага скасавання шлюбу.
Юрыдычныя наступствы
Пазасудовы развод мае тыя ж наступствы, што і развод па рашэнні суда, у тым ліку:
- змяненне сямейнага становішча,
- спыненне сумеснай маёмасці і шлюбных абавязацельстваў,
- магчымасць падзелу маёмасці, спынення спадчыны або спагнання аліментаў,
- права разведзенага мужа/жонкі вярнуцца да свайго дашлюбнага прозвішча.
Законапраект таксама прадугледжвае магчымасць анулявання пазасудовага разводу ў выпадку недахопаў у заявах аб намерах – у такім выпадку пытанне будзе вырашацца судом.
Паводле PAP/вх