Палата прадстаўнікоў і Савет Рэспублікі адобрылі праект змяненняў у закон аб прэзідэнце. Ён прадугледжвае прывядзенне закона ў адпаведнасць з абноўленай Канстытуцыяй, вызначае пералік выпадкаў, калі прэзідэнт можа аддаць загад аб пачатку баявых дзеянняў без аб'яўлення вайны, паведамляе Reform.by
Дакумент таксама змяшчае гарантыі для прэзідэнта і членаў яго сямʼі, у тым ліку прэзідэнта, які спыніў свае паўнамоцтвы. Тэкст законапраекта зʼявіўся на Нацыянальным прававым інтэрнет-партале.
Гарантыі прэзідэнту, які выконвае свае паўнамоцтвы, уключаюць дзяржаўнае забеспячэнне і абслугоўванне. Іх пералік зацверджаны ў абноўленай рэдакцыі. У яго ўключаны:
- заработная плата ў адпаведнасці з заканадаўствам;
- памяшканні для пражывання, часовага знаходжання і (або) адпачынку;
- транспартнае абслугоўванне;
- матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне, сацыяльнае-бытавое і іншае абслугоўванне;
- дзяржаўная ахова, якая ўскладаецца на дзяржаўны орган спецыяльнага прызначэння;
- выдаткі на прадстаўнічыя мэты ўнутры краіны;
- выдаткі, звязаныя з наведваннем замежных дзяржаў;
- медыцынскае абслугоўванне;
- абавязковае дзяржаўнае страхаванне;
- урадавая і спецыяльная сувязь.
У пераліку зменены некаторыя фармулёўкі. Раней размова ішла аб службовым жылым памяшканні, зараз дабаўлены памяшканні для часовага знаходжання і адпачынку. Зʼявіліся пункты аб матэрыяльна-тэхнічным, сацыяльна-бытавым і іншым абслугоўванні, а таксама ўрадавай і спецыяльнай сувязі, але ўбраны пункт аб дзяржаўнай дачы.
У новай рэдакцыі таксама прапісана, што ўсе гарантыі, за выключэннем зарплаты, распаўсюджваюцца на чальцоў сямʼі прэзідэнта на працягу тэрміна яго паўнамоцтваў. Да членаў сямʼі прэзідэнта, а таксама прэзідэнта, які спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў, адносяцца бацькі, муж (жонка), дзеці, у тым ліку паўналетнія. Таксама вызначана, што для іх заканадаўствам могуць устанаўлівацца іншыя дадатковыя прававыя і сацыяльныя гарантыі.
Праект змяшчае і новы артыкул аб тым, што «пахаванне і ўвекавечанне памяці прэзідэнта, а таксама прэзідэнта, які спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў, ажыццяўляюцца за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту».
Закон дапаўняецца раздзелам аб гарантыях прэзідэнту, які спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў, і членам яго сямʼі. У ёй прапісана, што былы прэзідэнт становіцца дэлегатам ВНС, а з яго згоды – і пажыццёвым членам Савета Рэспублікі. Пры гэтым дадзенае палажэнне не распаўсюджваецца на прэзідэнта, які «спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў пры стойкай няздольнасці па стане здароўя ажыццяўляць абавязкі».
Былы прэзідэнт таксама зможа ўдзельнічаць ва «кіраванні некамерцыйнымі арганізацыямі, заснаванымі ім у мэтах садзейнічання ўмацаванню беларускай дзяржаўнасці, рэалізацыі мерапрыемстваў у сацыяльнай, культурнай, адукацыйнай, спартовай і іншых грамадска-карысных сферах». Нагадаем, нядаўна стала вядома аб рэгістрацыі «Фонду Першага». Пазней Аляксандр Лукашэнка прызнаўся, што выступіў ініцыятарам стварэння і патронам гэтага фонду.
У праекце закона прапісана, што былы прэзідэнт мае недатыкальнасць.
«Ён не можа быць прыцягнуты да адказнасці за дзеянні, здзейсненыя ў сувязі з ажыццяўленнем ім прэзідэнцкіх паўнамоцтваў, а таксама ў сувязі з гэтым затрыманы, іншым чынам пазбаўлены асабістай свабоды, падвергнуты следчым і іншым працэсуальным дзеянням», – гаворыцца ў тэксце.
Недатыкальнасцю будуць валодаць і члены яго сямʼі. Таксама недатыкальнымі будуць займаныя былым прэзідэнтам і членамі яго сямʼі жылыя і службовыя памяшканні, транспартныя сродкі, якія выкарыстоўваюцца імі, сродкі сувязі, якія належаць ім архівы, іншая маёмасць, дакументы, багаж і іх перапіска.
Крымінальныя справы аб злачынствах, учыненых у адносінах да прэзідэнта, які спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў, членаў яго сямʼі, будзе разглядаць Вярхоўны суд.
Былы прэзідэнт будзе мець пажыццёвую дзяржаўную ахову. Дзяржахова для членаў яго сямʼі будзе давацца ў адпаведнасці з заканадаўствам.
За прэзідэнтам і яго сямʼёй будзе захавана права на медабслугоўванне, якое ім давалася падчас выканання паўнамоцтваў, а таксама права на транспартнае абслугоўванне ў парадку, які вызначаецца заканадаўчымі актамі. Жыццё і здароўе прэзідэнта падлягаюць абавязковаму дзяржаўнаму страхаванню за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту.
Былы прэзідэнт будзе мець права на пажыццёвае штомесячнае грашовае ўтрыманне ў памеры 100% зарплаты, устаноўленай заканадаўствам дзейснаму прэзідэнту.
Таксама пасля спынення выканання паўнамоцтваў прэзідэнт бязвыплатна атрымае ва ўласнасць на выбар дзяржаўную нерухомасць для пастаяннага пражывання, уключаючы «зямельны ўчастак з размешчанымі на ім капітальнымі пабудовамі (будынкамі, збудаваннямі), ізаляванымі памяшканнямі, іншай нерухомай маёмасцю, у тым ліку гаспадарчага прызначэння, прызначаным для эксплуатацыі і абслугоўвання дадзенай нерухомай маёмасці, а таксама рухомую маёмасць, звязаную з добраўпарадкаваннем і эксплуатацыяй нерухомай маёмасці». Пры гэтым ён не будзе плаціць падаходны падатак адносна гэтай маёмасці.
Былы прэзідэнт зможа бясплатна карыстацца заламі для афіцыйных асоб і дэлегацый у аэрапортах, аўтавакзалах , чыгуначных вакзалаў, рачных партоў.
Ён зможа мець памочнікаў, бясплатна карыстацца ўрадавай і спецыяльнай сувяззю, а яго паштовыя і тэлеграфныя адпраўленні будуць апрацоўвацца і дастаўляцца як урадавыя.
Кожны з членаў сямʼі былога прэзідэнта пасля яго смерці будзе атрымліваць грашовае ўтрыманне ў памеры, прадугледжаным для прэзідэнта, які спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў.
У апошнім артыкуле кіраўніка аб гарантыях былому прэзідэнту прапісана, што «гонар і годнасць прэзідэнта, які спыніў выкананне сваіх паўнамоцтваў, абараняюцца ў парадку, устаноўленым законам».
яс