Беларуская Служба

Штучны інтэлект не заменіць чыноўнікаў, але дапаможа ў працы

13.08.2025 14:48
Штучны інтэлект (ШІ) актыўна ўкараняецца ў працу дзяржаўных устаноў Польшчы, але яго мэта – не скарачэнне штатаў, а падтрымка і павышэнне эфектыўнасці працы чыноўнікаў. 
Bild:
Bild:Gorodenkoff/Shutterstock

Гэта ключавы вынік аналізу, праведзенага Dziennik Gazeta Prawna.

У той час як мясцовыя органы ўлады, асабліва ў вялікіх гарадах, ужо інтэгруюць ШІ, дзяржаўныя ўстановы знаходзяцца на стадыі аналізу і абмеркавання яго магчымасцей. Аднак агульная тэндэнцыя відавочная: ШІ разглядаецца як інструмент для аптымізацыі руцінных задач і паляпшэння якасці дзяржаўных паслуг.

ШІ ў дзеянні: прыклады з польскіх гарадоў

Магістрат Кракава ўжо выкарыстоўвае ШІ для падтрымкі гарадской інфраструктуры, інтэлектуальнага пошуку на партале паслуг і для чат-ботаў, праз якія могуць звяртацца грамадзяне. Інструмент CoPilot дапамагае чыноўнікам у стварэнні дакументаў і аналізаў. Прадстаўнікі магістрата падкрэсліваюць, што ШІ тут – гэта дапамога і падтрымка, а не поўная замена работніка.

У кіраўніцтве Познані ўкаранёныя тэхналогіі апрацоўкі натуральнай мовы, распазнавання маўлення і машыннага навучання. Спецыяльная каманда распрацоўвае рамкі адказнага выкарыстання ШІ, падтрымліваючы чыноўнікаў у эфектыўным і этычным укараненні новых рашэнняў. Мэта – вызваліць работнікаў ад руцінных задач, каб яны маглі засяродзіцца на больш складаных справах і павысіць якасць паслуг.

Гданьск падыходзіць да ўкаранення ШІ асцярожна, прадастаўляючы работнікам доступ да Microsoft 365 Copilot Chat і тэстуючы іншыя інструменты. Мясцовыя ўлады падкрэсліваюць непазбежнасць гэтага кірунку развіцця.

Дзяржаўная адміністрацыя: аналіз і бяспека

Міністэрства ўнутраных спраў і адміністрацыі Польшчы ўважліва сочыць за развіццём ШІ, бачць яго патэнцыял для павышэння эфектыўнасці. Аднак, падкрэсліваецца, што любое ўкараненне будзе папярэднічаць дэталёваму аналізу эфектыўнасці, бяспекі і грамадскіх інтарэсаў. Скарачэнне штатаў не плануецца, ШІ трактуецца як інструмент падтрымкі.

Міністэрства аховы здароўя на дадзеным этапе не выкарыстоўвае рашэнні ШІ, але прызнае, што яны будуць усё больш прысутнічаць у дзяржаўным кіраванні, што запатрабуе новых кампетэнцый ад чыноўнікаў. Асноўнымі перашкодамі для шырокага прымянення ШІ застаюцца высокія выдаткі і нарматыўная нявызначанасць.

Неабходнасць рэгулявання і чалавечы кантроль

Эксперты падкрэсліваюць адсутнасць належнага прававога рэгулявання выкарыстання ШІ ў дзяржаўнай службе на бягучы момант. Патрэбны адзіны закон аб дзяржаўнай службе з прынцыпамі прымянення ШІ і вызначэннем адказнасці.

Нягледзячы на патэнцыял ШІ, кіраўнікі ўстаноў згодныя, што работа чалавека застанецца ключавой. ШІ можа паскорыць выкананнне задач, але ён не заменіць чалавека цалкам, асабліва ў задачах, якія патрабуюць экспертных ведаў і кантакту з грамадзянамі.

Асобныя ініцыятывы і будучыня

З-за адсутнасці агульнага рэгулявання некаторыя ўстановы, як, напрыклад, Міністэрства клімату, ужо распрацавалі ўласныя правілы выкарыстання ШІ, дзе вынікі яго працы разглядаюцца выключна як дапаможныя і падлягаюць абавязковай праверцы. Варшаўскі магістрат таксама распрацаваў «Кірункі адказнага выкарыстання генератыўнага ШІ» і «Варшаўскі Кодэкс GenAI» для этычнага і эфектыўнага выкарыстання гэтых інструментаў.
Агулам ШІ дазваляе аўтаматызаваць працэсы, але чалавек павінен заставацца ў пачатку і ў канцы кожнага працэсу з выкарыстаннем ШІ, задаючы пытанні і аналізуючы адказы. То бок найважнейшымі застаюцца кампетэнтныя работнікі.

вх