Пазней Ушакоў пракансультаваўся па гэтай прапанове са спецыяльным прадстаўніком Пуціна па міжнародным супрацоўніцтве Кірылам Дзмітрыевым, каб вызначыць, наколькі цвёрда Крамлю варта прытрымлівацца сваіх патрабаванняў. Падрабязнасці былі раскрыты дзякуючы запісам тэлефонных званкоў чыноўнікаў, апублікаваным Bloomberg.
Як трэба падаць інфармацыю прэзідэнту ЗША
Дарадцы вялі закулісныя дыскусіі аб тым, як павінна выглядаць мірнае пагадненне, і пасланнік Трампа адкрыта інструктаваў Крэмль, як трэба падаць гэта прэзідэнту ЗША.
«Я, проста, патэлефанаваў бы, каб нагадаць, што вы віншуеце прэзідэнта з дасягненнем, што вы падтрымалі яго, што вы паважаеце яго як чалавека міру і што вы шчыра радуецеся вынікамі яго працы», — сказаў Віткоф Ушакову, скарыстаўшыся момантам пасля паспяховага пагаднення на Блізкім Усходзе і паказваючы, на якіх акцэнтах варта завастрыць увагу.
У кантэксце місіі, даручанай яму Белым домам — завяршыць «дзявятую вайну» менш чым за год — такі тон не выклікае здзіўлення і адпавядае тыповай практыцы кантактаў паміж дарадцамі сусветных лідараў.
Рускія прызналі, што план быў адпраўлены ў Вашынгтон з Масквы
Праблема ў тым, што Віткофа, які дрэнна разумее Расію і правілы дыпламатыі (як адкрыта прызнаў сам Трамп), занадта лёгка і занадта проста абыгрываюць. Крамлёўскія спецыялісты па крытычных сітуацыях, напэўна, радыя таму, што на адну з ключавых пасад у сферы бяспекі ў сучасным свеце быў абраны нью-ёркскі забудоўшчык.
Аднак большым ударам па пазіцыі Віткофа — бо ўцечка інфармацыі накіравана менавіта на яго — стала прызнанне Ушакова і Дзмітрыева, што мірны план, які абмяркоўваецца сёння, быў адпраўлены ў Вашынгтон з Масквы.
Дзмітрыеў прапанаваў пераслаць расійскі дакумент амерыканцам «неафіцыйна», спадзеючыся, што адміністрацыя Трампа прыме рашэнне, максімальна блізкае да расійскага. І сапраўды, так і атрымалася: першапачатковы план з 28 пунктаў, хоць і ахопліваў некалькі стратэгічных абласцей (і ў гэтым сэнсе быў відавочна непрафесійным), аддаваў перавагу ключавым расійскім патрабаванням, ад прызнання тэрытарыяльных набыткаў ва Украіне да ўмяшання ў палітычнае жыццё ўсходняга флангу НАТА.
А хто падслухаў «дарадцаў»?
Цяжка ўявіць сабе большы падарунак: пакуль расійскія войскі, якія працягваюць захопніцкую вайну, што доўжыцца амаль столькі ж, колькі і так званая Вялікая Айчынная вайна, гадамі завісаюць у малавядомых вёсках Данбаса, ЗША распрацоўваюць план абмежавання суверэнітэту дзяржаў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы. Наіўнасць у адносінах да Расіі, якая нібыта «адмовіцца ад сваёй агрэсіўнай палітыкі», нават не вартая ўзгадвання.
Уцечка размоў таксама дэманструе прыярытэт канцэпцыі «спецыяльных пасланцоў» над традыцыйнай дыпламатыяй. Уцечка, якая адбылася ў той час, калі ЗША найбольш актыўна спрабуюць спыніць амаль чатырохгадовае расійскае ўварванне, не з'яўляецца выпадковасцю. Да гэтага часу няма інфармацыі пра тое, хто падслухоўваў дарадцаў (шмат чутак пра ўдзел Украіны), але можна з упэўненасцю сказаць, што апублікаванне запісаў можа прынесці карысць традыцыйнаму апарату дзяржсакратара Марка Рубіа. Той самы, чые парады прывялі да адмены няўдалага Будапешцкага саміту і які нядаўна ўступіў у канкурэнцыю з Дж. Д. Вэнсам за пераемніка Трампа.
На што ж гатовы Вашынгтон?
Вішанькай на торце стала паведамленне The Insider, згодна з якім адным з пунктаў, якія не былі ўключаны ў канчатковую версію 28-пунктавага плана, была гатоўнасць Расіі выйсці са стратэгічнага партнёрства з Пекінам у абмен на паляпшэнне адносін з Вашынгтонам і выгадныя ўмовы пагаднення. Паведамляецца, што Трампу таксама прапаноўвалася стварэнне «новай хрысціянскай кааліцыі» супраць Кітая.
Хоць гэтая інфармацыя, верагодна, перабольшаная, яна пацвярджае, што жаданне ЗША нармалізаваць адносіны з Расіяй вынікае не з «русафільства», а са стратэгічнага разліку. У пошуках партнёра — ядзернай звышдзяржавы — для канкурэнцыі з Пекінам, Вашынгтон гатовы маргіналізаваць інтарэсы менш значных дзяржаў.
У адказ на ўцечку інфармацыі Трамп абмежаваўся заявай, што Віткоф «не з'яўляецца прарасійскім» і што яго задача — «прадаваць» ідэі абодвум бакам, асабліва расіянам, куды ён быў прызначаны пасланнікам. Ён таксама заявіў, што ўцечка запісаў не паўплывае на перамовы, і што сам Віткоф наведае Расію на наступным тыдні. Прымяншаючы скандал, прэзідэнт, верагодна, паспрабуе закрыць гэтую справу і дазволіць перамовам працягвацца.
Леон Піньчак, аналітык па пытаннях бяспекі і ўсходніх спраў, Polityka Insight.