Я асэнсавана з’ехала ў Польшчу
Ксюша жыве ў Польшчы больш за пяць гадоў. Вышэйшую адукацыю атрымала ў Беларусі, а ў Польшчы дайшла да напісання магістарскай працы, але да завяршэння справы не дайшло.
Згадвае, што з’язджала, калі ва ўсім свеце быў каранавірус, а ў Беларусі яго ўпарта не заўважалі. Тады і пераехаць мяжу было складана, але дзякуючы таму, што мела карту паляка, ёй гэта ўдалося.
— З’ехаць у Польшчу было маім вельмі асэнсаваным рашэннем. Я вельмі гэтага хацела і, на шчасце, у мяне не было такой сітуацыі, што я вымушана была ўцякаць, тэрмінова збіраць свае рэчы. Хутчэй наадварот, нават паспела зрабіць апастыль на свой беларускі дыплом, што ў будучым мне спатрэбілася.
Уразіла тады стаўленне да каранавіруса беларускіх уладаў
Яшчэ трохі падумаўшы, Ксюша кажа, што тады ўразіла яе стаўленне да каранавіруса ў Беларусі і Польшчы – яно прынцыпова рознілася.
— У Беларусі праз тое, што ўлады не заўважалі каранавіруса, на дзяржаўным узроўні не было прынята ніякіх захадаў, каб яму супрацьстаяць. Усё было адчынена: працавалі бары, крамы, людзі хадзілі на працу. А ў Польшчы, калі я прыехала, наадварот, усё было зачынена, нельга было выходзіць на вуліцу, толькі ў крамы. Мяне гэтая розніца вельмі здзівіла.
Да жыцця ў Польшчы была прыгатаваная
Што датычыцца жыцця на першых парах у новай краіне, то для Ксюшы, з яе слоў, не было асаблівых складанасцяў. Мову яна ўжо добра ведала, да гэтага часта бывала ў Польшчы.
— Напэўна, многае яшчэ залежыць ад самога чалавека, бо я даволі актыўная, экстравертная і мне ніколі не страшна напісаць незнаёмым людзям. І даволі хутка я абрасла знаёмствамі тут. У Беларусі я займалася актывізмам непалітычным і хацела працаваць у журналістыцы, але нават да 2020 года з гэтым было шмат складанасцяў, чыніліся перашкоды. А ў Польшчы нічога падобнага няма: працуй, займайся актывізмам.
Варта задумвацца над тым, што адбываецца цяпер, а не жыць толькі 2020-м годам
За падзеямі 2020 года Ксюша назірала штодня, паколькі працавала ў СМІ. Згадвае, што найбольшае ўражанне атрымала ад беспрэцэдэнтнай жорсткасці сілавікоў, бо ніколі раней у такіх маштабах такога не адбывалася.
— Але ўжо мінула пяць гадоў і, мне здаецца, варта перагарнуць гэтую старонку. Я думаю, што людзям трэба жыць, а калі ты ўвесь час у дзеяннях пяцігадовай даўніны, то нічога прадуктыўнага з гэтага не выйдзе. Каб жыць, асабліва людзям у Беларусі, ім трэба перагарнуць гэтую старонку, яны мусяць адаптавацца. Так, ёсць суды, рэпрэсіі не спыняюцца, але ў публічнай прасторы варта менш звяртацца да 2020 года, а больш фокусавацца канкрэтна на тым, што адбываецца цяпер — у судах, з рэпрэсіямі, катаваннямі, а не згадваць увесь час лета 2020 года.
Хачу зрабіць сваё жыццё максімальна польскім
Што датычыцца адносін з беларускай дыяспарай, то Ксюша кажа, што наогул не мае стасункаў, сябруе толькі з тымі, каго ведала ў Беларусі і хто быў вымушаны з’ехаць. Нейкіх новых сяброў сярод беларусаў не з’явілася.
— Я раблю цяпер тое, што мне падабаецца, тое, што прыносіць мне вялікую асалоду. Гэта ў прынцыпе звязана з Беларуссю, але не з актывізмам. Праўда, у мяне ўзнікаюць часам думкі, як я сябе знайду на польскім рынку працы. Нягледзячы на тое, што я добра ведаю польскую і англійскую мовы, досведу працы ў польскіх фірмах у мяне не было. Карацей, я ў такім лімбе: мне ўсё падабаецца ў маім жыцці, але я разумею, што варта на перспектыву зрабіць яго максімальна польскім.
— Гэта значыць, што вы сваё жыццё з Беларуссю наогул не звязваеце?
— Не. Я з’ехала адтуль, каб не жыць там. У Беларусі ёсць добрыя бакі. У прынцыпе мне падабаліся беларусы як людзі, здаецца, мы вельмі разумныя. Мне падабаецца беларуская працавітасць, але насамрэч я даволі рана асэнсавала, што ў Беларусі — дыктатура. А ўлічваючы мае прафесійныя інтарэсы, а таксама тое, што я вельмі люблю падарожнічаць, а з беларускім пашпартам гэта не заўсёды зручна рабіць.
Не ўсё мне падабалася ў Беларусі
Цікава і тое, што не падабалася Ксюшы ў Беларусі.
— Клімат мне не падабаўся, хаця зіма там лепшая, чым у Польшчы. Скажу, напэўна, страшную рэч, але мне не падабаецца беларуская прырода. Я люблю горы, а Беларусь — максімальна плоская краіна. І я не бачу ўсёй гэтай рамантыкі дрыгвы, праўда, не была на Ельні. Не раскрытая для мяне і рамантыка Белавежскай пушчы, ды і азёраў таксама. У Беларусі непрыгожыя гарады, мне не падабаецца ўвесь гэты савецкі бруталізм. Ежа смачная, але не такая здаровая, як магла б быць. Канешне, спадзяюся, што некалі Беларусь стане адпавядаць маім патрабаванням — ужо прабачце за такі пафас, але тут праблема хутчэй ува мне: мы проста не сышліся з Беларуссю.
Што датычыцца таго, ці адчувае сябе Ксюша эмігранткай, то гэтага пачуцця ў яе няма.
— У мяне польскае грамадзянства і для польскага ўраду я такі ж чалавек, як і той, хто тут нарадзіўся. Я часам адчуваю сябе тут чужым чалавекам, але кожнае маё ўзаемадзеянне з палякамі, прынамсі ў тых “бурбалках”, у якіх я знаходжуся, гэта абвяргае — вялікае шчасце. І я вельмі ўдзячная ўсім, бо і польскі ўрад, і польскае грамадства зрабілі ўсё, каб я адчувала сябе тут як дома. Але і я прыкладала шмат высілкаў. Свядома не карысталася беларускімі ці ўкраінскімі сэрвісамі, старанна вучыла мову, слухала музыку, глядзела польскія мемы. Былі высілкі, і цяпер я за іх узнагароджаная.
Павел Залескі
слухайце аўдыёфайл