Беларуская Служба

Беларуская кніга за мяжой: інтэрв’ю з Валянцінай Андрэевай, прадстаўніцай выдавецтва «Гутэнбэрг» у Кракаве

23.08.2025 18:19
Пасьля ліквідацыі незалежных выдавецтваў у Беларусі кніга жыве ў эміграцыі. Новыя і старыя аўтары знаходзяць сваіх чытачоў за мяжой.
Аўдыё
  • Беларуская кніга за мяжой: інтэрв’ю з Валянцінай Андрэевай, прадстаўніцай выдавецтва «Гутэнбэрг» у Кракаве
ІлюстрацыяЛ. Вялічка/radyjo.net

Пасля 2020 году ў Беларусі былі ліквідаваныя амаль усе незалежныя выдавецтвы. Частка з іх пераехала за мяжу. У эміграцыі з’явіліся таксама новыя гульцы на беларускім кніжным рынку, бо беларусам за межамі краіны патрэбныя свае кнігі.

З прадстаўніцай выдавецтва «Гутэнбэрг» з Кракава Валянцінай Андрэевай размаўляе Яраслаў Іванюк.

— Выдавецтва  «Гутэнбэрг» часта можна сустрэць на розных кірмашах, дзе вы прэзентуеце свае кнігі. Што цяпер з’яўляецца найбольшым хітом вашага выдавецтва?

— Калі не браць пад увагу  «Слана» Сашы Філіпенкі, які выйшаў у траўні і, натуральна, пабіў усе рэкорды продажаў сярод нашых кніг. Зусім нядаўна гэты раман забаранілі ў Беларусі, і аўтар разам з намі, як выдавецтвам, вырашыў апублікаваць яго ў электронным выглядзе бясплатна. Яго можна спампаваць на старонцы  «Кнігі». Запрашаем карыстацца.

Вельмі папулярнымі аказаліся перавыданні твораў, напісаных у перыяд з 1991 па 2010 год, у першыя тры дзесяцігоддзі незалежнасці. Высветлілася, што кнігі, якія тады выходзілі накладам 200–300 асобнікаў і атрымлівалі галоўныя літаратурныя прэміі, не трапілі да шырокай аўдыторыі, але і сёння выклікаюць вялікую цікавасць. Таму, перавыдаўшы творы Уладзіміра Някляева, Макса Шчура і Югасі Каляды, мы заўважылі істотны попыт на літаратуру старэйшага пакалення беларускіх аўтараў. (...)

—  «Слон» — не адзіная кніга гэтага аўтара, якую вы выдалі. Яго іншыя творы, думаю, таксама нядрэнна прадаюцца, хаця Саша Філіпенка піша па-руску, а ў вас яны выходзяць у беларускім перакладзе.

— Так, Саша Філіпенка піша па-руску. Аднак для яго было вельмі важна, каб ягоныя кнігі з’явіліся і па-беларуску. Ён уважліва паставіўся да рэдагавання перакладаў, усе яны аўтарызаваныя. Што да  «Слана», то ён нават быў перапрацаваны аўтарам. У кнізе ёсць крыжаванка, якую немагчыма было перакласці даслоўна, таму давялося ствараць яе нанова і перапісваць асобныя часткі тэксту пад патрэбы гэтай крыжаванкі.

Мы ўжо выдалі тры іншыя ягоныя раманы ў перакладзе на беларускую мову:  «Былы сын»,  «Крэмулятар» і  «Чырвоны крыж». А гэтай восенню плануем анансаваць пераклад кнігі  «Вяртанне ў астрог». Гэта дэтэктыў Сашы Філіпенкі, і, магчыма, атрымаецца прэзентаваць яго на фестывалі  «Прадмова». (...)

Яраслаў Іванюк

Размову цалкам слухайце ў далучаным гукавым файле!