У ноч з аўторка на сераду лятаючы абʼект разбіўся і выбухнуў на кукурузным полі каля горада Асіны ў Люблінскім ваяводстве. Віцэ-прэмʼер і міністр нацыянальнай абароны Уладзіслаў Косіняк-Каміш у сераду абвясціў, што абʼект, які ўпаў, быў расійскім беспілотнікам. Міністэрства замежных спраў абвясціла аб ноце пратэсту, адрасаванай Расіі ў сувязі з парушэннем польскай паветранай прасторы.
З канца красавіка 2023 года польская сістэма супрацьпаветранай абароны грунтуецца на мабільных кантэйнерных сістэмах SKYctrl L, вырабленых гдынскай кампаніяй Advanced Protection Systems. Кожная сістэма можа пакрываць плошчу амаль 30 квадратных кіламетраў. Для больш буйных абʼектаў далёкасць выяўлення складае 10 кіламетраў, а для меншых беспілотнікаў – 3 кіламетры.
Якуб Палоўскі адзначыў, што Польшча пачала сурʼёзнае будаўніцтва СПА ў 2022 годзе, пасля паўнамаштабнай агрэсіі Расіі супраць Украіны. «Мы не можам чакаць, што яна будзе добрай зараз, не за такі кароткі час», – падкрэсліў эксперт.
Эксперт растлумачыў, што SKYctrl L – гэта кропкавая сістэма абароны. Яна можа выяўляць беспілотнікі на максімальнай адлегласці ў некалькі кіламетраў, а на практыцы – менш.
«Калі сістэм толькі некалькі, узнікае пытанне, дзе іх разгарнуць. Іх нельга выкарыстоўваць бесперапынна – 24 гадзіны ў суткі, сем дзён на тыдзень. Яны патрабуюць перыядычных праверак і рамонту, а таксама выкарыстання ў падрыхтоўцы аператараў», – падкрэсліў эксперт.
Абмежаваная колькасць сістэм прымушае вайскоўцаў выбіраць, ці варта ім абараняць дзяржаўную мяжу, ці стратэгічныя абʼекты, такія як аэрапорты. Як адзначыў Палоўскі, сістэм для бяспекі ўсёй усходняй мяжы занадта мала. Таму неабходна таксама вырашыць, ці размяшчаць іх на мяжы з Беларуссю ці з Украінай.
«Таму мы павінны імкнуцца набыць як мага больш такіх і падобных сістэм», – падкрэсліў эксперт. Ён дадаў, што спадзяецца гэта будзе магчыма ў рамках праграмы «Усходні шчыт».
Эксперт вітаў намер, абвешчаны міністрам нацыянальнай абароны Уладзіславам Косіняк-Камішам, набыць акустычныя сістэмы, якія выяўляюць гук набліжаючыхся беспілотнікаў. Ён адзначыў, што ўкраінцы ўжо паспяхова выкарыстоўваюць такія рашэнні, і іх кошт значна ніжэйшы за кошт радараў. Аднак акустычныя сістэмы патрабуюць пастаяннай мадэрнізацыі, бо некаторыя беспілотнікі, якія выкарыстоўваюцца расіянамі, абсталяваны мадыфікаванымі рухавікамі, якія значна цішэйшыя за тыя, што ў мадэлях Shahed.
Суразмоўца падкрэсліў, што беспілотнікі значна цяжэй выявіць, чым іншыя сродкі паветранага нападу. Паколькі яны ляцяць на малой вышыні, радар рэгіструе іх толькі тады, калі яны знаходзяцца адносна блізка. Выяўленне беспілотнікаў таксама больш складанае, чым выяўленне ракет, такіх як Х-55, якая ўпала каля Быдгашча ў 2023 годзе. Ракеты рухаюцца хутчэй і, дзякуючы эфекту Доплера, лепш бачныя для радараў. «Радар не прыме памылкова ракету за зграю птушак, але ў выпадку з беспілотнікам гэта можа здарыцца», – адзначыў эксперт.
Чакаецца, што ў бліжэйшыя гады магчымасці Польшчы па выяўленні зброі паветранага нападу значна павялічацца дзякуючы аэрастатам «Барбара». У маі 2024 года Міністэрства нацыянальнай абароны падпісала кантракт на 960 мільёнаў долараў на набыццё чатырох сістэм, кожная з якіх уяўляе сабой паветраны шар даўжынёй больш за 70 метраў і абсталяваны радарам. Замацаваны на зямлі аэрастат можа ўзляцець на вышыню амаль 5 км, адкуль ён зможа выяўляць абʼекты на адлегласці больш за 300 км – бесперапынна на працягу месяца.
«Гэта выдатнае дапаўненне да магчымасцей супрацьпаветранай абароны, радыёлакацыйнай сістэмы і радыёлакацыйнай разведкі», – заявіў у сераду Косіняк-Камыш, дадаўшы, што першыя аэрастаты павінны прыбыць у Польшчу ў бліжэйшыя месяцы.
Паводле слоў Якуба Палоўскага, аэрастаты «Барбара» будуць ідэальнымі для мірнага часу дзякуючы сваім высокім магчымасцям апрацоўкі сігналаў і далёкасці дзеяння, якая перавышае большасць іншых радыёлакацыйных прылад. «Аднак яны вельмі вялікія і стацыянарныя, таму ў выпадку канфлікту іх можна лёгка знішчыць», – адзначыў эксперт.
У 2028 годзе чакаецца прыбыццё элементаў «Усходняга шчыта» для барацьбы з беспілотнікамі – шматлікіх датчыкаў з далёкасцю дзеяння ад некалькіх да дзясяткаў кіламетраў.
PAP/вх