6.00 - 9.00 "Familijna Jedynka" - Uroczystość NMP Królowej Polski. Kobieta w koronie – dobra marka.
3 maja obchodzimy nie tylko święto konstytucji, ale także Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski.
Czym ten nieco archaicznie brzmiący królewski tytuł może nas współcześnie zaskoczyć? Królowa to oczywiście władczyni, która panuje nad swoimi poddanymi. Ale to także pocieszycielka, orędowniczka. I przede wszystkim matka. W jaki sposób przejawia się to w konkretnym życiu, opowiedzą kobiety - psycholog, socjolog, teolog, lekarka i mama.
Królowanie jako „dobrą markę” prymasa Stefana Wyszyńskiego przywołają autorzy premierowych publikacji inspirowanych jego oryginalnym rozumieniem osobistej i narodowej relacji z Panią w koronie.
10.00 - 12.00 "Czas pogody" - polskie kino międzywojenne i pierwsze superprodukcje historyczne: "Cud nad Wisłą", "Dla Ciebie, Polsko", "Pan Tadeusz" i "Na Sybir" - to przykłady filmów mających silne patriotyczne przesłanie i jednocześnie wysoki poziom artystyczny. Opowie o nich filmograf z Filmoteki Narodowej Michał Pieńkowski.
19.30 - 20.00 "Eureka" – audycja dotyczyć będzie III powstania śląskiego, od którego mija sto lat.
23.24 "Historia żywa" - Prof. Andrzej Nowak i Dorota Truszaczak.
Ona zyskała miano "Wielka". On w tym samym czasie miano "ostatni". Caryca Katarzyna II – księżniczka pruska urodzona w Szczecinie, zaliczana do najwybitniejszych władców i reformatorów Rosji, nazywana matką narodu, a przez francuskiego myśliciela epoki, Woltera, "Semiramidą Północy" – oraz Stanisław August Poniatowski, ostatni król Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jej niedoszły reformator, współtwórca Konstytucji 3 maja, władca pechowy czy nieudolny? To bohaterowie audycji.
Kiedy w 1764 roku 32-letni Stanisław August Poniatowski, przy poparciu carycy Katarzyny, która w wyniku wcześniejszego zamachu stanu objęła władzę na Kremlu, wstąpił na tron, Rzeczpospolita Obojga Narodów liczyła około siedmiuset tysięcy kilometrów kwadratowych. Choć słaba po okresie rządów saskich, była jednym z największych krajów w Europie.
Kiedy umierał w 1798 roku, jego państwo już nie istniało i miało nie istnieć po wsze czasy za sprawą trzech rozbiorów, które dokonały się za jego panowania, w 1772, 1793 i 1795 roku. Rozbiorów, do których przyczyniła się caryca Katarzyna przy wsparciu Prus, a w przypadku trzeciego rozbioru - także Austria.
Maj Polskiej Piosenki
Przypomnijmy - 1, 2 i 3 maja na antenie Programu 1 Polskiego Radia nadawane są wyłącznie polskie piosenki. Ponadto przez cały maj w audycjach "Muzyczna Jedynka" (poniedziałek-piątek g. 13-15, sobota g. 14-15) prezentowane będą tylko polskie utwory.
.
Konstytucję 3 Maja czyta specjalnie dla Dwójki Andrzej Mastalerz. Preambuła o godz. 12.00.
Kolejne rozdziały w ciągu dnia: I Religia panująca. / II Szlachta. Ziemianie / III Chłopi. Włościanie / IV Rząd, czyli oznaczenie władz publicznych / V Sejm czyli władza prawodawcza / VI Król. Władza wykonawcza / VIII Władza sądownicza / IX Regencya / X Edukacja dzieci królewskich / XI Siła zbrojna narodowa / Deklaracya stanów zgromadzonych.
Recital Tomasza Rittera na instrumencie historycznym ze Studia Koncertowego Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego - godz. 12.05.
Jan Sebastian Bach – Wielka msza dla Króla Polskiego - godz. 13.00-15.30 - prowadzi Klaudia Baranowska
Jan Sebastian Bach - Wielka msza h-moll BWV 232
Konstytucja 3 Maja – spotkanie z prof. Richardem Butterwickiem-Pawlikowskim - godz. 15.30-16.00 - prowadzi Paweł Siwek. Rozmowa o książce "Konstytucja 3 maja. Testament Rzeczpospolitej Obojga Narodów", wydanej przez Muzeum Historii Polski, autorstwa Butterwicka-Pawlikowskiego - profesora historii polskiej i litewskiej na Uniwersytecie Londyńskim.
Koncert z Kwirynału w rocznicę Konstytucji 3 maja (Rzym 2.05.2021) - godz. 16.00-17.30 - prowadzi Joanna Grotkowska
Fryderyk Chopin Preludium h-moll op. 28 nr 6, Mikalojus Čiurlionis Preludium h-moll VL 182a, Karol Szymanowski Preludium h-moll op. 1 nr 1, Ignacy Jan Paderewski Mazurek e-moll op. 5 nr 2, Fryderyk Chopin Mazurek e-moll op. 17 nr 2, Vytautas Barkauskas Partita na skrzypce solo, Grażyna Bacewicz Sonata na skrzypce i fortepian "Da camera" nr 1, Faustas Latėnas Sonata na skrzypce i fortepian. Wyk. Tymoteusz Bies - fortepian, Dalia Kuznecovaitè - skrzypce.
Książka do słuchania - godz. 19.15-19.30 - Tadeusz Różewicz "Opowiadania", czyta Adam Ferency.
"Wieczór ze słuchowiskiem" - godz. 21.00-22.00 - Tomasz Lerski "Po to, by byli wolnymi od obcej przemocy hańbiących nakazów", prod. 2020, reżyseria - Janusz Kukuła, realizacja akustyczna - Agnieszka Szczepańczyk, opracowanie muzyczne - Marian Szałkowski. Obsada: Henryk Talar, Olgierd Łukaszewicz, Ewa Kania, Krzysztof Gosztyła, Andrzej Ferenc, Andrzej Mastalerz, Maciej Gudowski. Słuchowisko przedstawia tajne rozgrywki i spiskowe posunięcia trojga władców: Katarzyny II, carycy Rosji, Leopolda II - cesarza Austrii oraz Fryderyka Wilhelma II - króla Prus, tudzież ich doradców i ambasadorów, mające na celu obalenie polskiej konstytucji oraz doprowadzenie do rozbioru Polski.
W Święto Narodowe Trzeciego Maja już od godziny 8.00 do 11.00 zapraszamy na specjalną audycję "Muzyczny 3 maja", którą poprowadzi Piotr Majewski. Od 11.00 do 15.00 – specjalna audycja muzyczno-historyczna prowadzona przez Piotra Łodeja, z udziałem historyków, którzy opowiedzą o znaczeniu Konstytucji 3 maja.
O to, co powinniśmy wiedzieć o 3 maja, w cyklu "Niezła historia" zapytamy naszego gościa, którym po 11 będzie dr hab. Tomasz Gajownik z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Porozmawiamy również o święcie konstytucji spędzanym na sportowo; o języku, jakim 230 lat temu posługiwali się twórcy naszej pierwszej ustawy zasadniczej; o wyjątkowych hejnałach związanych z pracami Sejmu Wielkiego oraz o tym, jaki właściwie był rok 1791.
W trzeciomajowej "Trójce do trzeciej" - również reportaż o potomkach Sejmu Wielkiego, którzy wciąż kultywują dawne tradycje. Okazuje się, że ten - z pozoru "wiekowy" dokument - może być swego rodzaju "drogowskazem" dla współczesnych. "Powtórka z rozrywki" - oczywiście odświętnie udekorowana. Ponadto dużo dobrej muzyki, ciekawostki historyczne i naukowe, a także nietypowe i twórcze sposoby uatrakcyjnienia majówki.
Godziny od 15.00 do 17.00 to z kolei specjalne wydanie audycji prowadzonej przez Monikę Małkowską "Francuski Łącznik, czyli WOLNOŚĆ W ŻYCIU I PRZEŻYCIU" z nawiązaniem do pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji, na której zapisach wzorowała się między innymi Francja (4 miesiące później).
17.00 do 19.00 - to z kolei specjalne wydanie "Trójkowo, filmowo" Ryszarda Jaźwińskiego. W audycji m.in. o "Złotych taśmach", czyli nagrodach krytyków filmowych w kategorii filmu polskiego. Będzie dużo muzyki z polskich filmów i zapowiedzi polskich premier filmowych.
Z kolei wieczorem, w "Klubie Trójki" (od godzina 22 do 23) Jakub Jamrozek zapyta: co wynosi się z harcerstwa? Co to znaczy być dziś harcerzem? Czy wartości i umiejętności wyniesione z harcerstwa przydają się w życiu prywatnym i zawodowym? Jak wygląda "harcerskie życie"? Czego harcerstwo uczy? Czy może być mocnym punkcie w CV? W audycji z harcerzami będzie również wątek o znaczeniu flagi /w związku z Dniem Flagi / i o wartościach Konstytucji 3 maja.
10.00-12.00 – „Stacja Kultura” – Kasia Dydo
Historia (jednej) fotografii - Zdjęcie flagi, która nie istnieje? Porozmawiamy o zdjęciu, które zajęło I miejsce w konkursie „Flaga RP w obiektywie” organizowanym przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego i portal Fotigo.pl 2009r. Wykonał je młody fotograf Paweł . Dlaczego zdjęcie nie jest tym, na co wygląda?
W cyklu „Czy wie(r)sz, że?” : "Elegia o... (chłopcu polskim)". Zastanowimy się, czy podmiotem lirycznym jest rzeczywiście matka młodego żołnierza, czy może matka-Polska. Przypomnimy maturzystom, czym było pokolenie Kolumbów, przyjrzymy się obrazowi młodego człowieka, któremu przyszło żyć w czasach wojny. Sprawdzimy również o czym warto pamiętać, jeśli na egzaminie trafi się nam zadanie dotyczące analizy wiersza.
12.00-13.00 – „Stacja Nauka” – Oliwia Krettek
Zapraszamy na wirtualny spacer, podczas którego odwiedzimy miejsca związane z Konstytucją 3 Maja: Zamek Królewski, Bazylikę archikatedralna św. Jana Chrzciciela, Rynek Starego Miasta i Ogród Botaniczny w Alejach Ujazdowskich, gdzie powstała idea zbudowania Świątyni Opatrzności.
15.00-17.00 – „Czat Czwórki” – Piotr Firan
Chociaż słowo "patriotyzm" brzmi może górnolotnie, jego przejawy można znaleźć w codziennych działaniach i zwyczajnej trosce o to, co nam najbliższe. Dbałość o język ojczysty, kupowanie polskich produktów, zaangażowanie w działania lokalnej społeczności czy - działania na rzecz czystości najbliższej okolicy, to także przejawy patriotyzmu. W świątecznym Czacie Czwórki spotkacie tych, którzy nie używając wielkich słów robią swoje.
Potrenujemy też sztukę debatowania z reprezentantami jednego z liceów w Poznańskiej Lidze Debat.
17.00-19.00 – „TOP – Trochę Optymizmu Popołudniem” – Kuba Marcinowicz
Skąd Polacy czerpią kulinarne inspiracje? Królują popularne strony z przepisami, czy wygrywają z nimi powoli fit instagramerki i foodbooki na relacjach? Jak popularne są kuchenne vlogi i youtuberzy recenzujący potrawy?
20.00-21.30 - „Strefa Prywatna” – Weronika Puszkar
W święto Konstytucji 3 Maja sprawdzimy jak lokalnie działają młodzi ludzie w swoich miejscowościach. Porozmawiamy z uczennicami I LO im. Mikołaja Kopernika w Toruniu o pomyśle "Szare Mury", z licealistami z Bydgoszczy o „Eko weeku” i z twórcami projektu "AkcjaEdukacja. Widzę więc reaguję" z Siedlec.
21.30-22.00 - "Strefa Sportu" - Norbert Michalak
W audycji porozmawiamy z Sebastianem Bryją - tegorocznym maturzystą i narciarzem biegowym, który może pochwalić się wieloma medalami mistrzostw Polski juniorów, a także drugim miejscem podczas mistrzostw Polski seniorów. Sebastian opowie o łączeniu sportu z nauką i o tym, jak mimo młodego wieku radzi sobie w imprezach sportowych rangi seniorskiej, w których przychodzi mu rywalizować z zawodnikami starszymi i bardziej doświadczonymi podczas mistrzostw Europy, czy mistrzostw świata.
Koncertowa majówka z Czwórką - poniedziałek, 3.05, 23.00 – emisja koncertu zespołu Dubska, nagranego w Bydgoszczy przy okazji promocji ostatniej, ósmej już, płyty zatytułowanej "BDG Roots Rockers". Dubska to jeden z najbardziej charakterystycznych zespołów polskiej sceny reggae, chętnie sięgający po inne muzyczne wpływy. Karierę muzyczną zaczynali pod koniec lat 90., w 2004 roku na festiwalu w Ostródzie otrzymali nagrodę w kategorii „najlepsza sekcja rytmiczna”, a w 2005 roku wydali pierwszy album - "Dubska".
Literatura:
Godz. 10.40 "Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego – pierwszy odcinek Radiopowieści w reżyserii Janusza Kukuły, z udziałem m.in Piotra Adamczyka, Zofii Rysiówny, Krzysztofa Gosztyły i Mariusza Benoit.
W Polskim Radiu 24 będą prezentowane audycje o treściach historycznych z elementami edukacyjnymi. Główne pasmo prowadzić będzie historyk Tadeusz Płużański.
Polskie Radio 24 nadawać będzie transmisje lub retransmisje wszystkich najważniejszych uroczystości państwowych związanych z obchodami rocznicy Konstytucji 3 maja.
O godzinie 14.00 na antenie pojawi się specjalna, 3-godzinna audycja premierowa, w której w stylowym wykonaniu COLLEGIUM 1704 pod wodzą Vaclava Luksa (nagranie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina) zaprezentowana zostanie w całości opera Wojciecha Bogusławskiego i Jana Stefaniego "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale". Premiera tego dzieła, stanowiącego najważniejszą polską operę przed "Halką" Moniuszki, odbyła się wprawdzie niespełna 3 lata po uchwaleniu Konstytucji - 1 marca 1794 roku - ale znaczenie tej kompozycji, polegające na utrwalaniu ducha polskości, było porównywalne z pamiętnymi wydarzeniami z maja 1791 roku: wiele melodii z tej opery szybko i na bardzo długo podjęła polska ulica – zarówno warszawska, jak i prowincjonalna; "przeboje" z "Krakowiaków" śpiewane były już podczas insurekcji kościuszkowskiej, która wybuchła 3 tygodnie po prapremierze opery Bogusławskiego-Stefaniego.
O godzinie 19.00 na antenie, na stronie oraz facebookowym profilu Polskiego Radia Chopin ukaże się streaming trzeciego koncertu z cyklu "Podaj PIN do Chopina, czyli Chopin online". W programie obok utworów Chopina usłyszymy dzieła Beethovena oraz Juliana Fontany, żarliwego patrioty i wieloletniego przyjaciela Fryderyka. Wykonawcą recitalu zarejestrowanego w Studiu im. W. Lutosławskiego będzie prof. Hubert Rutkowski z Wyższej Szkoły Muzycznej i Teatralnej w Hamburgu. Koncert tradycyjnie wiąże się z zagadką (tytułowym PIN-em) związaną z wykonywanym repertuarem, którą będą mogli rozwiązać nasi słuchacze, zdobywając przy tym nagrody płytowe.
Polskie Radio Kierowców w dniach 1-3 maja skupi się na historii polskiej motoryzacji, będzie mówić o motocyklach, autach osobowych, ciężarówkach i autobusach.
Polska myśl techniczna. Przypomniane zostaną nazwiska inżynierów, konstruktorów oraz ich wynalazki. Autorzy spróbują odpowiedzieć na pytanie, co z tych motoryzacyjnych dokonań sprzed lat funkcjonuje do dziś.
Specjalna akcja dla słuchaczy Polskiego Radia Dzieciom. Zabawa dla całej rodziny. Polskie Radio Dzieciom w weekend 1-3 maja zachęca do wykonania własnoręcznie flagi Polski, a następnie nadesłanie zdjęcia pod specjalnie utworzonym postem na profilu facebookowym. Wszystkimi pracami pochwalimy się w galerii na naszej stronie i mediach społecznościowych.
8:00-10:00 "Poranek w PRD" - Przegląd książek związanych z Konstytucją 3 maja: "LUNETA CZASU I KONSTYTUCJA 3 MAJA” Katarzyna Ostrowska-Biernacka, "NASZA PACZKA I NIEPODLEGŁOŚĆ. O SZEŚCIU POLSKICH ŚWIĘTACH” Zofia Stanecka, „ALFABET POLSKI” Anna Skowrońska. Razem ze Smokiem Adasiem opowiemy też o fladze i o świętowaniu.
Audycję przeplatać będzie zabawa rodzinna "w ukryte słowo". Tym razem poszukamy, gdzie ukrył się "maj".
11:00-12:00 - "Leszek i Miś Michaś" - Pierwszy weekend majowy słynie z grillowania i odpoczynku. Leszek i Miś przygotowują przysmaki na grilla.
18:00-19:00 "Podwieczorek z Filipem i Leopoldem" – Królik i Lew opowiedzą dzieciom o historii uchwalenia konstytucji naszego kraju.
Dla rodziców:
21:00-23:00 „Strefa rodzica” – Jak rozkochać dzieci w nauce? Jak rozbudzić w dzieciach naturalną ciekawość świata tak by same garnęły się do nauki. Goście:
- Artur Kurasiński: przedsiębiorca, autor gier i komiksów, od ponad dwóch dekad obserwujący trendy technologiczne i społeczne, współautor edukomiksu "Róża, a co chcesz wiedzieć?",
- Przemysław Staroń: filozof, etyk, kulturoznawca, Nauczyciel Roku 2018
- Krzysztof Jaworski: pedagog specjalny, koordynator i trener edukacyjny związany ze Stowarzyszeniem "Cyfrowy Dialog", prowadzący warsztaty z kodowania dla dzieci.
23:00-1:00 "Co nam w duszy gra?" – Tylko polska muzyka – premierowa i „lekko odkurzona”, piękna, wiosenna. Premierowo z płyt wybrzmią Rainy Day z Warszawy, The Harpagans z Czeladzi, Łapka z Tychów, Michał Kielak z Białegostoku czy zespół Dubska z Bydgoszczy. Solowe albumy członków bielskiej kapeli Akurat, Plateau, Aurelii Luśni, Red Lips w coverze Republiki a Damiana Syjonfama w hicie Alibabek.
Propozycje literackie:
6:30 i 14:00 Słuchowisko "Ania z Avonlea" Lucy Maud Mongomery, w adaptacji Emilii Stawskiej. TPR z 1979 r. Wystąpili m.in.Anna Romantowska, Zofia Rysiówna, Grażyna Marzec, Mirosław Konarowski.
19:10 "Książka do poduszki" - "Powrót Tappiego do Szepczącego Lasu" Marcina Mortki, czyta Leszek Filipowicz.
Zapraszamy!
