Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu I Dokumentu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

Ewa Grochowska

Mała błękitna chusteczka

Najczęściej nawiązuje się do niej, podziwia i opiewa w połowie lutego albo w maju, uważanym za miesiąc zakochanych. Tymczasem temat dopadł mnie niespodziewanie na początku września, na dodatek podczas pracy nad zupełnie innym tekstem. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton wieś

Krzaczki, czyli środek świata w Jabłonnej

Wiosną dużo się dzieje. Nie chodzi tylko o burze i życiodajne, ulewne deszcze, po których zieleń wprost wybucha, jak po wypowiedzeniu magicznego słowa. Ani o to, że wszystko zaczyna kwitnąć: co wieczorem jeszcze w pączkach, rano jest już dorodne, sypie bielą, kąpie się w świetle. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton wieś

Pod światło

Wiosną dużo się dzieje. Nie chodzi tylko o burze i życiodajne, ulewne deszcze, po których zieleń wprost wybucha, jak po wypowiedzeniu magicznego słowa. Ani o to, że wszystko zaczyna kwitnąć: co wieczorem jeszcze w pączkach, rano jest już dorodne, sypie bielą, kąpie się w świetle. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton wieś

Józef, czyli przesilenie

Jest w tym imieniu coś zdecydowanego, ciężkawego, co pozwala wyobrazić sobie jego właściciela jako wysokiego, dobrze zbudowanego mężczyznę. Poważnego, może nawet o surowym usposobieniu. Józio natomiast od razu przywołuje na myśl ciepło, serdeczność, coś miłego. I dziecięcego, jak w zdrobnieniach: Józik, Józefek, Józio. Jest też Ziutek i Józef, formy pośrednie, do których nie przyklejają się żadne konkretne wyobrażenia czy emocje. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton wieś

Bestiariusz

Po raz pierwszy zobaczyłam je w tak niecodziennej postaci na fresku w Ławrze Peczerskiej w Kijowie. Malowidło, choć umieszczone w mało dostępnym miejscu, przyciągnęło mój wzrok. Może dlatego, że jestem wyczulona na wizerunki niecodzienne i niedoskonałe, odstające od tła: oko w pierwszej chwili nie wie, co się nie zgadza. Ale patrzy dalej w zachwycie. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton wieś zwierzęta

Jak rośnie raj

„Oto jest raj” – mówi uroczyście anioł, stawiając na środku izby drzewko: jodłę z jabłkiem na gałęzi. Tak rozpoczyna się przedstawienie kolędnicze ze wsi Chałupki koło Przeworska, nazywane w tamtych stronach „kolędą z Rajem”. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton drzewo drzewo genealogiczne owoce

Snucie

Pierwszy obraz to opowieść. Poprzez swoją sugestywność i bogactwo wyobrażeń czynność opowiadania wychodzi poza ramy czasownika i przeradza się w rzeczownik: obraz, scenkę. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton drzewo drzewo genealogiczne owoce

Drzewo życia.

Może być nieduże, karłowate i niesymetryczne. Czasami zdradza go porowata i chropawa powierzchnia. Dotknąwszy jej, ręka poznaje, że to coś wiekowego i wcale nie tak zwyczajnego, na jakie wygląda. Może też być dopiero co wetkniętą w ziemię sadzonką, jedną spośród wielu drzewek, z których powstanie kiedyś sad albo las. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton drzewo drzewo genealogiczne owoce

O tym, że to świat przyozdabia człowieka

Dziewanny lubią samotność. Czasem zbijają się w grupy, ale wydają się wtedy mniejsze i nie tak okazałe, jak ich pojedynczo rosnące krewne. Te wysokie, widoczne z daleka rodzą się na środku dzikich łąk i w trudno dostępnych miejscach. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Pełnia, połowa, fragment

Maria miała piękny pogrzeb. Czasem mówi się o jakiejś osobie, która została tłumnie i serdecznie pożegnana przez swoją rodzinę i społeczność, że gdyby to widziała, to byłaby bardzo zadowolona. Maria byłaby. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Matki

Po przejściu Armii Czerwonej została we wsi sanitariuszka. Zawołano ją do porodu i po przyjęciu go miała dogonić swój oddział, ale nazajutrz w sąsiedniej wsi był kolejny poród, potem jeszcze dwa inne. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Wojenne o miłości, miłosne o wojnie

Pierwszy raz poczułam, że jestem bardzo blisko wojny, kiedy w ostatniej klasie szkoły podstawowej pojechaliśmy na wycieczkę do Oświęcimia. Słowa „wycieczka” i obóz zagłady” nijak się mają do siebie. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Niebko. Małego świata wielkie cuda

Widoczki robiliśmy późną wiosną, w pochmurne dni lata i wczesną jesienią, kiedy rozpulchniona ziemia pozwalała na wykopanie w niej rękami niezbyt głębokiego dołka. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Przyjemne i pożyteczne

Poszła raz moja babcia odwiedzić bratową. W starych, drewnianych domach okna były małe. Wpadało przez nie niewiele światła, u bratowej tym bardziej, bo na parapecie hodowała w donicach piękne, majestatyczne mirty. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton kwiaty

Znaki, dźwięki, ślady

„Proszę kartkę podać sąsiadowi” – tym zdaniem kończyła się informacja od sołtysa, napisana ręcznie na połowie wyrwanej z zeszytu kartki. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Paraska

Był koniec lat 90. XX wieku. Orkiestra Świętego Mikołaja z Lublina przygarnęła mnie – wówczas studentkę – do swojej kompanii. Dzięki nim zaczęłam odkrywać nowe obszary tradycji, inne niż te znane z rodzinnego domu na świętokrzyskiej wsi. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Posiady

Warto było na to czekać całą wiosnę, lato i kawałek jesieni. Przedsmak dawało wykopywanie, a potem obieranie i przygotowywanie na zimę buraków, marchwi, pietruszki, cebuli. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton

Gwiazdka i inni

Działo się to tuż po II wojnie światowej na Kielecczyźnie. Biednie było tu od zawsze, dziedzictwo zaboru rosyjskiego zostało z ludźmi na lata, ale po wojnie zapanowały bieda i głód trudne do opisania. Zobacz więcej na temat: folklor folk kultura ludowa felieton