фота: ФБ Кампіноскага нацпарку
«Лес, асабліва летам, — гэта не ўцёкі ад жыцця, а вяртанне да яго», - чытаем у сацсетках Кампіноскага нацыянальнага парку, які знаходзіцца на межах Варшавы. Гэта ўнікальнае месца, дзе можна актыўна праводзіць час падчас летніх канікул. З Варшавы ў Кампінос (як яго называюць палякі) едзецца каля 25 хвілін аўтобусам з канечнага прыпынку Метро Млаціны.
Прэс-сакратар Кампіноскага нацыянальнага парку Магдалена Каміньска пераконвае, што гэта ўнікальнае месца, асабліва калі гаворка ідзе пра прыродніцкія каштоўнасці. Гэта адзіны нацыянальны парк у Мазавецкім ваяводстве. Мяркуецца, што тут выступае палова польскай фаўны. Для турыстаў падрыхтаваныя 360 кіламетраў пешых трас і 200 кіламетраў роварных.
Нацыянальныя паркі – гэта месцы пад асаблівай аховай, а таму тут абавязваюць пэўныя правілы паводзін. У практыцы з іх выкананнем бывае па-рознаму, аднак ведаць іх неабходна. Ноччу перамяшчэнне па Кампіноскай пушчы забаронена:
- Вядома, ад світання да змяркання, але мы рухаемся толькі і выключна па веладарожках, і перад кожнай паездкай у парк варта памятаць пра планаванне экскурсійнага маршруту. Вельмі важна, і я рэкамендую, узяць з сабой карту, бо ў парку ёсць месцы, дзе няма мабільнай сувязі, да чаго ўсе прызвычаіліся сёння, таму варта мець з сабой карту Кампіноса. Такую карту можна купіць, напрыклад, у нас у Ізабеліне ў краме Адукацыйнага цэнтра. Такая карта каштуе каля дзесяці злотых. Варта паклапаціцца, каб у нас быў добры абутак, бо нават гэтыя два, тры, чатыры кіламетры — гэта ўсё роўна нейкая адлегласць, якую нам трэба будзе пераадолець, таму ў першую чаргу добры абутак. Калі мы збіраемся цяпер, то гэта час, калі прайшлі невялікія дажджы, таму ў нас стала больш камароў. Іх шмат у лесе, бо тут каля 30 відаў камароў. Варта ўзяць з сабой адпаведныя прэпараты, асабліва калі хтосьці вельмі адчувальны да ўкусаў камароў. Варта памятаць пра дажджавік. Вядома, што гэтае надвор'е, нягледзячы на пацяпленне клімату, адрозніваецца, і варта мець такую куртку. Сухія перакусы, вада. А яшчэ вялікая просьба да ўсіх. І гэта тычыцца ўсіх 23 польскіх нацыянальных паркаў: мы нічога не пакідаем у Нацыянальным парку. Мы абсалютна не пакідаем смецця, а гэта значыць, не пакідаем пасля сябе слядоў.
Неабходна разумець, што ў Кампіносе можна сустрэць жывёлу. Асабліва цяпер перыяд, калі на свет прыходзяць маладыя асобнікі. Нельга пужаць жыхароў парку, напрыклад, усімі сіламі імкнучыся зрабіць здымак малой казулі ці ласяняці. Неабходна прытрымлівацца правіл паводзін і з павагай падыходзіць да прыроды. Рабіць гэта так, як бы мы хацелі, каб ставіліся да нас, гаворыць Магдалена Каміньска.
Адно з правіл тычыцца наведвання парку з сабакамі. Як раз гэты пункт часта не падабаецца ўладальнікам хатняй жывёлы. Магдалена Каміньска нагадвае, што гаворка ідзе пра самую высокую форму аховы прыроды ў Польшчы, а ўсе 23 нацыянальныя паркі - гэта толькі 1% паверхні Польшчы. У адпаведнасці з артыкулам 15 Закона аб ахове прыроды ў нацыянальных парках сабакам нельга знаходзіцца ў зоне нацыянальных паркаў, бо яны знаходзяцца пад строгай і актыўнай аховай:
- Гэта месцы, я іх так называю, банкі генаў для найкаштоўнейшых раслін і жывёл. Гэта дзікія, прыродныя месцы, запаведнікі найкаштоўнейшых прыродных рэсурсаў, якія ў нас яшчэ ёсць у Польшчы. Чаму нельга з сабакамі? Таму што, перш за ўсё, сабакі прыносяць пахі, якія парушаюць натуральную флору і натуральны пах жывёл, якія насяляюць Кампіноскі лес. Нават калі гэта добра дагледжаны, бездакорна чысты і г.д. сабака, то калі ён улятае і пакідае свае пахі і, напрыклад, сустракае, невялікага аленя, невялікага лася або невялікага казла, то можа здарыцца так, што гэта выкліча стрэс у жывёлы, прымусіўшы яе ўцячы і, напрыклад, аддзяліцца ад маці. Па-другое, сабака пакідае свае пахі, што, як я ўжо казала, парушае прыроднае асяроддзе.
Па-трэцяе, сабака ў парку таксама прыносіць і пакідае свае фекаліі. Сабакі не заўсёды здаровыя. У іх таксама ёсць паразіты, і ў дзікіх жывёл яны таксама ёсць, але гэта тэрыторыя, дзе жывуць дзікія жывёлы. Мне падабаецца параўнанне: нам не падабаецца, калі хтосьці заходзіць да нас у дом і пакідае свае адходы, так не падабаецца гэта і жывёлам у лесе. Таму гэта адна з прычын, чаму мы не прыводзім сабак.
І нарэшце давайце таксама паглядзім на сабаку. У цяперашні час у Нацыянальным парку Кампінос жывуць дзве сям'і ваўкоў. Гэта больш за 20 ваўкоў. Калі яны зноў з'явіліся ў 2013 годзе пасля многіх гадоў адсутнасці, то мы зразумелі, што ў нас больш не бегаюць бадзяжныя сабакі па парку, а гэта азначала, што ваўкі вярнуліся. Таму гаворка ідзе таксама пра вашых хатніх жывёл. Калі вы прывядзеце сабак, і, напрыклад, сабака ўцячэ, ён можа не вярнуцца.
З сабакам дазволена хадзіць толькі на асобныя, вызначаныя для адпачынку паляны, у тым ліку ў Граніцы, Ліпкаве, Паляне Якубаў, Растоцы, Забораў Лясных, Дамброве Лясной і на паркоўцы. З хатнімі гадаванцамі можна хадзіць на дарогах агульнага карыстання і па сінім маршруце.
Падчас шпацыру па Кампіносе варта памятаць, што лес — гэта не толькі прастора для адпачынку, але і дом для тысяч жывых істот. Тут важна не толькі захоўваць правілы, але і паводзіць сябе ціха, каб не парушаць натуральны рытм прыроды. Гучная музыка, крыкі або нават размовы на павышаных танах могуць напалохаць жывёл і сапсаваць спакой іншым наведвальнікам. Кампінос — гэта месца, дзе чалавек становіцца госцем, а прырода — гаспадаром.
ав
слухайце аўдыё