Wykonawcy
Anna Krzysztofik-Buczyńska | klawesyn
Krzysztof Jakowicz | skrzypce
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Mirosław Jacek Błaszczyk | dyrygent
Marek Wroniszewski | prowadzenie
Program
Gioachino Rossini
Uwertura do opery Semiramida
Wolfgang Amadeus Mozart
Koncert skrzypcowy D-dur KV 211
***
Tomasz Kamieniak
Koncert na klawesyn i orkiestrę smyczkową op. 78
Felix Mendelssohn-Bartholdy
IV Symfonia A-dur „Włoska” op. 90
Opera Semiramide, aż trzydziesta czwarta w dorobku Rossiniego, powstała dla weneckiego teatru La Fenice i miała tam swą premierę w roku 1823. Sukces dzieła w konwencji seria okazał się jednak umiarkowany, wenecjanie w owym czasie gustowali raczej w lekkich buffe. Z czasem jednak opera zdobyła popularność i uznanie, szczególnie często zaś wykonuje się efektowną uwerturę, której tematy antycypują motywy pojawiające się w węzłowych momentach dramatycznej akcji.
Wszystkie koncerty skrzypcowe Mozarta (znanych jest dziś pięć o pewnej atrybucji – możliwe, że było ich więcej) powstały w młodzieńczym okresie jego pracy w Salzburgu i najpewniej z myślą o własnych występach – genialny muzyk słynął później jako pianista-wirtuoz, ale z powodzeniem grał też na skrzypcach i altówce. Znamy datę powstania Koncertu D-dur, drugiego z tej grupy, którą zapisał sam dziewiętnastoletni autor: 14 czerwca 1775. To pełne wdzięku dzieło należy do rzadziej wykonywanych, tym bardziej warto będzie posłuchać jego mistrzowskiego wykonania, które zrealizuje Krzysztof Jakowicz. Od ponad sześciu dekad (!) pozostaje on jednym z najaktywniejszych i najsławniejszych polskich skrzypków – do jego pierwszych sukcesów należało I miejsce w Konkursie im. Eugène Ysaÿe’a w Warszawie oraz III miejsce na Konkursie Muzycznym w ramach Światowego Festiwalu Młodzieży w Wiedniu w 1959 roku.
Występuje odtąd w roli solisty i kameralisty na estradach całego globu w niezwykle wszechstronnym repertuarze, znajduje też czas na pracę pedagogiczną, także jego dokonania w tej roli są oceniane niezwykle wysoko.
Uroda i historyczne dziedzictwo Italii inspirowało niezliczone dzieła twórców rodzimych i tych „zaalpejskich”. Należał do nich także dwudziestoletni Felix Mendelssohn, który swą czwartą symfonię rozpoczął w Wenecji, a w liście do siostry pisanym z Rzymu donosił „to najweselszy utwór, jak skomponowałem, zwłaszcza finał”. Ostatecznie ukończył ją po powrocie, w Berlinie, ale nie był nigdy do końca zadowolony z tego dzieła, poprawiał je i planował obszerne (niezrealizowane) rewizje, ostatecznie nie przeznaczając jej do druku (ukazała się po jego śmierci jako IV Symfonia, choć w kolejności kompozycji była trzecią); jednak publiczność nie podziela obiekcji autora i nieodmiennie kocha to pogodne, promienne dzieło. W utworze tym próżno doszukiwać się spójnego literackiego programu, jego „włoskość” jest umowna, choć oczywiście nazwa zasugerowana przez samego kompozytora prowokowała do różnych interpretacji.
Pełną energii część pierwszą, rozpoczętą śmiałym, radosnym, bardzo charakterystycznym tematem (w którym można doszukać się rysów ludowych włoskich melodii) postrzegano jako echo entuzjazmu wobec piękna południowej krainy i kalejdoskopowo zmiennych wrażeń jakich dostarczała podróż. Najbardziej oczywistym muzycznym „italianizmem” jest bardzo szybki finał w rytmie typowego dla środkowych Włoch tańca saltarello.
Premierowym utworem programu będzie Koncert na klawesyn i orkiestrę smyczkową (2021) Tomasza Kamieniaka, wszechstronnie wykształconego i nagradzanego kompozytora i pianisty – w tej drugiej roli szczególnie ważne jest dla artysty przypominanie twórczości zapomnianych kompozytorów XIX wieku, m.in. Charlesa Alkana. Jest kompozytorem ponad dwustu utworów fortepianowych, klawesynowych, kameralnych, chóralnych oraz muzyki do siedmiu filmów. Jego trzyczęściowy, wchodzący w ciekawy i kreatywny dyskurs z tradycją Koncert klawesynowy został zainspirowany sztuką Anny Krzysztofik-Buczyńskiej (jest jej dedykowany). Absolwentka filii Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Białymstoku w klasie klawesynu Lilianny Stawarz pracuje na tej uczelni na stanowisku adiunkta. Jest cenioną, koncertującą solistką i kameralistką, jako muzyk Orkiestry Symfonicznej Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku realizuje partie fortepianu, klawesynu, czelesty i organów. Jest współzałożycielką Zespołu Muzyki Dawnej CONSORT 415.
Koncert poprowadzi Marek Wroniszewski, jeden z najwyżej cenionych dyrygentów swojego pokolenia, decyzją jury uznany za najlepszego polskiego uczestnika X Międzynarodowego Konkursu im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach w 2017 r., szczycący się wieloma osiągnięciami koncertowymi i nagraniowymi, do sierpnia 2022 zastępca dyrektora Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa, obecnie jej I Dyrygent Gościnny. [pmac]
