"Ko–lekcja wyborów" to próba wsłuchania się w głos publiczności. Przedrostek "ko" ma tu podwójne znaczenie: ko–lekcja to nie tylko partycypacyjne wybory prac ze zbiorów Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, ale i wspólna lekcja podejmowania decyzji. Demokratyzacja tego procesu zamieniła muzeum w żywe laboratorium, w którym to publiczność według swych preferencji, potrzeb i wyznawanych wartości stworzyła wystawę.
Pomysł zrodził się w 2018 roku. Wybór prac został dokonany w wieloetapowym procesie, w którym uczestniczyli najpierw pracownicy Zamku, a potem także publiczność. Powstawanie wystawy trwało blisko dwa lata. Od czerwca do sierpnia 2020 odbyły się spotkania grup fokusowych, przygotowane przez socjologów – Pawła Możdżyńskiego i Bartłomieja Walczaka z Instytutu Społecznych Nauk Stosowanych Uniwersytetu Warszawskiego. Ich uczestnicy wybrali prace z Kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski i odpowiedzieli na pytania związane z doświadczaniem sztuki, sposobami jej interpretacji i motywacji, jakie towarzyszą wizycie w instytucji sztuki. W oparciu o wyniki badań powstała galeria internetowa.
Od 12 października do 8 listopada 2020 widzowie wskazywali dzieła, które chcieliby zobaczyć na wystawie. Wyboru można było dokonać na stworzonej specjalnie na potrzeby tego projektu platformie ko-lekcjawyborow.u-jazdowski.pl. Na podstawie decyzji widzów powstała ekspozycja, którą od 15 stycznia 2021 roku będzie można oglądać w Zamku Ujazdowskim. Z powodu pandemii wystawa udostępniona zostanie online; będzie jej towarzyszyć program publiczny i edukacyjny. W 2021 roku powstanie raport podsumowujący cały projekt.
Podczas eksperymentu można było zaobserwować wyraźną tendencję do wybierania prac z nurtu krytycznego i zwiększone zainteresowanie artystami, którzy w swojej twórczości poruszają palące kwestie społeczne i polityczne. Formalny aspekt sztuki okazał się mniej istotnym kryterium wyboru i rzadziej poruszanym tematem podczas procesu wyłaniania kształtu wystawy.
Wprowadzeniem do przestrzeni wystawy są czuli narratorzy Onu oraz ruchoma instalacja Aleksandry Wasilkowskiej, której choreografia materializuje ideę samoorganizacji i pracy kolektywnej. Performatywna architektura natomiast zaburza integralność dzieł na rzecz poszukiwania nowych relacji między elementami kolekcji i tworzenia uniwersalnej, różnorodnej narracji.
"Ko–lekcja wyborów" to projekt kuratorski z pogranicza działań edukacyjnych i strategii rozwoju publiczności. Wpisuje się w tradycję antropologicznych i socjologicznych analiz poświęconych zagadnieniom społecznego funkcjonowania sztuki oraz kształtowania preferencji estetycznych. Co leży u podstaw naszych wyborów i wpływa na nasze decyzje? Co o nas jako zbiorowości mówią podejmowane przez nas wybory etyczne i estetyczne? Te pytania postanowiły zadać kuratorki projektu, Iga Fijałkowska, Anna Kierkosz i Aleksandra Rajska.
Organizator
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Projekt finansowany ze środków
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partnerzy medialni
„Aktivist!”, Dwójka, TVP Kultura
