1 października 1965 roku Rada EKD opublikowała Memorandum Wschodnie pod tytułem „Położenie wypędzonych i stosunek narodu niemieckiego do wschodnich sąsiadów. Ewangelickie memorandum.” Dokument ten zasadniczo zmienił dialog polsko-niemiecki, przygotował grunt pod porozumienie i stał się drogowskazem dla chrześcijańskiej refleksji nad przebaczeniem i pojednaniem.
Kilka tygodni później, 18 listopada 1965 roku, pojawiło się orędzie rzymskokatolickich biskupów polskich do biskupów niemieckich ze słynnymi słowami: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”.
Przewodnicząca Rady EKD, bp Kirsten Fehrs, podkreśla: „Zaledwie 20 lat po zakończeniu wojny memorandum dało impuls do pojednania, który oddziałuje do dziś. W obliczu grozy wojny i niewyobrażalnych aktów przemocy dokonanych przez Niemców w Polsce, a także późniejszych tragedii ucieczki i wypędzenia, do dziś odbieram ten odważny krok jako cud. Pojednanie nie jest aktem zakończonym, lecz procesem trwającym. To, co udało się dotąd osiągnąć w polsko-niemieckim pojednaniu, napawa mnie głęboką wdzięcznością.”
Program uroczystości (zob. załącznik) obejmuje modlitwy, refleksje teologiczne, wykłady oraz wydarzenia kulturalne. Głównym tematem będzie rola Kościołów w procesie pojednania wobec aktualnych wyzwań, takich jak populizm, ekstremizm, wojny i napięcia społeczne.
Bp Jerzy Samiec, Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP zwraca uwagę:
„Jeszcze dziesięć lat temu wojna wydawała się przeszłością, z której skutkami mierzyliśmy się, działając na rzecz pojednania. Dziś jednak żyjemy w zupełnie innym świecie – podzielonym, naznaczonym pandemią COVID, w którym coraz większą siłę i znaczenie polityczne zyskują skrajnie nacjonalistyczne ruchy i partie. To również świat, w którym słowo wojna powtarzane jest coraz częściej, a w niektórych miejscach staje się tragiczną codziennością. W takim świecie ciągle potrzebujemy odważnych przywódców, którzy wyzwolą się z niewoli sondaży, spojrzą w przyszłość, zrozumieją i wskażą właściwe drogi. Potrzebujemy też nieustannie przypominać sobie, jak kruche jest pojednanie i jak wiele wciąż wymaga od nas pracy.”
Wśród uczestników znajdą się m.in. Piotr Zgorzelski, Wicemarszałek Sejmu i Bodo Ramelow, Wicemarszałek Bundestagu oraz inni przedstawiciele Kościołów, nauki i polityki.
Głównym organizatorem jest Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce. Współorganizatorami są Kościół Ewangelicki w Niemczech, Ambasada Republiki Federalnej Niemiec w Warszawie, Kościół Ewangelicki Hesji i Nassau, Kościół Ewangelicki Berlina Brandenburgii Śląskich Górnych Łużyc, Polska Rada Ekumeniczna, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy w Warszawie oraz Katedra Berlińska. Wydarzenie wspiera Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej.
luteranie.pl