Пасля таго, як больш чым 110 мільярдаў долараў дапамогі Украіне былі спынены палітычнымі спрэчкамі ў Вашынгтоне і Бруселі, усё больш узнікае пытанне, як доўга Кіеў зможа супрацьстаяць расійскай агрэсіі і абараняць украінскія гарады, электрастанцыі і парты ад ракетных нападаў.
Акрамя патэнцыйна катастрафічных наступстваў для Украіны, некаторыя еўрапейскія хаўруснікі пачалі разглядаць наступствы правалу Паўночнаатлантычнай дамовы (NATO) у найбуйнейшым канфлікце ў Еўропе пасля Другой сусветнай вайны.
Пагроза з боку Расіі для Усходняй Еўропы рэзка ўзрасце
Падчас унутраных перамоваў саюзнікі па пераацэньваюць рызыку, якую Расія, падбадзёраная сваімі поспехамі ва Украіне, уяўляе для чальцоў Альянсу. Да ўварвання Украіна дзейнічала як буфер паміж Расіяй і членамі NATO, за выключэннем краін Балтыі.
На думку экспертаў, наступствы паразы Украіны будуць адчувальныя ва ўсім свеце
Як высветліла Bloomberg, на думку экспертаў, наступствы паразы Украіны будуць адчувальныя ва ўсім свеце, тым больш што некаторыя амерыканскія партнёры і саюзнікі ставяць пад сумнеў давер да абаронных абяцанняў Вашынгтона.
Ва ўнутраных дыскусіях саюзнікі па NATO мяркуюць, што наступствы такога стратэгічнага правалу будуць значна больш глыбокімі, чым наступствы няўдалага вываду ЗША з Афганістана ў 2021 годзе.
У будучыні яшчэ не выключана, што Дональд Трамп пераможа на прэзідэнцкіх выбарах у наступным годзе і выканае свае публічныя абяцанні выйсці з асноўных альянсаў, у тым ліку NATO, і заключыць з Пуціным пагадненне адносна Украіны.
Калі б Расія цалкам акупавала Украіну, яна магла б стварыць новыя вайсковыя базы на захадзе краіны. Пагроза з боку Расіі для Усходняй Еўропы рэзка ўзрасце.
Пачуццё трывогі, якое расце, пранікае ў публічныя заявы лідараў. Яны набывалі ўсё больш пранізлівы тон, калі прыхільнікі дапамогі заклікалі сваіх апанентаў не трымаць важную дапамогу ў закладніках унутрыпалітычных спрэчак, што рэдка здаралася ў папярэдніх дэбатах.
«Калі Украіна не атрымае падтрымкі з боку ЕС і ЗША, Пуцін выйграе», – заявіў прэм’ер-міністар Ірландыі Леа Варадкар на мінулым тыдні на саміце ЕС, дзе быў заблакаваны пакет дапамогі на наступны год у 50 мільярдаў еўра. Дзякуючы хітрасці быў ухвалены шмат у чым сімвалічны жэст адкрыцця шляху да будучага сяброўства Украіны.
У ЗША прэзідэнт Джо Байдэн на мінулым тыдні паабяцаў падтрымліваць Украіну «пакуль мы можам», рытарычны зрух ад папярэдніх запэўненняў, што ён будзе падтрымліваць яе «столькі, колькі будзе неабходна». Рэспубліканцы ў Кангрэсе адмовіліся ўхваліць дапамогу ў памеры 61 мільярда долараў на наступны год, пакуль Байдэн не саступіць іх патрабаванням аб больш жорсткай палітыцы на паўднёвай мяжы ЗША. Спробы дамовіцца пакуль не мели поспеху.
Акрамя росту грамадскага скептыцызму адносна кошту падтрымкі Украіны, вынікі летняга контрнаступу Кіева таксама расчароўваюць. Войскі Кіева дасягнулі толькі сціплых поспехаў у барацьбе з умацаванымі расійскімі сіламі, што выклікае сумневы ў тым, ці рэальная публічна заяўленая мэта Украіны вярнуць сабе ўсю акупаваную Пуціным тэрыторыю.
«Узмацняецца заклапочанасць з нагоды адсутнасці дзеянняў па дапамозе Украіне па абодва бакі Атлантыкі і расчараванне з нагоды стагнацыі з трагічнымі наступствамі на полі бою», – сказала Крысцін Берзіна, дырэктар-распарадчык Нямецкага фонду Маршала ў Вашынгтоне. «Магчымасць страты Украінай дадатковай тэрыторыі ці нават суверэнітэту ўсё яшчэ разглядаецца».
На думку еўрапейскіх чыноўнікаў, Расія, верагодна, будзе дамагацца захопу большай тэрыторыі і знішчэння большай інфраструктуры, калі Украіна не атрымае зброю, неабходную для абароны. Украіна, няздольная абараніць сябе, можа быць вымушаная прыняць пагадненне аб спыненні агню на ўмовах Расіі, заявілі яны.
Прыхільнікі дапамогі Украіне як у ЕС, так і ў ЗША кажуць, што падтрымка, верагодна, будзе ў той ці іншай форме ўхвалена ў пачатку наступнага года. Але чыноўнікі кажуць, што гэта наўрад ці зробіць значны прарыў на полі бою.
Больш за тое, перспектывы становяцца ўсё больш незразумелымі, а тупік на фронце ўсё больш выразна паказвае, што барацьба можа расцягнуцца на гады.
Пагроза для краін Балтыі
У краінах Балтыі чыноўнікі ўжо кажуць грамадству быць гатовым да наступнай вайны, таму што сілы Пуціна не будуць знішчаныя ва Украіне.
Занепакоенасць балтыйскіх дзяржаў засяроджваецца на тым, што калісьці было неймавернай перспектывай – ці зможа Расія напасці на краіны альянсу. Больш за тое, нягледзячы на публічныя запэўніванні Байдэна, нарастаюць пытанні аб тым, ці сапраўды Злучаныя Штаты і іншыя саюзнікі падверглі б свае войскі рызыцы, каб абараніць невялікія дзяржавы на ўсходнім флангу НАТА, якія калісьці ўваходзілі ў склад Савецкага Саюза.
Расія не баіцца NATO
«Расія не баіцца NATO», – заявіў на мінулым тыдні ў інтэрв'ю мясцоваму тэлеканалу камандуючы эстонскім войскам Марцін Герэм, ацэньваючы, што расійская армія можа быць гатовая напасці на NATO на працягу года пасля канфлікту ва Украіне, якая не зʼяўляецца членам альянсу.
Іншыя заходнія чыноўнікі заявілі, што спатрэбіцца як мінімум некалькі гадоў, каб кампенсаваць велізарныя страты, якія панесла пуцінская армія ва Украіне.
Аднак ранейшая вера ў тое, што ўварванне ва Украіну будзе «стратэгічнай паразай» для расійскага лідара, аслабла, змяніўшыся ў некаторых колах расце пачуццём таго, што Пуцін зможа перачакаць ціск з боку ЗША і іх саюзнікаў.
Фінляндыя ўмацоўвае свае сістэмы абароны
Фінляндыя, якая ў гэтым годзе ўступіла ў NATO, ва ўмовах росту пагрозы з боку Расіі актывізавала ўласную працу па стварэнні сістэмы абароны і спрабуе ўмацаваць сувязі ў сферы бяспекі з ЗША. Тым часам у нядзелю Пуцін папярэдзіў, што Расія плануе размясціць дадатковыя войскі ўздоўж мяжы з Фінляндыяй. Гэтая мяжа зʼяўляецца самай працяглай мяжой паміж Расіяй і членам NATO.
Наступствы перамогі Расіі
Адзін заходні чыноўнік распавёў, што перамога Расіі выкліча хвалю бежанцаў, якія накіроўваюцца ў ЕС.
У той жа час, сказаў чыноўнік, украінскі рух супраціву пяройдзе да партызанскай тактыкі, то бок баі будуць працягвацца на больш нізкім узроўні, замацоўваючы нестабільнасць на ўсходняй мяжы ЕС.
Іншыя афіцыйныя асобы заявілі, што некаторыя еўрапейскія краіны могуць імкнуцца ўмацаваць свае сувязі з Масквой ці Пекінам, каб не спадзявацца занадта моцна на ненадзейныя Злучаныя Штаты.
Паколькі расійскія войскі патэнцыйна знаходзяцца значна бліжэй да межаў Польшчы, Славакіі, Венгрыі і Румыніі, а таксама да Крыма, што дае Крамлю дамінуючую пазіцыю ў Чорным моры, Злучаным Штатам трэба будзе зрабіць значныя інвестыцыі ў свае еўрапейскія сілы, каб стварыць надзейны фактар стрымлівання, гаворыцца ў дакладзе Інстытута вывучэння вайны, апублікаваным на мінулым тыдні.
Злучаным Штатам давядзецца разгарнуць «значную частку» сваіх наземных сіл, а таксама «вялікую колькасць» авіяцыі. Улічваючы абмежаванні вытворчасці ў ЗША, гэта можа прымусіць Белы дом выбіраць паміж захаваннем дастатковай колькасці сіл у Азіі для абароны Тайваня ад патэнцыйнага нападу Кітая або стрымлівання нападу Расіі на NATO.
Bloomberg/forsal.pl/вх