W 1979 Białowieski Park Narodowy został wpisany przez UNESCO na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości. Jak wyjaśnia dr hab Przemysław Chylarecki, stało się to na mocy dwóch kryteriów. - Jedno mówiło o wyjątkowej bioróżnorodności, a drugie o wyjątkowo dobrze zachowanych w Puszczy naturalnych procesach - wyjaśnił i dodał, że jesteśmy zobligowani do ochrony tego obszaru, a walka z naturalnymi procesami jest nonsensowna. - Gradacje kornika, które w Puszczy zdarzały się od zawsze, średnio co 8-10 lat, są klasycznym ważnym procesem ekologicznym, kształtującym obraz lasu naturalnego, który pozwala wielu gatunkom odnowić się - mówił w "Debacie Jedynki". Naukowiec zaznacza, że jeśli ingerujemy w ten proces, to "usiłujemy być mądrzejsi od ewolucji". - W taki właśnie sposób, jak gradacja kornika, który być może nam się nie podoba, następuje przebudowa drzewostanów, przyspieszona zmianami klimatu - dodał Przemysław Chylarecki.
Minister środowiska: sytuacja jest niebezpieczna
Doc. dr Anna Kalinowska zachodzące w Puszczy Białowieskiej procesy nazywa "lekcją ekologii praktycznej" i "fantastycznym poligonem naukowym", gdzie obserwować można jak natura sobie radzi, gdy nie ma ingerencji człowieka. - Dziś na świecie za rzecz najwyższej wagi uważa się ogromną potrzebę zachowania jak największych obszarów, na których procesy odbywają się w sposób nie zaburzony przez człowieka. To jest niezwykła wartość Puszczy, zarówno ze względów badawczych, jak i w ogóle zachowania całego dziedzictwa ludzkości - wyjaśniła i na poparcie swych słów zacytowała encyklikę "Laudato Si" papieża Franciszka.
- Nic cenniejszego w Polsce, Europie nie mamy - dodał prof. Piotr Skubała. - Nie możemy sobie pozwolić na bezpowrotną utratę tego jedynego jaki nam pozostał, naturalnego obszaru Europy. Powinniśmy się tym szczycić, ten skarb musi być zachowany w takim kształcie, w jakim powstał, jakim go ukształtowała natura, jakim jest - wyjaśnił znaczenie Puszczy Białowieskiej. Naukowiec Uniwersytetu Śląskiego podkreślił, że kornik to swoisty papierek lakmusowy wskazujący na zaburzenia. - W Puszczy pojawił się, gdyż jest w niej nadreprezentacja świerków. Kornik działa przywracając naturalne proporcje - mówi w rozmowie z Markiem Mądrzejewskim i dodaje, że człowiekowi nie wolno w ten proces ingerować. - Kornik przywróci równowagę, robi to jak należy. Las się nie odrodzi, jeśli martwe drewno świerkowe usuniemy z puszczy. Ono jest niezwykle cenne dla kształtowania puszczy - wyjaśnił.
Goście radiowej Jedynki oponowali przeciw określaniu tych procesów jako "apokalipsy" czy mówieniu o tym, że puszcza ginie. Skala dzisiejszej gradacja kornika nie przekracza jej rozmiarów z lat 1920-22. - Z kolei na kanwie gradacji z lat 2002-2003 te same problemy były artykułowane, leśnicy też mówili, że las ginie, a w Rezerwacie Wysokie Bagno będzie pustynia. Dziś idziemy na Wysokie Bagno, widzimy wspaniałe odnowienie świerku i odnawiające się dęby. Widzimy jak to działa, jak - bez ingerencji piły- drzewostany odnawiają się w sposób naturalny bezproblemowo - mówił prof. Chylarecki.
Dlaczego zatem minister środowiska Jan Szyszko zdecydował, że tylko 1/3 puszczańskich nadleśnictw pozostanie bez ludzkiej ingerencji? Opinie naukowców w nagraniu audycji.
***
Tytuł audycji: Debata Jedynki
Prowadzi: Marek Mądrzejewski
Goście: doc. dr Anna Kalinowska (Uniwersytet Warszawski), prof. Piotr Skubała (Uniwersytet Śląski), dr hab Przemysław Chylarecki (Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk)
Data emisji: 16.03.2016
Godzina emisji: 17.24
asz/tj