У панядзелак спікер парламенту Грузіі Шалва Папуашвілі з кіруючай партыі «Грузінская мара» падпісаў закон аб празрыстасці замежнага ўплыву, вядомы як закон аб г.зв. замежных агентах. Супраць новага закона выступаюць самі грузіны і прэзідэнт Саламэ Зурабішвілі.
Абвяшчаючы аб падпісанні законапраекта, Папуашвілі сцвердзіў, што закон служыць інтарэсам краіны і яе грамадзянам, і раскрытыкаваў апазіцыю за тое, што яна «ставіць інтарэсы іншых краін вышэй за інтарэсы Грузіі».
На пачатку мінулага тыдня кіруючая партыя адхіліла прэзідэнцкае вета. Паводле грузінскага заканадаўства, калі законапраект не падпісвае кіраўнік дзяржавы, яго павінен падпісаць спікер парламента. Прэм'ер-міністр Іраклій Кабачыдзэ, якога цытуе агенцтва «Інтэрпрэс», заявіў, што новы закон «уступіў у сілу і эмоцыі трэба пакінуць у баку».
Паводле ацэнак СМІ, працэс рэгістрацыі няўрадавых арганізацыяў і СМІ ў якасці «замежных агентаў» увойдзе ў «актыўную фазу» на пачатку восені, гэта значыць за некалькі тыдняў да парламенцкіх выбараў, прызначаных на канец кастрычніка. Гэта азначае, што гэта можа перашкаджаць ключавому працэсу грамадзянскай супольнасці па назіранні за выбарамі, які праводзіцца арганізацыямі трэцяга сектара.
Пасля ўступлення закона ў сілу і на працягу двух месяцаў быў створаны рэестр «арганізацый, якія пераследуюць інтарэсы замежнай дзяржавы», арганізацый і СМІ, якія складаюць больш за 20% атрымаюць фінансаванне з-за мяжы, яны будуць абавязаны зарэгістравацца.
У выпадку адмовы прадугледжаны штраф у памеры прыкладна 9 тыс. долараў ЗША. Затым дзяржава сама ўнясе арганізацыю ў спіс. Калі арганізацыя не запоўніць фінансавую дэкларацыю, яна атрымае яшчэ адзін штраф у памеры 3,6 тыс. злотых. Дзяржава можа праводзіць наступныя праверкі кожны месяц і кожны раз накладаць штраф, калі палічыць, што фармальнасці не выкананыя.
Закон аб агентах таксама прадугледжвае тое, што СМІ называюць «механізмам даносаў». Любы чалавек можа напісаць заяву аб тым, што тая ці іншая структура зʼяўляецца «замежным агентам», і на гэтай падставе дзяржаўныя структуры пачнуць праверку.
З сярэдзіны красавіка ў Грузіі працягваюцца масавыя пратэсты супраць законапраекта. На думку крытыкаў, гэта дазволіць уладам знішчыць грамадзянскую супольнасць і ўкараніць аўтарытарную мадэль кіравання ў расійскім стылі, і, перш за ўсё, перакрые шлях Грузіі ў ЕС. Прыняцце закона выклікала беспрэцэдэнтны крызіс у адносінах Тбілісі з Захадам. Грузінскае грамадства ў пераважнай большасці праеўрапейскае.
Улады Грузіі сцвярджаюць, што хочуць «празрыстасці і абароны суверэнітэту». Яны называюць крытыкаў іх дзеянняў «партыяй глабальнай вайны» і абвінавачваюць у арганізацыі пратэстаў «знешнія сілы». Прававыя аналізы Венецыянскай камісіі і Бюро па дэмакратычных інстытутах і правах чалавека (БДІПЧ) АБСЕ грузінскія ўлады палічылі «неапраўданымі» і палітычна матываванымі.
ав