Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Tomasz Jaremczak 18.09.2013

Powstanie styczniowe: misja Romualda Traugutta do Paryża

Wrzesień 1863. Powstanie styczniowe trwa już osiem miesięcy. Europa podziwia ten bój, ale nie pomaga. Dopóki jednak jest nadzieja, trzeba się po nią zwracać. Dlatego do Paryża wysłany zostaje początkujący powstańczy polityk Romuald Traugutt.
Romuald TrauguttRomuald TrauguttWikimedia Commons/domena publiczna

Traugutt był wcześniej rosyjskim oficerem, saperem. W 1849 roku razem ze swoim pułkiem tłumił węgierskie powstanie. Jednak jako saper do "braci Węgrów" raczej nie strzelał.

- Saperzy to elita armii. Żadna nowoczesna formacja nie może się bez nich obyć. Traugutt był więcej niż żołnierzem, był wojskowym intelektualistą - wyjaśnił dr Jan Osica w "Kronice Powstania Styczniowego". W Siedmiogrodzie Traugutt musiał się jednak jakoś wyróżnić, bo dostał order i nagrodę pieniężną.

Powstanie styczniowe - serwis specjalny >>>

Po kampanii węgierskiej Traugutt walczył na Krymie, brał udział w obronie Sewastopola. Na rok przed wybuchem powstania styczniowego przeszedł w stopniu podpułkownika do rezerwy i osiadł w niewielkim majątku. Nie zamierzał włączać się do powstania. Był realistą i nie widział szans na zwycięstwo. Ostatecznie jednak do niego przystąpił, zgłosił się pod rozkazy Rządu Narodowego.

Członkom RN bardzo się spodobał kompetentny oficer z Polesia. Od razu chciano go powołać w skład rządu lub przynajmniej powierzyć dowództwo oddziałów na Litwie. Zdecydowano jednak, by wysłać go najpierw do Galicji, gdzie miał m.in. zbadać przyczyny haniebnej klęski pod Radziwiłłowem.

Kronika Powstania Styczniowego - posłuchaj poprzednich odcinków >>>

W Paryżu Traugutt pojawił się na początku września. Książę Władysław Czartoryski napisał w swoich pamiętnikach, że spotkał go tylko raz, przez przypadek, na ulicy. - Czy mogło to być spotkanie przypadkowe? Paryż 150 lat temu też był wielkim miastem. Piłsudski z Dmowskim też spotkali się przypadkowo na ulicy Tokio w 1904 roku. Tylko, że temu przypadkowi pomagał brytyjski agent - zauważył red. Andrzej Sowa.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji. Kronika Powstania Styczniowego w Jedynce  we wtorki po godz. 23.10 i w niedziele po godz.15.00 , od stycznia do końca grudnia 2013 roku . Autorzy: Dorota Truszczak i Andrzej Sowa.