Дзе любіў адпачываць даваенны бамонд Польшчы? Польская Рыўера на Днястры (ШМАТ ФОТА)

На гэтым курорце, дзякуючы геаграфічнаму размяшчэнню, панаваў сапраўдны трапічны клімат.

Адпачыннікі на беразе Днястра ў Залешчыках. 1930-я гады

.

Польская Рыўера – так называлі гэты курортны гарадок у даваеннай Польшчы, куды на летні адпачынак любілі ездзіць прадстаўнікі тагачаснага бамонду. Невялікае мястэчка Залешчыкі маляўніча раскінулася на берагах Днястра і знаходзілася на ўсходняй граніцы тагачаснай Польшчы – на самай мяжы з Румыніяй.

Сёння Залешчыкі (каля 10 тыс. жыхароў) - у Цярнопальскай вобласці Украіны, да вайны ж уваходзілі ў склад Цярнопальскага ваяводства Польшчы. Залешчыкі былі памежным горадам, акружаным з трох бакоў Румыніяй, таму ён быў месцам дыслакацыі атрадаў Корпусу аховы памежжа і Мытнай службы. Але Залешчыкі перш за ўсё – гэта вядомы польскі даваенны курорт, які дзякуючы мяккаму клімату прыцягваў летам шматлікіх адпачыннікаў.

На набярэжнай Днястра

Гарадок размешчаны нібы на паўвостраве, з трох бакоў акружаны Днястром, якая ў тыя часы была пагранічнай ракой. Больш за тое, Залешчыкі размяшчаліся ў даліне з высокімі пагоркамі, парослымі густымі букавымі лясамі. Дзякуючы гэтаму гарадок меў адпаведны мікраклімат з гарачым надвор’ем, малой колькасцю ападкаў і адсутнасцю халоднага ветру, ад якога мястэчка ахоўвалі высокія лясістыя ўзвышшы.

Залешчыкі знаходзяцца прыкладна на шыраце Паўночнай Афрыкі, але дзякуючы геаграфічнаму размяшчэнню тут панаваў сапраўдны трапічны клімат. І калі на Балтыцы можна было чакаць пагаршэння надвор’я, то ў Залешчыках яно было адпаведным для адпачынку. Больш за тое, летні сезон тут пачынаўся ў маі і завяршаўся ажно ў кастрычніку.

Летні адпачынак на Днястры

Адпаведны мікраклімат і надвор’е спрыялі таксама вырошчванню культур, якія ў іншых рэгіёнах Польшчы былі невядомыя. Так, у Залешчыках вырошчвалі кавуны, дыні, абрыкосы, цытрусавыя і вінаград. У 1930-я гады ў гарадку пачалі арганізоўваць свята маладога віна, бо тут пачалі вырабляць віно з мясцовых гатункаў вінаграду.

Свята маладога віна

Але экзатычнымі як на той час фруктамі маглі частавацца не толькі турысты: раз у тыдзень да пасажырскага спальнага цягніка, які курсаваў на трасе Залешчыкі – Гдыня праз Варшаву, прычапляўся спецыяльны таварны вагон. У яго грузілі паўднёвыя фрукты і садавіну, якая пазней трапляла на сталы ў польскай сталіцы і іншых гарадах. Дарэчы, маршрут Гдыня – Залешчыкі ў 1930-х гадах быў найдаўжэйшай чыгуначнай трасай, па якой хадзіў прамы цягнік – адлегласць паміж гарадамі складала 1 тыс. 314 км.

Агульны від на набярэжную Днястра

У Залешчыках для адпачыннікаў былі два пляжы для прыёму сонечных ваннаў і купання ў Днястры. Прычым вада ў рацэ таксама была адпаведная. Так, у разгар лета а 08:00 раніцы яе тэмпература складала +21-22 градусы, а апоўдні - +35. Летам турысты адпачывалі, а вось вечарам накіроўваліся на танцы на набярэжную Днястра альбо ў шматлікія кафэ, рэстараны і гасцініцы курорту.

Пляж на Дныстры

Па Днястры можна таксама было паплаваць на лодках альбо невялікім прагулачным параходзе, а вечарам прагуляцца па добраўпарадкаванай набярэжнай з мноствам летніх кафэ.

Адпачынак у поўным разгары

Адпаведныя ўмовы адпачынку, ідэальны клімат і разнастайнасць паўднёвай гародніны і садавіны прыцягвалі ў Залешчыкі тагачасны польскі бамонд. Тут адпачывалі вядомыя пісьменнікі, артысты, мастакі і палітыкі. Быў нават маршал Юзэф Пілсудскі – кіраўнік польскай дзяржавы. Ён прыехаў у Залешчыкі ў 1933 годзе і правёў тут тры тыдні. Дарэчы, маршал прасіў, каб яго прыезд застаўся ў таямніцы, бо Пілсудскі не любіў празмернай увагі да сваёй асобы.

Юзэф Пілсудскі (у светлым плашчы) пасля прыбыцця на цягніку на станцыю Залешчыкі

Але візіт у сакрэце захаваць не ўдалося. Проста турысты і жыхары гарадка напярэдадні прыезду Пілсудскага заўважылі, што Залешчыкі хіба што чакаюць нейкага важнага госця, бо пачалася грандыёзная падрыхтоўка, у гарадок прыехалі высокапастаўленыя начальнікі, з’явілася шмат паліцыі. І з часам выявілася, што курорт наведае сам Пілсудскі.

Асабняк у Залешчыках, у якім водпуск правёў маршал Пілсудскі

У 1928 годзе ў Залешчыках былі адкрытыя першыя санаторыі для лячэння розных хвароб.     

Гісторыя Залешчыкаў як курорту закончылася з пачаткам Другой сусветнай вайны. Цяпер гэта – невялікі спакойны гарадок. Адзінае, што засталося з даваеннага росквіту, гэта прыгожая прырода, ідэальны клімат і архітэктура з 1920-30 гадоў.

Валеры Саўко

слухайце аўдыёфайл  

здымкі: Narodowe Archiwum Cyfrowe