Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Tomasz Jaremczak 17.07.2013

Krynoliny a Powstanie Styczniowe, "najbardziej wstrętne nieprzyzwoitości"

6 lipca 1863 roku doszło w Warszawie do groźnego incydentu. Grupa młodych ludzi rzuciła się na damy spacerujące po Starym Mieście zrywając z nich krynoliny. Uznali je za zbyt strojne, nieodpowiednie do sytuacji kraju pogrążonego w powstaniu.
XIX-wieczna karykatura przedstawiająca krynolinęXIX-wieczna karykatura przedstawiająca krynolinęWikipedia/PD

Krynolina była tą częścią damskiej garderoby, która utrzymywała kształt spódnicy. W droższym wariancie były to halki z wszytymi obręczami.

Tak więc warszawskie damy paradowały w krynolinach, a inne kobiety w męskich ciuchach walczyły w Powstaniu Styczniowym. Początkowo nikt nie zwracał uwagi na warszawskie elegantki. Problem pojawił się, gdy napisano o tym w powstańczej prasie. - Niektórzy zrozumieli to opacznie, że Rząd Narodowy zakazał noszenia krynolin - powiedział w "Kronice Powstania Styczniowego" dr Janusz Osica.

>>> Kronika Powstania Styczniowego - posłuchaj poprzednich odcinków

Na incydent początkowo nie zareagowała policja. Stróże prawa gapili się jak dochodziło na ulicach do "najbardziej wstrętnych nieprzyzwoitości". Dopiero pod koniec dnia aresztowano ponad 50 osób, w tym cztery kobiety, które brały udział w incydencie. Pojawiły się głosy, że cała akcja była rosyjską prowokacją, w której chodziło o skompromitowanie Polaków w Europie. - Nie zrobili jednak tego Rosjanie, a my sami. Rosjanie wykorzystali tylko emocjonalną nadgorliwość, albo nawet głupotę - powiedział dr Janusz Osica.

Natomiast zdaniem redaktora Andrzeja Sowy, dużo złego zrobił też anonimowy tekst o krynolinach w powstańczej gazecie. - Zachęcał do konfrontacyjnej reakcji młodocianych. Wniosek z tego, że staranniej trzeba było selekcjonować artykuły do prasy podziemnej. Tym razem jednak zabrakło czujnego oka redaktora dyżurnego, który takie wypociny powinien był wyrzucić do kosza - wyjaśnił redaktor Andrzej Osica.

"Kronika Powstania Styczniowego" w Jedynce - we wtorki po godz. 23.10 i w niedzielę po godz.15.00, od stycznia do końca grudnia 2013 roku. Autorzy: Dorota Truszczak i Andrzej Sowa.

tj