Katarzyna Kłosińska tłumaczy, jaki obraz Polaków utrwalony jest w języku polskim (Do południa/ Trójka)
Orzeł może zawojować język polski
2013-05-02, 23:05 | aktualizacja 2013-07-31, 14:07
Powiedzenia i przysłowia odzwierciedlają to, co dzieje się w narodzie. – Polacy ostatnio wiele czerpali z filmów czy piosenek. Hasło "Orzeł może" może też wejść do zestawu powiedzeń – mówiła w Trójce dr Katarzyna Kłosińska, językoznawca.
Posłuchaj
Dodaj do playlisty
Czy język może pokazać, jacy jesteśmy? – W języku jest utrwalony pewien obraz świata. To trochę takie okulary, przez które patrzymy na świat. Natomiast na pewno nie jest tak, że język jest lustrzanym odbiciem rzeczywistości. To, że się utrwaliły różne formy językowe wynika z różnych przyczyn, często związanych z historią – mówiła dr Katarzyna Kłosińska, autorka Trójkowej audycji "Co w mowie piszczy?" w rozmowie z Katarzyną Borowiecką.
W przysłowiach pojawiają się różne cechy Polaków np. "Polak jak małpa, co ujrzy, to chce mieć”, albo "Co Francuz wymyśli, to Polak polubi”. – Ale to też powstało w określonym czasie i przecież nie znaczy wcale, że my wszyscy tacy jesteśmy – dodała.
W języku polskim zdarzają się też jednak pewne zmyłki wynikające z przerabiania przysłów. – Na przykład "Polak mądry po szkodzie” to przeróbka z łaciny, tyle że w wersji oryginalnej powiedzenie brzmiało "każdy mądry po szkodzie” – tłumaczyła dr Katarzyna Kłosińska.
Nasze przysłowia i powiedzenia odzwierciedlają też długie lata życie w niewoli. – "Nie wie Lach, co to strach", czy "Wolność Polaków krzyżami się mierzy" – to powiedzenia, które miały za zadanie podtrzymywanie romantycznego obrazu Polaka. To ciekawe, że język utrwalił pewne poglądy. My wpływamy na język, a później język wpływa na nasze myślenie – dodała.
Język polski nadal żyje, co widać w tym, że w ostatnich latach dużo zaczerpnęliśmy z piosenek czy filmów. – I tym sposobem hasło "Orzeł morze” może się także stać powiedzeniem wskazującym na naszą energię, optymizm, radość – mówiła dr Katarzyna Kłosińska.
Audycji Katarzyny Kłosińskiej "Co w mowie piszczy?" można słuchać od poniedziałku do piątku o godz. 9.45. Więcej porad językowych na kanale moje.polskieradio.pl - "Zabawy z językiem" .
2 maja ruszyła wielka akcja społeczna Trójki i "Gazety Wyborczej" "Orzeł może", która ma na celu przekonanie Polaków do okazywania życzliwości, optymizmu i wiary we własne siły. Prezydent RP objął akcję honorowym patronatem.